De Klaarbeek
Roggestraat 1
8162 WW Epe
Tel: 0578-668449
info@viattence.nl
www.viattence.nl/epe/deklaarbeek 

De Klaarbeek is een locatie van zorgorganisatie Viattence. Viattence biedt zorg en ondersteuning op de Veluwe en heeft verpleeghuislocaties in Wezep, Heerde, Epe en Vaassen).

4 THe kopjes 

Nadat we op uitnodiging van Woonzorg Nederland op Zorgvisite zijn geweest in Maasbracht zijn we nu op hun uitnodiging in Epe bij een locatie waar Woonzorg Nederland samenwerkt met Viattence. De Klaarbeek is een jaar of vijf geleden door Woonzorg Nederland geheel nieuw herbouwd vlakbij het oude Klaarbeek. FOTO Viattence huurt daar de begane grond en de eerste verdieping van Woonzorg Nederland. Op de tweede verdieping verhuurt Woonzorg Nederland appartementen rechtstreeks aan bewoners. Woonzorg Nederland is nieuwsgierig naar hoe het nu in de praktijk werkt, wat schuurt, wat goed werkt en wat beter kan. Kunnen we het geheel meer laten zijn dan de som der delen? Handelen we nog naar de bedoeling, de intentie of word je toch door het werk van alle dag ervan afgeleid. Is het zullie en hullie of wij staan er samen voor?

Buitencategorie THe kopjes 

Wij vinden het altijd fantastisch hoe bij deze Zorgvisites Plus, waarvan we er de laatste maanden een aantal met heel veel directbetrokkenen hebben gedaan (zie de Zorgvisites De Flesseman in Amsterdam, Doctor Engelsoord in Maasbracht, Het Zonnehuis in Zwolle, de Akropolistoren en Sportheldenbuurt in Amsterdam, Wijdaelercentrum in Den Haag) de organisaties open staan en zich daarmee kwetsbaar openstellen voor de andere kijk, de externe blik. En dat ze bereid zijn daarmee naar buiten te treden. Het zegt ons inziens veel over de volwassenheid en professionaliteit. Je zou er zo een buitencategorie THe-kopjes voor instellen. 

Kortom, we gaan weer op pad, na een korte kennismaking en warming up over de THe-blik waarmee we tijdens de Zorgvisite Plus gaan kijken. Het ontmoeten weer een gemêleerd gezelschap, bestaande uit Woonzorg Nederland  (bewonersconsulent, accountmanagers, clustermanager, programmamanager, strategieontwikkelaar)  en van Viattence De Klaarbeek (teamleider, leerling-verpleegkundige, verpleegkundige, coach).  

---

De Zorgvisite Thuis Voelen blik samengevat: 

Zorg dienstverlenend aan het gewone leven, zoals: Frisse neus halen en makkelijk naar buiten; Beweging(-svrijheid); Lekker eten en drinken; Ontspanning, hobby’s, een prettige dag, welbevinden; Informatie, communicatie en bejegening. En: Het zijn de kleine dingen die ertoe doen. 

---

Hoe steekt gebouw De Klaarbeek in elkaar 

Vijf jaar staat De Klaarbeek er nu, als vervanging van het nabijgelegen verzorgingshuis. FOTO De begane grond en de eerste verdieping worden gehuurd door Viattence. Op de begane grond zijn vier groepswoningen voor 32 mensen met dementie, alsook ruimtes voor dagbesteding en ontmoeting zoals het Praathuis en de Huiskamer. FOTO Viattence huurt ook de eerste verdieping en daar wonen mensen met een WLZ-indicatie in een tweekamerappartement en is Viattence Vitaal (fysio-, logo- en ergotherapie) gesitueerd.

Woonzorg Nederland verhuurt de tweekamerwoningen op de tweede verdieping aan zelfstandige huurders vanaf 55 jaar die gebruik kunnen maken van de diensten en ruimtes in De Klaarbeek. Het gaat hier meestal ook om mensen met een zorgindicatie voor thuiszorg of een ‘volledig pakket thuis’. Het levert meteen een schuurdingetje op. Wie krijgt wel of niet gratis een kopje koffie als er rondgegaan wordt? Voor wie is de brandveiligheid geregeld en door en voor wie is de bedrijfshulpverlening? Wie mogen gebruik maken van de gemeenschappelijke ruimtes en wie betaalt ervoor? Wat ook blijkt is dat per woning op het deurbordje staat aangegeven of de bewoner van Viattence huurt of van Woonzorg Nederland. Als je daarop doordenkt begrijp je het enerzijds wel vanuit het gemak van de organisatie. Aan de andere kant, bij je thuis staat toch ook niet aangegeven wie de verhuurder van je huis is. Het creëert een etikettering, een soort kampen, de een en de ander. Niet alleen tussen de organisaties, maar ook tussen bewoners. TIP van ZORGVISITE. Het is mooi te zien dat al voor we met de Zorgvisite zelf beginnen met elkaar gedeeld wordt dat je dit niet zou moeten willen. De intentie is er uit het eigen hokje te gaan denken en meer op geven en nemen en balans in wederkerigheid te gaan opereren.  

Het gebouw kan veel en is flexibel ook qua omzetting van algemene en functionele ruimtes naar woningen en vice versa. Daar is de maatvoering op gestoeld. Een groot goed! 

Ruime buitenruimte voor mensen met dementie 

Het is een weelde wat er aan buitenruimte is qua plek waar De Klaarbeek staat. Gelukkig is er heel gul buitenruimte gegund aan de groepswoningen voor mensen met dementie op de begane grond. En met een hekje naar de vrije buitenruimte.

Dat zien we vaak anders. Terwijl er een zee aan buitenruimte is, is de ruimte voor de bewoners met dementie dan krap gehouden.  

Je ziet hier bij De Klaarbeek ook dat de buitenruimte goed gebruikt wordt en onderdeel is van het dagelijkse leven. De huiskamers ernaartoe hebben fijne openslaande deuren. We zien fijne bloem- en tuinbakken, zitjes etc. Mooie herfstasters staan op tafel, vogelhuisjes, een flamingo etc.
Er wordt nog een opmerking gemaakt dat je eigenlijk ook de individuele bewoners vanuit hun eigen kamer direct toegang ertoe zou willen geven zoals we bijvoorbeeld zien bij de Reigershoeve in Heemskerk of Boswijk in Vught. Het zij gezegd. 

Belevingsgericht wonen voor mensen met dementie op de begane grond 

Nu we toch bij de bewoners met dementie zijn is het handig om meteen binnen te gaan kijken. We zien direct de hand van Het Breincollectief van  Anneke van der Plaats. Er zit hart in en je kunt er je hart ophalen. Er zit balans in tussen intieme hoekjes zoals een speciale bank en scharrelruimte. Klasse.

  

De woon-, eet- en keukenruimte voor elk van de vier kleinschalig wonen units zijn heerlijk ruim en geschaard. Door deze knik overvalt de ruimte je niet, maar geeft deze je intimiteit. Het is geen rechthoekige ruimte waar wonen en eten amorf in elkaar doorlopen, maar er zijn hoekjes en er is ook een herkenbare eetruimte. Heerlijk dat er ook zelf gekookt wordt. Alles is prettig en huiselijk ingericht en wat fijn is, en dat geldt ook voor de woon/slaapruimtes van de bewoners, naar de binnen gangen toe zijn er ramen die je naar believen met een (rol)gordijntje kunt afsluiten. We horen de gemeenschappelijke woon-eetkamers geschakeld zijn, zodat medewerkers voor elkaar kunnen inspringen, omdat ze overzicht hebben over de geschakelde groepswoningen. Vanuit de medewerkers is er de wens nog wat meer nisjes, intieme ruimtes met een betekenis, zoals een treincoupe te realiseren. TIP van ZORGVISITE. 

De woon-slaapkamers van de bewoners, bereik je via een soort gezamenlijke overloop waar ook de te delen sanitaire ruimtes zijn. Je ziet het eerder beschreven stramien voor je: twee ruimtes met de overloop zijn ook naar een volwaardig appartementje voor een oudere om te zetten. Waar  wel voor gewaakt moet worden is dat de overloop niet institutionaliseert. Je kunt net als thuis, ook je gang huiselijk maken en bijvoorbeeld het benodigde incontinentiemateriaal wegbergen, er een kapstok hebben, een spiegel etc. TIP van ZORGVISITE. 

De kamers voor de individuele bewoners zijn zo qua maatvoering dat het bed de eyecatcher is. Dat wordt dan wel weer gecompenseerd door de vele andere beschikbare ruimtes voor de bewoners.

Je kunt natuurlijk discussie hebben over het standaard hoog-laagbed, nachtkastje en linnenkast, evenwel dat is een kleinigheid ten opzichte van het geheel dat met veel zorg en inlevingsvermogen is ingericht en waaruit de passie spreekt van de medewerkers, die hun werk met een groot hart doen. 

Een zee aan buitenruimte met nog meer potentie 

Als je bij De Klaarbeek buiten staat kun je lekker ver kijken. Je ziet een vriendelijk laagbouwwoonwijkje met heerlijke groene tussengebieden. Erbij staat een bord Woonzorg Nederland. Zoals eerder gezegd, ga na wat de toegevoegde waarde ervan is. Gelukkig laten bewoners en huurders ervan zich er niet door kisten. We horen namelijk dat er veel contacten zijn tussen de huurders en de bewoners van De Klaarbeek, dat de huurders veel bij De Klaarbeek komen c.q. er gebruik van maken.  

Het rondje om het huis kan via comfortabele paden goed gemaakt worden.

We kunnen ons wel voorstellen dat je speciale aandacht geeft aan het belang van naar buiten te gaan en wat er zoal te beleven is. Nu kun je zeggen het huis zo licht is en dat het buiten als het ware naar binnen wordt gehaald door de enorme raampartijen van boven naar beneden, dat mensen vanzelf wel op het idee komen om naar buiten te gaan.

En natuurlijk is dat een fantastische kwaliteit. Evenwel buitenbewegwijzering die bepaalde wandelingetjes stimuleert en aantrekkelijk maakt door bv het aantal meters erbij te zetten, of wat je onderweg zo tegenkomt (een koffiepuntje, ijssalon, dierenweide) en vertrouwen geeft dat er rustmomentjes zijn, kunnen we aanbevelen. TIP van ZORGVISITE. Het geeft een extra dimensie. We kennen wel huizen waar dit soort borden of bewegwijzeringen staan of waar wandelfoldertjes zijn toegespitst op ouderen en ook wel eens samen met de ouderen bijvoorbeeld vanuit de activiteitenbegeleiding zijn gemaakt. Daar zijn ouderen dan erg trots op om het hun naasten te laten zien. ‘Kijk daaraan heb ik meegewerkt’. TIP van ZORGVISITE. En wat we heel leuk vinden als er ook nog een belevingselement aan wordt toegevoegd. Zo waren we laatst bij Cunera De Bongerd en daar was in de buitenruimte een dierenbeelden zoekroute voor mensen met dementie aangelegd. Of neem bij De Wittenberg in Haaften, de samen met de gemeente ontwikkelde Kwiekroute met rek- en strekoefeningen en onderweg een koffie momentje als beloning in het woonzorgcentrum. Zo verleid je mensen binnen te komen die anders geen reden hebben de drempel over te gaan. Wie weet wat voor nieuwe contacten of vrijwilligers daaruit voortkomen. TIP van ZORGVISITE. 

Ideeën voor de buitenruimte 

Aan de enorme grasvlakte, voorzien van mooie nieuwe bankjes, met de naam Park Klaarbeek en weer een bord met ‘Alleen toegang voor bewoners’ zit een heel juridisch verhaal vast.

Het is namelijk eigen grond en de bewoners betalen ervoor via de servicekosten. Het mijn en dijn. Het doet ook wel een beetje komisch aan, want iedereen kan er zo in en op. Een nep laag hekje van 30 cm, daar kan je je tijd aan kwijt, horen we vanuit Woonzorg Nederland. Eigenlijk is iedereen het erover eens dat je hier wat mee moet, het is een wederzijds belang als er wat levendigheid qua kijken en doen voor de bewoners en hun bezoek aan wordt toegevoegd bijvoorbeeld sport en spel voor jong en oud, een speelplaatsje, een theekoepel, een zwembadje of fontein. Vanuit Zorgvisite zien we wel voorbeelden dat allianties worden aangegaan met een plaatselijke speeltuin of sportvereniging. Zo haal je het ook uit de anonimiteit en als er wat aan de hand is heb je een partner om aan te spreken en tot oplossingen te komen. Zoek de gedeelde belangen. TIP van ZORGVISITE. In ene schiet ons weer de fantastische minigolfbaan te binnen die we in Doetinchem bij Sensire Den Ooiman zagen. Ook hiervoor is dit grasveld groot genoeg!   

Ingangen van buiten en binnen bekeken 

Als leek is het buiten even zoeken naar de ingangen. Er zijn er namelijk drie, aan verschillende kanten en met verschillende adressen. Eén ingang is voor de vier groepswoningen op de begane grond. Daar is een apart parkeerterrein bij. Wat ons daarbij opvalt is dat er wel naamplaatjes naast de voordeur zijn met de namen van de verschillende kleinschalig wonen units, maar niet van de bewoners zelf. Wij vinden dat ook mensen met dementie een naam(plaatje) ook bij de buitendeur moeten kunnen houden. TIP van ZORGVISITE. Wij weten dat Viattence dat bijvoorbeeld bij De Nieuwe Antoniehof wel bij de buitenvoordeur heeft. 

Een tweede ingang is voor de appartementen op de 1e en 2e etage. Die ingang kan naar onze smaak wel wat kleur en fleur gebruiken. Het is best een stenige vlakte. 

De derde ingang is die naar het Praathuus. Een buiteningang naar ons hart om de drempel over te gaan, ook omdat je lekker al door de ramen heen het biljart, de counter etc ziet.
 

Wij raden aan om op de website duidelijker te zijn over waar je je moet vervoegen en met welk adres. TIP van ZORGVISITE. 

Wij raden ook aan, zeker bij de twee ingangen naar het wonen, om die ook wat meer smoel te geven.

Gebruik het om bewoners en bezoekers al in een bepaalde stemming te brengen, op ideeën te brengen, informatie te geven over wat er in huis en in Epe en omgeving te doen is, een boekenruilkastje neer te zetten etc. Het kwam nu weliswaar keurig, maar ook wat kaal over.  TIP van ZORGVISITE. 

De publieke ruimtes op de begane grond 

We worden positief overdonderd door het oog voor smaak en detail van deze riante ruimtes. Het is te veel om op te noemen wat er al niet is. We laten de foto’s spreken, waarbij we niet onvermeld laten dat er lekker veel klokken zijn.

Besef van tijd, plaats en ruimte is belangrijk als je ouder wordt. Van de ruimtes wordt veel gebruik gemaakt, niet alleen door de activiteitenbegeleiding maar ook wel dagelijks door 40 tot 50 mensen uit de buurt. 

Het ziet er allemaal heel ruim en smaakvol, met oog voor detail uit. Vanuit het oogpunt van wat je tijdens de Zorgvisite ervaart aan beschikbare ruimtes -later merken we het ook op de woonétages - is het opmerkelijk dat een medewerkerswens ten aanzien van een ruimte voor eigen jas, kleding c.q. opfrissen, een ruimte om met familie te spreken of als collega’s onderling een teamgesprek te houden, een probleem zou zijn. Is dat geen kwestie van afstemming onderling?  

In het Praathuus is ook een counter annex bar. Wat ons betreft mag wat er te krijgen is wel wat meer in het oog komen, alsook wie ontvangt je eigenlijk? Wat wij altijd als erg gastvrij ervaren is een welkomstbordje, een schaaltje met appeltjes of pepermuntjes, een pot koffie met kopjes op een dienblad. TIP van ZORGVISITE. En we kunnen ons voorstellen, en dat geldt ook wel voor de rest van het gebouw, dat je ook wat doedingen voor kinderen en jeugdigen erin zet. Een tafelvoetbalspel, een spelhoek.  

De etages 

We bezoeken ook de eerste en tweede etages. De lift ernaar toe heeft fijn een spiegel en wordt gebruikt om het overzicht van wat er te doen is op te hangen. Het valt op hoe lekker licht de gangen zijn.

De tweekamerwoonappartementjes zijn comfortabel. Het bekende probleem van de lage drempel naar de badkamer doemt ook hier op. We spreken een meneer van 96 jaar die het naar zijn zin heeft hier hoor! Maar wat ook opvalt uit zijn woorden en wat je ook ervaart tijdens het lopen door het huis, het is hier vrij geïndividualiseerd wonen. Gelet op de toekomstige ouderen zou je kunnen nagaan hoe je naast het individuele wonen, al dan niet met zorg, er iets van een gemeenschapsgevoel in kunt brengen is, er samen voor te staan, iets met elkaar te hebben. Wij zien wel vaak dat er iets van verenigingen of clubjes naar interesses en hobby’s worden aangeboden zoals een breiclub, een leesclub, muziekclub, een modelbouwclub waarbij je ook naasten of buurtbewoners en hun hobby’s een plek geeft. Je kunt ermee beginnen om bij nieuwe huurders en bewoners, alsook bij hun naasten er wat meer aan te appelleren. TIP van ZORGVISITE. 

De gangen zijn heerlijk licht en ruim, maar zijn - anders dan op de begane grond - geen onderdeel ten dienste van het leven van de bewoners of van de medewerkers. Opvallend is het verschil van gemeenschappelijke ruimte op eerste en de tweede etage.

Je zou bijna zeggen, waarom gebruik je de gangen niet om er voor ontmoeting, hobby uitoefening, of een gezellig tv-momentje prettige ruimtes van te maken. 

Neem de grote ramen aan het eind van beide zijden van de gangen, daar zou een zitje met een boekenkastje of een schommelstoel met een breimand van pas kunnen komen. Zie de THe blik Aan elkaar breien.

Denk eens out of the box: heb je die gemeenschappelijke woonkamers, die een hele woonunit in beslag nemen wel nodig? Humanitas Deventer laat ons inziens zien hoe dat kan. TIP van ZORGVISITE. 

Opvallend is ook dat Viattence Vitaal, met een functie ook voor mensen van buiten, op de eerste verdieping is gesitueerd, midden eigenlijk tussen de woningen en dat geldt ook voor een - wel heerlijk open - ‘zusterspost’.

Wij pleiten voor helder ruimtegebruik naar wonen en functies; naar wat privé is en wat semi-publiek is c.q. functioneel. De fysiotherapie zit bij je thuis ook niet in je gang. En de ene keer ga je naar de naar de praktijk van de huisarts toe en de andere keer onderzoekt hij/zij je bij je thuis. Ook uit een oogpunt van veiligheid voor bewoners is het zinvol. Heel veel ouderen in verpleeghuizen of woonzorgcentra laten hun voordeur open staan en zonder adequate visie op wonen en functie kunnen ongenode gasten veel meer hun kans grijpen.  

Kortom een heroriëntatie op veel van de niet woonruimten zou best eens alleen maar winnaars kunnen opleveren en ook de medewerkerswensen kunnen doen vervullen. TIP van ZORGVISITE. 

Over overzicht en plattegronden 

Verder voortbordurend op dit varkentje adviseren wij - naast de goede bewegwijzering die wij aantroffen vanuit functies en organisatie - FOT Ook meer te visualiseren hoe het gebouw in elkaar steekt en wat er allemaal beschikbaar is. Het bevordert het oriëntatievermogen. Bijvoorbeeld bij de drie verschillende entrees (Entree dagbesteding, entree groepswoningen, entree appartementen) waar je je in het gebouw bevindt met de plattegrond van het hele gebouw. Per verdieping kun je dat ook nog doen, waardoor natuurlijke wandellijnen of loop- c.q. doe-routes worden gestimuleerd. Foto's maken het vaak verleidelijk om de ‘ah ha erlebnis’ te stimuleren. Al het moois en de vele details en dingen die we in De Klaarbeek zien kun je erin kwijt, zoals de piano's, de spelletjeskast, de knutselhoek, daar een lekkere loungeplek, daar de tv-hoek, daar het biljart. Tip van ZORGVISITE. 

Ook de informatie over De Klaarbeek op de website van zowel Viattence als Woonzorg Nederland kan er, naast de er al op staande foto's, sprekender door worden. Het valt bij bestudering van de website van Viattence op dat bij bijvoorbeeld De Wendakker er wel een plattegrond op staat. En nu we toch met een wensenlijstje bezig zijn en dat geldt voor beide, zet ook de plattegrond van de woningen erop. Het kan mensen helpen bij het inrichten. TIP van ZORGVISITE. 

TIP voor ZORGVISITE 

Het is natuurlijk altijd makkelijk om een ander te vertellen hoe het moet. Het leuke van een Zorgvisite Plus is dat we als Dames THe ook een opgestoken vingertje kunnen krijgen. Ja, het is allemaal leuk en aardig dat thuis voelen van de bewoners en als dat zo is medewerkers prettiger werken. Nee, medewerkers moeten zich gewaardeerd voelen en dat is niet per se en louter een afgeleide van de bewoners. Het ligt wederkerig en het is iets dat bewoners en hun naasten en dus ook jullie Dames THe zich wel moeten realiseren dat daar een echte balans in moet zijn. Het punt is gemaakt. TIP voor ZORGVISITE. 

Bondgenoten in het welbevinden van De Klaarbeek 

Het mooie van de Zorgvisites Plus is dat er onbevangen en zonder noodzaak even tijd voor elkaar genomen wordt om het geheel meer te laten zijn dan de som der delen. Dat we met de ervaringen en kennis vanuit Zorgvisite een bijdrage daaraan mogen leveren is een hele eer en doen we met veel plezier.  

Deze Zorgvisite Plus is afgelegd op 31 oktober 2019 en is mede mogelijk gemaakt door Woon Zorg Nederland. 

Copyright: Dames THe, Zorgvisite, Tineke van den Klinkenberg en Hetti Willemse, Publicarea