Inclusief Wonen – Leidenweg Arnhem en Hart van Vathorst zijn de winnaars geworden van de ZorgSaamWonen Award 2021. Het project Inclusief Wonen – Leidenweg Arnhem is winnaar van de juryprijs. Hart van Vathorst mag zich de winnaar van de publieksprijs noemen.
Lees het artikel over de uitreiking, die plaatsvond tijdens het seminar Eenzaamheid en Wonen >>
Hart van Vathorst
Hart van Vathorst is een gebouw midden in de Amersfoortse nieuwbouwwijk Vathorst. In het pand zitten een kerk, een kindercentrum en twee zorginstellingen (ouderenzorg en gehandicaptenzorg) samen onder één dak. In het centrale deel vind je een restaurant. Hart van Vathorst is gebouwd met de visie dat de huisgenoten samenwerken waar mogelijk. Zo werken veel van de bewoners op een van de dagbestedingsplekken in het pand (horeca, ateliers, schoonmaak), zijn bewoners opgenomen in kringen van de kerk, gaan de kinderen wekelijks naar de 'opa's en oma's' en zijn veel kerkleden en familieleden betrokken vrijwilligers. Daarnaast is het een ontmoetingsplek voor de wijk. In het restaurant komen veel mensen, die daar bediend worden door bewoners. Ook wordt iedere maand een gratis maaltijd georganiseerd voor wijkgenoten die wat extra aandacht kunnen gebruiken.
MuzeMobiel
Een kleinschalige mobiliteitsoplossing voor alle bewoners van de Bitswijk in Uden (ca. 4200 inwoners) en voor mensen in de schil om de wijk om naar het wijkcentrum MuzeRijk in Uden te komen voor activiteiten. MFA MuzeRijk is een bruisende ruimte met mensen en clubs van alle leeftijden door aanwezigheid van sport, scholen, zorg en welzijn. Muzerijk groeide in 7 jaar naar 50.000 bezoekers per jaar. Mede door de MuzeMobiel werden kwetsbare doelgroepen beter bereikt. Maar ook voor de chauffeurs heeft de Muzemobiel waarde. Ze zijn trots om in hun Muzemobiel hesje rond te rijden. Vanaf november 2019 wordt overdag, op alle werkdagen, met een aantal aangepaste elektrische golfkarren gereden. Door de corona maatregelen kon een tijd niet gereden worden en toen het wel mocht, werd gereden met diverse aanpassingen. Tijdens de coronaperiode zijn wekelijks maaltijden bezorgd bij kwetsbare mensen. Een ritje kost 1 euro en de klant moet vooraf een strippenkaart kopen.
Anders wonen aan de Buitenweg
Woningcorporatie Lefier heeft Anders Wonen in 2016 mogelijk gemaakt in Emmen. Sindsdien bouwen we aan sociale cohesie en ontmoeting middels een gezamenlijk te onderhouden binnentuin. Onze hashtag #hetwordtsteedsmooier is buitengewoon goed gekozen. In de afgelopen vijf jaar hebben we tegen alle verwachtingen in laten zien dat omzien naar elkaar nog wel degelijk gebeurt. Activiteiten worden ontwikkeld om kennis uit te wisselen over de verschillende culturele achtergronden en om elkaar beter te leren kennen. De moestuin nodigt uit om letterlijk van elkaar te proeven. Het geloof dat het ook samen kan, groeit elke dag. Momenteel wordt gekeken naar een mogelijkheid om een kleine verbouwing te realiseren bij één van de buren door co-creatie met onder andere het klusbedrijf, Lefier en buurtbewoners.
Moestuin de Terp
Een voormalig voetbalveld in de wijk Staart in Dordrecht is veranderd in een moestuin, speeltuin, kloostertuin bijenkasten vlindertuin en clubgebouw met kippenren. Toegankelijk voor buurtbewoners jong en oud, maar ook voor mensen met lichamelijke of geestelijke beperkingen. Het is een ontmoetingsplek geworden waar mensen samen koffie kunnen drinken en terecht kunnen voor een luisterend oor. Indien nodig is er direct contact met de wijkmanager van de gemeente. Met de grote chemische bedrijven in de directe omgeving van de wijk Staart o.a. Dupont en Chemours zijn vanuit maatschappelijk ondernemerschap bij het project betrokken.
Eendracht
Het project Eendracht is een appartementencomplex in Zoeterwoude Dorp met 54 appartementen voor zelfstandig wonende ouderen. Het is een mix van sociale en vrije sector huurwoningen. Het complex ligt op loopafstand van het centrum, de huisarts en de apotheek in een gebied dat compleet is vernieuwd met een Brede school, Kinderopvang, Bibliotheek en het nieuwe woonzorgcentrum Emmaus. In het woonzorgcentrum Emmaus aan de overkant van Eendracht bevindt zich een restaurant, terrassen, een kapsalon, biljart enzovoort. Kortom: comfortabel wonen in een dynamische omgeving, met zorg, ontmoeting, voorzieningen en sociale contacten binnen handbereik.
School en verzorgingshuis in een pand
Een school en een verzorgingshuis in één pand levert zoveel mooie contactmomenten op. In 2013 is dit pand gebouwd in Ermelo. In die tijd hebben we veel geleerd en meegemaakt samen. De kinderen krijgen een plus opa en oma erbij en de ouderen genieten van het contact. Veel kinderen zien wel later terug tijdens de maatschappelijke stage. Ook zien we oud-leerlingen het contact met onze bewoners willen houden en vrijwilligerswerk komen doen in ons huis.
Woningverdubbelaar Maastricht
Het betreft het splitsen van een benedenwoning en twee maisonnettes naar zes kleine en betaalbare wooneenheden. Deze ingreep sluit aan op de behoefte in de woningmarkt, de demografische ontwikkelingen en de maatschappelijke trends. De gemêleerde opbouw van de wijk komt ten goede aan de leefbaarheid en de sociale cohesie. De benedenwoningen hebben een eigen tuin, grenzend aan hun woonruimte. De bovenwoningen hebben een (Frans) balkon als buitenruimte. Grenzend aan de tuinen van de benedenwoningen is een gemeenschappelijke tuin voorzien ten behoeve van de ontmoeting van de bewoners. De privé buitenruimten (tuin en balkons) kijken op de gezamenlijke tuin uit. De inrichting is door de bewoners bepaald, zodat er gezamenlijk project is ontstaan dat ontmoeting tussen de bewoners faciliteert.
Tante Co
Tante Co is voor alle bewoners in verpleeg- en verzorgingshuizen, meestal senioren. Zij is ook inzetbaar door woningcorporaties bij grote woonclusters, kleinschalige woongroepen en leefeenheden van mensen met een verstandelijke beperking. Ze is eigenlijk overal inzetbaar waar bewoners op een laagdrempelige wijze hun mening en inspraak kenbaar kunnen maken aan hun verhuurders of zorgpersoneel. Tante Co meet de mening van allerlei zaken die er voor een bewoner toe doen en waar de verhuurder of het zorgpersoneel klein geluk bij de huurders of cliënten kan bewerkstelligen.
Betreffende gemeente: Stichtse Vecht
Piazza Ponjaard
Piazza Ponjaard is een woningbouwproject van 54 appartementen van de woningcorporatie Servatius te Maastricht en staat in de wijk Marlberg. De woningen worden ontsloten door een Atrium. Het Atrium is overdekt, zodat je er in alle weersomstandigheden in kunt verblijven. De glazen liften en de trappen zijn bewust in het midden van het Atrium geplaatst, zodat je makkelijk kunt zien wanneer er iemand aankomt en je contact kan maken. Tevens kun je via de trappen en galerijen door het Atrium 'flaneren'. Op diverse plekken zijn zitgroepen geplaatst. Er is een eigen café in het Atrium dat door de bewoners zelf gerund wordt en waar diverse activiteiten georganiseerd worden. De beplanting en de houten afwerking geven het geheel een aangename sfeer.
Blokkie Om
Blokkie Om is een wandelroute voor mensen met beginnende dementie. Door een kleur te volgen, komen ze bij de winkels en wanneer ze verder lopen weer bij hun huis. De routes lopen in gesloten cirkels door de wijk. In 2019 is er een pilot gedaan in Rotterdam Overschie. Omdat men wil opschalen, komt er nog een pilot met vernieuwd ontwerp in oktober 2021.
Buurtcirkel
Bij de Buurtcirkel voor ouderen draait alles om ontmoeting. De Buurtcirkel vond zijn oorsprong in Rotterdam. Dit sociale netwerk verbindt ouderen van 65 jaar en ouder die in dezelfde buurt of wijk wonen met elkaar. Door de aanwezigheid van een goede sociale én ruimtelijke infrastructuur creëert Buurtcirkel de randvoorwaarden voor natuurlijke ontmoetingen. De sociale contacten en wederkerigheid die hieruit voortkomen, dragen bij aan een betekenisvol leven. Samen naar de tandarts, boodschappen doen of huishoudelijke activiteiten, het zijn ogenschijnlijk kleine dingen waar je elkaar mee helpt, maar ze hebben een groot effect.
Knarrenhof
Een proces waarin groepen mensen (Zwolle ca 78 mensen en Hardenberg ca 28 mensen) uiteindelijk rond een hoftuin wonen ((in Zwolle 2 hofjes en in Hardenberg 1). De woningen zijn levensloopbestendig, natuurinclusief en volgens het CPO-concept (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap); oftewel de deelnemers hebben grote invloed. Ook bijzonder is dat we sociaal inclusief bouwen. We stellen niet alleen samen met de mensen een sociaal statuut op (die elke toekomstige bewoner moet ondertekenen wil hij of zij er gaan wonen), ook zorgen we ervoor dat we woningen hebben die betaalbaar zijn voor de inkomensgroepen voor sociale huur tot 3x modaal.
Inclusief Wonen - Leidenweg Arnhem
Het concept Inclusief Wonen speelt in op de maatschappelijke behoefte van ouderen om langer zelfstandig te blijven wonen in een betaalbare, comfortabele woning in hun veilige, vertrouwde omgeving waarvan ze actief deel uitmaken. Binnen dit concept maken we het bewoners makkelijk om anderen te ontmoeten, zowel binnen het project als in de wijk. Een belangrijke schakel binnen dit concept is de communitybuilder. Deze persoon zorgt voor de verbinding tussen de ouderen, ondernemers, (sport)verenigingen en onderwijsinstellingen in de buurt, zodat ouderen blijvend actief worden betrokken bij (sociale) activiteiten.
Easysteppers; tussentreden op de (portiek) trap
Easysteppers betreft allereerst succesvolle onderzoeken met tussentreden in Amsterdamse trappenhuizen in 2017, nadat reeds honderden installaties in woningen geplaatst zijn voor mensen met: artrose, reuma en spierziekten, sinds 2012. De uitkomst van de proef laat zien dat gebruikers baat kunnen hebben bij de tussentreden. Zij kunnen hun huis weer in en uit. Medegebruikers van de trap wennen snel aan de extra treden op de trap en hebben er geen hinder van. Bewoners kunnen weer wederzijds bij elkaar op bezoek. De proef was uitgevoerd door Stadsdorp Rivierenbuurt in samenwerking met portiekbewoners en woningcorporatie de Alliantie. Inmiddels zijn installaties in trappenhuizen gedaan voor bewoners bij verschillende woningcorporaties in het land (Amsterdam, Zwolle, Maastricht, Zutphen, Spijkenisse, s-Gravenzande etc.)
BuurtBankjes
De sociale cohesie in Nederlandse buurten neemt af. Coronamaatregelen versterken dit, doordat er te weinig mogelijkheden zijn om elkaar te ontmoeten. BuurtBankjes moedigt buurtbewoners aan om de publieke ruimte voor hun huis in te richten als permanente ontmoetingsplaats. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 84% van de mensen die de stoep als verlengstuk van hun huis gebruikt een sterkere band met hun buren heeft. Zo versterken we samen de sociale cohesie, dringen we eenzaamheid verder terug, verminderen we de ongelijkheid en stimuleren we actief burgerschap. BuurtBankjes is het vervolg op het succesvolle BankjesCollectief, die van 2015-2018 meer dan 1500 bankjes hebben geopend in binnen- en buitenland.
Blaauwe Zalm
Wat doe je als een zorgorganisatie zich deels terugtrekt uit je woonzorgcomplex? Corporatie SOR kwam in 2017 voor die vraag te staan in Siloam, een complex van honderd appartementen in Rotterdam Hoogvliet-Zuid. De tweede en derde etage kwamen vrij, evenals de centrale ontmoetingsruimte op de begane grond. SOR ging niet bij de pakken neerzitten en zocht een nieuwe invulling. De woningcorporatie ging op zoek naar nieuwe samenwerkingspartners die gezamenlijk wonen, welzijn en zorg in Siloam wilden vormgeven. De inzet was om in één woongebouw diverse woonvormen en leefsituaties te realiseren. Uiteindelijk lukte het om partijen met verschillende belangen bijeen te brengen, vanuit één gemeenschappelijk belang: het creëren van een thuisgevoel voor iedereen. Het resultaat: op 25 september 2019 werd de vrijgekomen ontmoetingsruimte officieel heropend onder de naam ´De Blaauwe Zalm´. Het is een samenwerking tussen SOR, als eigenaar van het woongebouw, en de zorg- en welzijnsorganisaties Lelie Zorggroep, Pameijer, DOCK en Zorgcocon.
ParkEntree Schiedam
ParkEntree is de eerste projectmatig ontwikkelde woonbuurt in Nederland, gebaseerd op de principes van het leefconcept Senior Smart Living met als kernwaarden verbinden, genieten en ontplooien. Voorkomen van eenzaamheid en samenredzaamheid staan centraal. ParkEntree biedt levensloopbestendige middeldure koop- en huurwoningen, ruimte voor ontmoeting binnen in de lounge én buiten in de twee gemeenschappelijke tuinen, evenals een hospitalityconcept. Een woonconcept dat senioren wist te verleiden naar de voormalige Vogelaarwijk Nieuwland in Schiedam te verhuizen en afscheid te nemen van hun vertrouwde, veelal ruime grondgebonden, woning.
Het plan is ontwikkeld samen met de doelgroep, in tien co-creatiebijeenkomsten; waarbij community-building steeds centraal stond. Naast woningtypologie en plattegronden zijn thema's als gedeelde voorzieningen (incl exploitatie); duurzaamheid en smart-toepassingen besproken.
School 7: Huiskamer van Den Helder
School 7 is de hoofdvestiging én het paradepaardje van KopGroep Bibliotheken. In het gebouw zijn behalve de bibliotheek ook de Historische Vereniging en de Volksuniversiteit te vinden. Dat is een fantastische samenwerking. School 7 is een echte ‘huiskamer’: je kunt er lekker snuffelen tussen de boeken, kranten lezen, cursussen volgen en activiteiten bijwonen. In het gezellige Leescafé komen mensen om een kopje koffie te drinken, een tijdschrift te lezen of anderen te ontmoeten voor een praatje.
In de programmering is veel ruimte voor ontmoeting. Laagdrempelige activiteiten, zoals meezingmiddagen, presentaties met verhalen en historische foto’s van de stad en hulp bij het omgaan met computers en internet, trekken veel senioren. Sowieso kent de bibliotheek veel oudere leden. Het bezoeken van de bibliotheek is vaak een vast onderdeel van hun weekritme en de huiskamersfeer van School 7 nodigt uit om daar langer te verblijven en contact te maken met anderen.