Het rapport ‘Voorbereiden op oud worden. Ervaringen en behoeften van mensen met en zonder migratieachtergrond in Noord-Nederland’ doet verslag de resultaten van 30 interviews met inwoners van Noord-Nederland van middelbare leeftijd, met speciale aandacht voor mensen met een migratieachtergrond. Het onderzoek is participatief opgezet, samen met burgers, professionals en beleidsmakers. De onderzoekers bogen zich over de vraag hoe mensen op middelbare leeftijd hun toekomstige ouder worden beleven, voorbereiden en vormgeven. Daarbij brachten ze hun behoeften, zorgen en verlangens in kaart, met oog voor verschillen tussen mensen met en zonder migratieachtergrond. Hoe denken mensen over ouder worden? Hoe bereiden zij zich voor op ouder worden, en welke behoeften, zorgen en verlangens spelen daarbij? Welke extra zorgen of stressoren ervaren mensen met een migratieachtergrond?

Belangrijkste bevindingen

• Voorbereiden is actueel. Veel mensen zijn actief bezig met gezond leven, sociaal verbonden blijven en financiële planning. Ook zijn er praktische en juridische voorbereidingen, zoals het aanpassen van de woning of het vastleggen van wensen rondom zorg.
• Zingeving en verbinding als motor. Ouderen willen betekenisvol zijn – voor zichzelf en voor anderen. Vrijwilligerswerk, kleinschalige zorg voor familie en inzet voor de buurt zijn voor velen vanzelfsprekende manieren om bij te dragen.
• Autonomie is een kernwaarde. Zelf keuzes kunnen maken is essentieel. Beleid dat appelleert aan deze waarde werkt beter dan een aanpak die sterk op plicht of afhankelijkheid stuurt.
• Mensen met een migratieachtergrond hebben extra vragen. Denk aan onduidelijkheid over pensioen, verspreid wonende familie, zorgverwachtingen en wonen in twee landen. Zij ervaren geregeld spanning tussen culturele normen en de Nederlandse praktijk.
• Gesprek doet ertoe. Veel deelnemers gaven aan dat praten over later helpt om prioriteiten te stellen en zich bewust te worden van wensen en mogelijkheden. Dit geldt ook binnen families.

Aanbevelingen

De resultaten tonen dat veel mensen verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen oude dag en om maatschappelijk bij te dragen, maar ook dat ze tegen grenzen aanlopen. De overheid heeft juist op die punten (wonen, informatievoorziening, juridische kaders, cultuur en preventie) een duidelijke taak. Positieve, verbindende communicatie over ouder worden is daarbij cruciaal. Ook werkgevers kunnen een rol spelen door kennisoverdracht en door meer flexibiliteit te bieden.

Lees het rapport 'Voorbereiden op ouder worden'