Petra: “Envida is, net zoals veel andere zorgorganisaties, bezig met hoe wonen en zorg de komende jaren eruit moet zien. Wij geloven er intrinsiek in dat mensen oud moeten kunnen worden in hun eigen woning. Dat vraagt echt om een andere manier van denken en doen. Daar zijn we bij Envida al een eind mee op weg. Maar we zien dat iedere wijk, iedere buurt anders is. Dat betekent dat je variatie in denkbeelden en speelruimte binnen oplossingen nodig hebt. We vinden het heel fijn om bij ZorgSaamWonen extra inspiratie op te doen; mensen uit de community te ontmoeten, van én met elkaar te leren, samen denkkracht organiseren en pionieren. Wij brengen onze ervaring uit Zuid-Limburg en Maastricht graag in!”

Envida biedt in de regio Maastricht-Heuvelland met 4.000 medewerkers en meer dan 800 vrijwilligers zorg of ondersteuning aan bijna 10.000 mensen. In de wijk, in hun 19 woonzorgcentra en steeds meer in woonzorgzones. Bij Envida draait het niet alleen om zorg maar vooral om kwaliteit van leven. Petra: “Wij voegen leven toe aan de dagen van onze cliënten en bewoners. Dat doen we samen met hun naasten, anderen in de samenleving en met al onze collega’s. Bij Envida noemen we dat het gouden randje”, aldus Petra.

It takes a village

Samenwerken is, zowel binnen de organisatie als in de wijken en buurten, een sleutelwoord. Met lokale en regionale partners uit het sociaal domein, buurtbewoners en maatschappelijk betrokken ondernemers. “It takes a village to complete your life”, vervolgt Petra, “In Nederland hebben we de afgelopen decennia een mini-samenleving gebouwd in de verpleeghuizen en voormalige verzorgingstehuizen. Restaurant, kapper, pedicure, het organiseren van recreatie en ontmoeting, het was er allemaal binnen de vier muren. Dat is niet meer van deze tijd. Onze bewoners blijven gewoon deel uitmaken van de samenleving. We geloven in de kracht van samen en verwachten dat ook familieleden en vrienden een bijdrage blijven leveren aan het levensgeluk van onze bewoners.”

Maar meer nog zet Envida in op oplossingen die het mogelijk maken dat ouderen zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. ”Dat is ook wat mensen willen, niemand droomt ervan om later in een verpleeghuis te wonen. Daarom werken wij nadrukkelijk aan zelfredzaamheid van mensen. Dat doen we samen met onze cliënten en hun naasten. Onze grondhouding is zorg met de handen op de rug: ik help je graag, maar vooral om zoveel mogelijk nog zelf te kunnen.”

Een belangrijke voorwaarde hiervoor is de infrastructuur in buurten en wijken. Petra: “Analoog aan wat nodig is om kinderen in een veilige omgeving te laten opgroeien tot volwaardige en zelfstandige volwassenen, heb je ook de hele samenleving nodig om onze ouderen op een goede manier oud te laten worden. Dat gaat over buren, over steunsystemen en over aanwezigheid van voorzieningen.”

Deltaplan

Om die reden gaat Envida steeds meer gebiedsgericht werken en wil de zorg- en welzijnsinfrastructuur in wijken en dorpen versterken door het vormen van woonzorgzones. In deze zones wordt, indien nodig, professionele zorg- en ondersteuning geboden, de zelfredzaamheid en vitaliteit van bewoners gestimuleerd en worden sociale netwerken gefaciliteerd en versterkt. “We streven ernaar om de zorg die we traditioneel in onze woonzorgcentra bieden, ook zoveel mogelijk beschikbaar te maken in woonzorgzones.”

Envida doet dit uiteraard niet alleen. Samen met andere organisaties in de ouderenzorg, welzijnsorganisaties en woningcorporaties in de regio Maastricht-Heuvelland slaat Envida de handen ineen in het Deltaplan Maastricht-Heuvelland. Dit plan is in het kader van het Integraal ZorgAkkoord (IZA) tot stand gekomen en laat zeven kerninterventies zien waarmee betrokken organisaties de ouderenzorg toekomstbestendig wil maken.

Zo wil men onder andere het geclusterd wonen stimuleren en wordt vol ingezet op het versterken van de maatschappelijke steunsystemen, gericht op bewustwording, preventie en samenwerking formele en informele zorg. Het Deltaplan erkent ook de grote waarde van niet-professionele hulp in de zorg, zoals die van buurtbewoners, (zorg-)studenten, gepensioneerden en anderen die willen helpen bij welzijns- en lichte zorgtaken.

Experimenteerruimte

Petra: “Als samenwerkingspartners zetten we met het Deltaplan een stap die maatschappelijk heel belangrijk is. We pionieren, verkennen, ontdekken. Soms komen er dingen langs die makkelijk te regelen zijn en soms is het bijna niet te regelen. Maar als je goed bij elkaar aangesloten bent en van elkaar weet wat je doet en waarom, dan kom je er altijd uit.” De link met de Deltawerken in Zeeland is heel treffend. Want, zoals Petra uitlegt, “we hadden Zeeland niet gered als we de dijken hoger hadden gemaakt. Neeltje Jans was het experimenteercentrum. Zo’n plek voor succes en mislukking moet je hebben in het pionieren, anders kom je er niet.” De term Deltaplan staat ook voor het feit dat men met zeven kerninterventies tegelijkertijd bezig is. Petra: “Dat samen maakt het tot een kansrijk geheel. Sommige experimenten slagen, andere niet. Maar het is oké als iets niet lukt, daar leer je ook van.”

Een van de initiatieven is de afspraak met de corporaties dat Envida voor een bepaald aantal specifieke woningen binnen een woonzorgzone het eerste recht op toewijzing heeft. Petra: “Zo werken we toe naar meer geclusterd wonen. Mensen met een zorgvraag die zich willen voorbereiden op hun oude dag, vinden daar een fijne plek om zo zelfstandig mogelijk te blijven wonen. Met een stukje community building van onze kant en toegenomen zelfredzaamheid kunnen ze prima tussen reguliere bewoners leven. Met als bijkomend voordeel dat je eengezinswoningen, die nu nog vaak door ouderen bezet worden gehouden, vrijspeelt voor andere doelgroepen.”

Woonzorgzone

Op dit moment is één woonzorgzone in bedrijf en drie zones worden in de loop van 2024 operationeel. In totaal moeten er 19 woonzorgzones komen. Envida heeft de ambitie uitgesproken om in de woonzones drempelloos te gaan werken, oftewel de cliëntreis te volgen. Dat betekent dat het straks voor de zorgverlening niet meer mag uitmaken of een cliënt in een verpleeghuis woont of thuis, of zorg krijgt vanuit bijvoorbeeld de Zvw of de Wlz.

Wie is nu de ‘trekker’ van een woonzorgzone? Petra: “Vanuit een gezamenlijk belang zijn alle partners in een gebied trekker. We beginnen met een goed gesprek, zichtbaar maken wie met welke voorzieningen en diensten in het gebied aanwezig is, duiden hoe we van elkaars kracht gebruik kunnen maken en ook het uitruilen van diensten of plekken is bespreekbaar. De wens is om efficiënt en doeltreffend te werken en vooral geen dingen dubbel doen. Zo ontstaat er in de praktijk een domeinoverstijgende infrastructuur en werken we gezamenlijk aan een verschuiving van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’.”

Gemeenschapsopbouw

Naast goede zorgverlening is ook het welzijn van mensen van groot belang voor hun zelfredzaamheid én samenredzaamheid. Om die reden ondersteunt Envida de gemeenschapsopbouw in haar gebied en  spelen projectleiders een belangrijke rol. “Na een behoefteonderzoek in de buurt helpen we bij bijvoorbeeld het opstarten van sociale activiteiten en bieden daar ook de ruimte voor.“

Ook de senior wijkverpleegkundigen zijn een onmisbare spil in deze ontwikkelingen. Envida heeft, als een van de weinige zorgorganisaties in Nederland, met de senior-wijkverpleegkundigen teamleiders met een sterke inhoudelijke focus. “De senior-wijkverpleegkundigen weten wat de buurt, de bewoners en onze cliënten nodig hebben en hoe wij als Envida daarin kunnen ondersteunen. Belangrijke inzichten die helpen om tot vitale gemeenschappen in goed functionerende woonzorgzones te komen,” aldus Petra.

Meer weten?

Later dit jaar organiseert ZorgSaamWonen een lunchlezing waarin Petra Lamberts ons meer vertelt over het Deltaplan, de strategie van Envida en de impactvolle veranderingen die de organisatie al heeft weten te bereiken. Hou onze agenda in de gaten!

En op 12 februari 2025 organiseert ZorgSaamWonen, samen met Envida, een excursie in Maastricht. Rode draad bij deze excursie is ‘Samenwerken aan zorgzame buurten en wijken’. Ben je geïnteresseerd om hieraan deel te nemen?  Maak dan jouw interesse kenbaar op onze site. Zodra het programma gereed is, ontvang je van ons een mail met uitleg over hoe je jezelf definitief kunt aanmelden.