De NS nam de verkeerde afslag: de “ieder voor zich maatschappij”

Foto: Henk Geene

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende zomerperiode middels gastblogs zijn gedachten laten gaan over vergrijzing en ouderenzorg. Hierbij de zesde uit de reeks.

Al enkele jaren ben ik bezig om projecten op te zetten in het kader van de vergrijzing van onze maatschappij. De vergrijzing neemt de komende jaren nog enorm toe, maar dat geldt niet voor het zorgpersoneel. Dat blijft op het hetzelfde niveau als het nu is. We zullen het dus moeten hebben van vrijwilligers die bereid zijn te investeren in zorgafhankelijke ouderen. En dat gaat niet vanzelf. De huidige generatie ouderen is opgegroeid in een individualistisch georiënteerde maatschappij en moet zich transformeren in de richting van een participatiesamenleving. Hoe komt het eigenlijk dat zo’n transformatie zo moeilijk is? 

De afgelopen 40 jaar hebben we bijna alles in onze maatschappij geïnstitutionaliseerd. Er werd een overdaad aan structuur gecreëerd. Alles werd geregeld, alles werd ingebed en vastgelegd. Alles kreeg een plekkie en werd door middel van wet- en regelgeving in beton gegoten. Ik zal dit toelichten aan de hand van een voorbeeld.

Ik erger me al jarenlang aan de NS. Dat zij gehandicapten in staat stelt, middels een extra aan te brengen oprijplaat, met hun scootmobiel de trein in te rijden. iets dat is afgedwongen door de gehandicaptenplatforms een succes noemen, is de grootste vergissing die deze platforms ooit gemaakt hebben. Het is, zoals men dat noemt, een Phirrus overwinning: je wint de slag, maar verliest de oorlog. Ik zal dit nader uitleggen. 

Al decennia lang streven gehandicaptenplatforms in Nederland naar 100% eigen regie voor gehandicapten. De platforms vinden dat een gehandicapte even gemakkelijk aan het maatschappelijk leven moet kunnen deelnemen als de niet gehandicapten. Zij hebben dit middels regeltjes en afspraken met allerlei partijen vastgelegd. Tegen deze gedachte kan niemand bezwaar maken. Je gunt gehandicapten even zeer een vrij leven als jezelf. Niets mis mee dus. 

Maar aan deze vorm van institutionalisering zit ook een grote schaduwkant. De institu-tionalisering voltrok zich toen er jarenlang in economisch opzicht sprake was van een hoogconjunctuur. ´Alles moest kunnen´, was de gangbare kreet en hier deden we allemaal aan mee. De politiek moest het leven voor elke burger zo aangenaam mogelijk maken. 
Maar de tijden zijn inmiddels veranderd. De zorg gaat op slot (er komt geen personeel meer bij) en de vergrijzing slaat toe. We zijn meer op onszelf aangewezen en dat is nieuw voor ons. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen en dat kan alleen maar als we de institutionalisering gaan ontmantelen. 

Zo hebben de gehandicaptenplatforms jaren geleden met de NS afgesproken dat gehandicapten vrij moeten kunnen reizen met de trein.  Daarom lieten gehandicapten weten wanneer zij op een bepaald  perron zouden zijn en dan zou er een oprijplaat klaar gezet worden, zodat de gehandicapte zo de trein binnen kon rijden met de scootmobiel. Tot op heden gaat dit zo. Hoe dwaas is dit in het huidige tijdsgewricht! Stop met die onzin. We houden iets in stand dat juist moet verdwijnen. Laat de NS een maand lang een PR campagne opzetten met als doel de reizigers te vragen de gehandicapten te helpen om de trein in en uit te laten. Je maakt dan tevens reclame om elkaar te gaan helpen.

Terwijl zich honderden reizigers op het perron bevinden en heel gemakkelijk met z’n vieren de scootmobiel de trein in kunnen helpen, moet er een hele rinram aan te pas komen om dit volgens de regeltjes mogelijk te maken: de gehandicapte moet bellen naar de NS, de NS moet de oprijplaat organiseren en een medewerker van de NS moet zorgen dat de plaat weer op de juiste plaats wordt teruggezet. Ondertussen hadden 4 reizigers in 5 seconden de gehandicapte in de trein kunnen zetten. Wat maakt het nou toch uit of je afhankelijk bent van de NS of van enkele reizigers die zich toevallig op hetzelfde perron bevinden als jij als gehandicapte.
Het meest indrukwekkende is nog dat we dat allemaal gewoon zijn gaan vinden. We hebben er geen bezwaar tegen gemaakt en we maken er nog steeds geen bezwaar tegen. We hebben het allemaal zien gebeuren en vonden het oke. Het paste in de individualistisch georiënteerde maatschappij, maar sluit niet meer aan op het ontstaan van een meer op  samenredzaamheid en op een participatie gerichte samenleving. 

Dit voorbeeld laat zien waarom het zo moeilijk is om het elkaar gaan helpen tussen de oren te krijgen. We hebben in de praktijk van het dagelijkse leven jarenlang meegemaakt dat alles voor ons geregeld werd. We hoefden zelf niets te doen. Overal waren “professionals” voor en er werd op toegezien dat iedereen zich aan de regeltjes en de afspraken hield.


 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Buddy’s en maatjes helpen ouderen langer zelfstandig wonen in de wijk
24 november 2023

Doe mee met 4W, zo heet het pilotproject dat in de wijk Gestel in Eindhoven draait. De 4 w’s staan voor Wonen,…

Lees Verder »
Het bereiken en betrekken van ouderen met de overzichtskaart van Movisie
16 november 2023

In de afgelopen jaren heeft Movisie, vaak in samenwerking met hun partners, verschillende praktische…

Lees Verder »
Wij zijn hier!
4 oktober 2023

Gisteren startte de campagne ‘Wij zijn hier’ om te laten zien hoe belangrijk maatschappelijke initiatieven zijn…

Lees Verder »
Het Hop-on Hop-off spel in een nieuw jasje
2 oktober 2023

Op het jaarlijkse ZorgSaamWonen Congres afgelopen donderdag 28 september is de tweede druk van het Hop-on Hop-…

Lees Verder »
Richting geven aan gesprek over ouder worden
10 augustus 2023

Er wordt veel geschreven en gesproken over de vergrijzing en de uitdagingen die dit met zich meebrengt voor…

Lees Verder »
Zelfdestructie van de verpleeghuiszorg
24 juli 2023

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende…

Lees Verder »
Voortgang programma WOZO: 'urgentie groeit'
4 juli 2023

Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg en Sport, heeft op 3 juli 2023 de Tweede kamer geïnformeerd over de…

Lees Verder »
Hoe meer ouderen hoe beter
3 juli 2023

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels…

Lees Verder »
Preventie, het nieuwe normaal in een ouder wordende samenleving
28 juni 2023

Als voorzitter van Denktank 60+ Noord, lid van ledenraad van MantelzorgNL en voorzitter van de centrale…

Lees Verder »
De Raad van Ouderen komt met advies 'Zorgen om de ouderenzorg'
16 juni 2023

De Raad van Ouderen heeft opnieuw een advies uitgebracht. Met dit advies geeft de Raad een vervolg op haar…

Lees Verder »
Nieuwe mindset: van wooninitiatief naar woongemeenschap
14 juni 2023

Op donderdag 25 mei organiseerde de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen een wandelsafari in Lent. Daarbij…

Lees Verder »
‘We moeten nu voldoende betaalbare woningen realiseren met zorg nabij’
26 mei 2023

Hans Adriani was jarenlang het gezicht van de Taskforce Wonen en Zorg. Sinds 1 mei 2023 is er een opvolger van…

Lees Verder »
Subsidie voor huisvesting kwetsbare groepen
24 mei 2023

Mensen in een kwetsbare positie kunnen bij het zoeken naar een woning vanaf 30 mei gebruik maken van de…

Lees Verder »
Beperkte bereikbaarheid in beeld gebracht
22 mei 2023

Onder meer door een afname van het aantal openbaar vervoer-verbindingen ervaren mensen problemen om werk en…

Lees Verder »
Bundel 'Zorgzame buurten' trotseert het systeem
17 mei 2023

De bundel ‘Zorgzame buurten’, met daarin vijftien inspirerende initiatieven die het systeem trotseren en…

Lees Verder »
Digimagazine ZorgSaamWonen #1 2023
15 mei 2023

Preventieve gezondheid is essentieel om de opgaves waar we voor staan in de ouderenzorg behapbaar te maken en…

Lees Verder »
Fit en vitaal blijven met oefengids en andere praktische tools
12 mei 2023

Speciaal voor zorgprofessionals die anderen helpen meer te bewegen ontwikkelde Kenniscentrum Sport &…

Lees Verder »
'Gemeenschappelijk Wonen Dag' verder uitbouwen
1 mei 2023

Meer bekendheid rondom de open dag Gemeenschappelijk Wonen leidt tot meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe…

Lees Verder »
Zorg voor de buurtvisite: 'Veel kansen voor Leeuwarden Oost mits sociaal ruimtelijke visie'
28 april 2023

Na de zorgvisites van de dames THe aan woonzorcentra en verpleeghuizen zijn Hetti Willemse en Ad van Elzakker…

Lees Verder »
Prettig wonen voor iedereen in de Groene Metropool Arnhem-Nijmegen
25 april 2023

Creatieve oplossingen zoeken voor het woningtekort en die koppelen aan duurzaamheid…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.