80 jaar Vrijheid is inmiddels veel méér dan geen oorlog

2 mei 2025

Ook lokale comités 4 en 5 mei draaien op vrijwilligers (foto: Shutterstock)

Op 3 april mocht ik meedoen aan een overleg om deze gedachtesprong te maken: vrijheid is méér dan geen oorlog. In een inleiding werd gemeld dat Nederland meer dan 40.000 verenigingen en stichtingen kent. Kleine en grote groepen mensen die hun krachten bundelen om mee te doen aan de samenleving. Bijvoorbeeld om aandacht te vragen voor een gemeenschappelijk belang. Of om een bijdrage te leveren aan een ontwikkeling. En heel vaak ook om zich vrijwillig in te zetten voor anderen.

Maatschappelijk kapitaal

Deze vrijwillige inzet vertegenwoordigt een enorm kapitaal. Een kapitaal dat niet of slechts zijdelings wordt genoemd in de begroting van de Rijksoverheid en van de gemeentelijke overheden. Volstrekt onmogelijk om in geld uit te betalen. Natuuronderhoud, buurtontwikkeling, welzijn en gezondheidszorg zouden bijvoorbeeld veel grotere begrotingstekorten hebben dan nu al het geval is.

We doen het samen

Vrijwillige inzet wordt gelukkig breed erkend (bijvoorbeeld door de jaarlijkse lintjesregen) en ook breed ondersteund door bijvoorbeeld, belangenorganisaties, welzijnswerkers, gespecialiseerde beroepskrachten en buurtverbinders. Een nieuwe ontwikkeling is dat ondersteuners elkaar steeds vaker vinden in netwerken om elkaar te inspireren en vooral ook om het werk van vrijwilligers beter zichtbaar te maken en waar mogelijk leuker en minder zwaar. Want ja, vrijwillige inzet kan heel zwaar zijn. Bijvoorbeeld bij mantelzorgers met ook nog een gewone baan, kan het leiden tot uitval op het werk of zelfs burn-out. We doen het samen is een voorbeeld van een nieuw netwerk.

Oorlogsdreiging

Tijdens het overleg op 3 april is ook stilgestaan bij oorlogsdreiging die helaas na 80 jaar vrijheid toch weer actueel is geworden. Lokale Comités 4 en 5 mei (allemaal vrijwilligers!) kunnen daar niet omheen en zullen dit jaar weer veel doen om dit thema bespreekbaar te maken. Finland heeft een actueel model ontwikkeld om de hele samenleving te betrekken bij weerbaarheid (allemaal vrijwillige inzet!). Vrijheid is hoe dan ook heel veel meer dan géén oorlog!

Buurtverbinders en ZorgSameBuren

Zij vormen in dorpen, buurten en wijken het cement van de vrijwillige inzet. Zij starten buurtinitiatieven op en houden ze draaiend. Ook allemaal vrijwillige inzet! LaCoTA en ZorgSaamWonen hebben al veel geschreven over de waarde van buurtverbinders en ZorgSameBuren. Door deelname aan grotere netwerken willen beide organisaties bijdragen aan nog meer inspiratie voor vrijwillige lokale inzet. De bijeenkomst op 3 april werd georganiseerd door het Platform Vrijwillige Inzet en krijgt dit jaar op meerdere momenten een vervolg.