Meergeneratiewonen: samen onder één dak

auguste foto

Meergeneratiewonen is kansrijk en biedt veel voordelen. Dat vindt Auguste van Oppen, architect en mede-oprichter van architectenbureau BETA. Hij kan het weten want hij bouwde zijn eigen Drie Generatiehuis waar hij met zijn vrouw, kinderen en schoonouders woont.

‘Mijn vrouw en ik woonden in een klein appartement in Amsterdam. Toen ons eerste kind geboren werd, zochten we naar een grotere woning. In Amsterdam is dat een onmogelijke opgave.’ Bijna had hij een geschikte plek gevonden: een oud klooster. Dat ging op het laatste moment niet door omdat de corporatie die het klooster in eerste instantie te koop aanbood er toch zelf plannen mee had. Toch heeft het hem op een idee gebracht. Toen hij wat aan het tekenen was na aanleiding van de plannen voor het klooster werd zijn schoonmoeder daar erg enthousiast van en had gezegd: daar zou ik ook wel willen wonen. Dat bracht hen op een idee: laten we samen gaan wonen. Maar hoe kom je aan een locatie? ‘De gemeente Amsterdam stelde een aantal kavels ter beschikking voor zelfbouw. We hebben daar drie weken voor in de rij gelegen maar uiteindelijk konden we de kavel in erfpacht nemen. Het was het begin van een intensief zelfbouw avontuur.’

Intergenerationeel wonen

En zo kon hij een huis bouwen voor drie generaties. ‘Op het platteland zie je het vaker. Van oudsher. Ik ben ervan overtuigd dat het ook in steden kan. Ze wonen er nu vijf jaar en hebben veel publiciteit gekregen. ‘Het thema ‘intergenerationeel wonen’ slaat erg aan. Ik heb veel pers op bezoek gehad, zelfs een filmploeg uit New York. Het is natuurlijk een mooie oplossing voor een aantal uitdagingen die we als maatschappij hebben, in binnen- en buitenland: groeiende groep ouderen, tekort aan woningruimte en het tekort aan zorgpersoneel. Het delen van voorzieningen en het zorgen voor elkaar vind je in het collectieve wonen. Dit Drie Generatiehuis is een vorm van collectief wonen, al is het kleinschalig.’ De woningen zijn levensloopbestendig en flexibel. ‘Het gebouw is zo ontworpen dat een gedeelte van de tweede verdieping relatief eenvoudig kan worden uitgewisseld tussen beide woningen; op die manier is het gebouw in staat mee te ademen met de veranderende grootte van elk huishouden.’

Wederkerigheid

Auguste ervaart dagelijks de voordelen van het samenwonen. ‘Het is praktisch en gezellig.’ Toch zijn er veel vooroordelen over het samenwonen met familie. ‘Vrienden stelden in het begin vragen als: ‘Wil je dat wel, zo dichtbij je schoonfamilie wonen.’ Maar veel mensen vergeten dat het echt twee aparte woningen zijn; we hebben daarbij veel privacy en doen genoeg alleen met het gezin. Sommige weken eten we twee à drie keer per week samen; soms gaan er weken voorbij dat we elkaar nauwelijks zien.’ Auguste vindt het juist fijn dat, als zijn schoonouders in de toekomst misschien zorg nodig hebben, ze dichtbij wonen. ‘Dan hoeven we niet het hele land door te reizen om te helpen. ’Nu plukt zijn gezin de vruchten van de nabijheid. ‘We hebben veel aan elkaar. Zo springen mijn schoonouders bij nu ons derde kind er is. Dat is erg prettig.’ Auguste benadrukt de wederkerigheid. ‘We hebben elkaar veel te bieden. Soms geef je hulp, soms ontvang je hulp. ‘Bij deze manier van wonen bouw je een duurzame relatie op. Op termijn ontvang ik misschien wel hulp van mijn kinderen; alleen als zij ervoor kiezen om ook zo te willen wonen natuurlijk.’

Publicatie Meergeneratiewonen

Hij pleit daarom voor meer mogelijkheden om generaties met elkaar in het wonen te verbinden. Dat klinkt heel logisch maar komt in de Nederlandse praktijk nog weinig voor. Projecten worden nog altijd gepositioneerd op doelgroepen als ‘senioren’, ‘studenten’, ‘gezinnen’, enzovoorts. Om hier iets aan te doen werkt zijn bureau BETA samen met gebiedsontwikkelaar AM aan een publicatie over meergeneratiewonen. Daarin wordt geprobeerd antwoorden te vinden op vragen als ‘Wat is meergeneratiewonen eigenlijk?’, ‘Wat heeft een meergeneratieomgeving nodig om goed te functioneren?’ en ‘Hoe kan de meergeneratieomgeving eruit zien in de Nederlandse context?’ Begin 2023 is de publicatie beschikbaar en zal deze voor iedereen op het internet te lezen zijn. ‘We hebben gekeken naar de beren op de weg maar ook gewoon alle creativiteit laten gaan.’ Zo ziet hij volop mogelijkheden in de naoorlogse flats die in Nederland op veel plekken staan.

‘De galerijflat wordt door velen verguisd maar biedt op het gebied van meergeneratiewonen juist enorm veel kansen. Aan een typische galerij liggen meestal identieke appartementen. Kansen kunnen worden gecreëerd door meer te variëren in de woningplattegrond. Op die manier kun je het stimuleren dat er veel verschillende soorten mensen aan één galerij wonen; kleine studio’s, zorgwoningen, gezinswoningen, friends-woningen en studentenwoningen naast elkaar betekent dat mensen van allerlei leeftijden naast elkaar zullen wonen. Als je dan ook gaat nadenken over het aantrekkelijker maken van de galerij als verblijfsplek en het creëren van ontmoetingsruimtes kan zo’n galerijflat juist bol gaan staan van de solidariteit tussen bewoners.’ In een dergelijk concept is het belangrijk dat mensen passend wonen. ‘Het zou goed zijn als een jong stel in hetzelfde blok kan doorverhuizen als er gezinsuitbreiding komt. En als ze weer kleiner willen wonen, als de kinderen de deur uit zijn, dan zouden ze weer kleiner kunnen gaan wonen. Ik kom veel mensen tegen die groter wonen dan ze zouden willen.’

Maatschappelijk rendement

Ook bloemkoolwijken komen ook in het boek aan bod. ‘We hebben er bewust voor gekozen om naast de typische nieuwbouw in hoge dichtheid, ook bestaande wijken met veel gefragmenteerd eigendom te bekijken. Ook bloemkoolwijken bieden bijvoorbeeld kansen. Door het overvloedige parkeren te concentreren ontstaat er ruimte om bijvoorbeeld een hofjesstructuur te introduceren. Ook zou je vanuit de gemeente het toe kunnen staan om kleine mantelzorgwoningen in de tuinen te bouwen.’

Natuurlijk is meergeneratiewonen niet dé oplossing maar het zal zeker een groep aanspreken. ‘Het levert de samenleving veel op. Met de aanstaande vergrijzing moeten we echt meer gaan kijken naar maatschappelijk rendement. Als we dat doen ontstaat er bij partijen als gemeenten, beleggers en zorgverzekeraars misschien wat meer ruimte om te investeren.’

Meer weten?

Meld je aan voor de gratis, online lunchlezing op dinsdag 14 februari tussen 12-13 uur. 

Lees meer:

https://beta-office.com/

Aflevering van tegenlicht waar Auguste van Oppen ook aan het woord komt:

https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2022-2023/samen-grijs-worden.html

Ook interessant / voor u geselecteerd

Residentie Gerlachus: waar jong en oud samen wonen, werken en leven
30 november 2023

Op een rustige locatie, aan de rand van Maastricht en met een prachtig uitzicht over het Jekerdal, ligt…

Lees Verder »
Samenwonen: het verhaal van Wooncoöperatie De Warren
29 november 2023

Er is een documentaire gemaakt over Wooncoöperatie De Warren in Amsterdam. De film begint bij KONIJN, een…

Lees Verder »
Augustanahof: ankerpunt in een zorgzame buurt
27 november 2023

De kapel herinnert bewoners en buurtgenoten aan de tijd dat de Augustanahof nog een Lutherse kerk was, gelegen…

Lees Verder »
Buddy’s en maatjes helpen ouderen langer zelfstandig wonen in de wijk
24 november 2023

Doe mee met 4W, zo heet het pilotproject dat in de wijk Gestel in Eindhoven draait. De 4 w’s staan voor Wonen,…

Lees Verder »
Visie op woon- en zorgbehoeften in Sittard-Geleen
23 november 2023

“Als je bouwt voor een bepaalde doelgroep, bouw het dan ook gelijk ‘zorggeschikt’”…

Lees Verder »
Staedion zet vol in op passende woningen voor ouderen
21 november 2023

Met de Haagse woningcorporatie Staedion verwelkomt ZorgSaamWonen een nieuwe partner en grote speler in het…

Lees Verder »
Het bereiken en betrekken van ouderen met de overzichtskaart van Movisie
16 november 2023

In de afgelopen jaren heeft Movisie, vaak in samenwerking met hun partners, verschillende praktische…

Lees Verder »
"Begin klein, leer en ontwikkel dan door"
15 november 2023

Zorgorganisatie De Zorggroep in Limburg is begonnen met het huisvesten van jongeren omdat ze hen op die manier…

Lees Verder »
De beste COMMUNITY-CARE ontstaat in samenwerking met een zorgzame buurt
10 november 2023

Gastblog geschreven door: Wim G. Kromwijk

Te vaak wordt zorg geleverd zonder het netwerk van de klant…

Lees Verder »
ORKZ: een samenleving in de stad
8 november 2023

Ooit gedacht dat je een popconcert kon bijwonen in een ziekenhuis en er ook naar de film kon gaan? In het ORKZ…

Lees Verder »
Samen werken aan woonplekken waar ontmoeting centraal staat
7 november 2023

We hebben te maken met een dubbele vergrijzing, zoals het zo mooi heet. Niet alleen neemt het aandeel van…

Lees Verder »
"Hier ben je nooit alleen"
2 november 2023

Bewoners van Iraanse woongroep wonen eindelijk samen

Het was een lang gekoesterde wens van Shahnaz…

Lees Verder »
Co-creatie in de Noordzijde
31 oktober 2023

We zijn eind augustus in Emmeloord geweest voor een bezoek aan het kersverse complex Noordzijde van…

Lees Verder »
Doorleven omdat je 'meeleeft'
26 oktober 2023

We horen het regelmatig in de mooie gesprekken die we mogen voeren met oudere bewoners van intergenerationeel…

Lees Verder »
Beter een goede buur dan een virtuele vriend
17 oktober 2023

De digitale publicatie Beter een goede buur dan een virtuele vriend is een handreiking voor iedereen die zijn…

Lees Verder »
Interieurs met een grote dosis huiselijkheid
12 oktober 2023

Het onlangs verbouwde 'Wij zijn Zuiderschans'; in 's-Hertogenbosch blijft de aandacht trekken. Naast het…

Lees Verder »
Meewonen in Bergmanstrook
4 oktober 2023

Elles Ottema (20) en Elise Bosman (22) laten hun appartement zien. Al twee jaar delen zij dit appartement en…

Lees Verder »
Wij zijn hier!
4 oktober 2023

Gisteren startte de campagne ‘Wij zijn hier’ om te laten zien hoe belangrijk maatschappelijke initiatieven zijn…

Lees Verder »
Toegankelijkheid loont
2 oktober 2023

Maandag 2 oktober gaat de Week van de Toegankelijkheid 2023 officieel van start. Ook dit jaar zit de Week weer…

Lees Verder »
Het Hop-on Hop-off spel in een nieuw jasje
2 oktober 2023

Op het jaarlijkse ZorgSaamWonen Congres afgelopen donderdag 28 september is de tweede druk van het Hop-on Hop-…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.