'Met verhalen vorm je de wereld'

bas liesker

Het recente essay van Rijksbouwmeester Floris Alkemade ‘De toekomst van Nederland’ is een inspiratiebron voor Bas Liesker, architect bij Heren 5. Liesker licht zijn fascinatie voor het essay toe: ‘Alkemade schrijft dat we allemaal verhalenvertellers zijn. En dat we met verhalen de wereld kunnen veranderen. Daar geloof ik zelf ook enorm in. Kijk, de overheid trekt zich terug en laat de huisvesting voor een groot deel aan de markt over. Wij moeten daar een verhaal tegenover stellen. Wij, architecten, kunnen dit maar anderen ook dus is het mooi om met elkaar een goed verhaal neer te zetten.’ Dat heeft Liesker gedaan. Hij heeft een aantal jaar geleden uitgebreid onderzoek gedaan naar woonwensen van ouderen in de stad. Hij heeft met talloze ouderen gepraat en hen mee laten denken over de vraag hoe zij gelukkig oud kunnen worden in de stad.  Alle gesprekken hebben geleid tot interessante en bruikbare inzichten. Zij zijn gebundeld in het boek ‘Stadsveteranen.’

Gelukkig oud worden
Liesker ziet op basis van de gesprekken met ouderen acht kansen om gelukkig oud te kunnen worden in de stad:

  1. Maak de stad goed beloopbaar.
  2. Zorg voor goede culturele voorzieningen.
  3. Veiligheid is een ruimtelijke kans: stadsveteranen houden van omsloten omgeving, maar niet per sé hofjes (klef!).
  4. De kracht van de grijze buurteconomie: benut deze want stadveteranen zetten graag hun levenservaring in.
  5. Een gebouw met een aanleiding: zorg voor een plek die aanleiding geeft elkaar tegen te komen en contact te maken.
  6. Stadsveteranen wonen graag gemixt.
  7. Stadsveteranen wonen liever iets hoger.
  8. Een seniorenwoning kan klein, maar een senior wil wel ruimte om zich heen.

Friends-concept
Tot zijn grote vreugde hebben AM en Woonzorg Nederland het concept Stadsveteranen omarmd. En kan hij dit in de praktijk gaan toepassen. Samen met AM ontwikkelt Heren 5 en Woonzorg Nederland in het Amstelkwartier woningen voor stadsveteranen. Hij weet zeker dat er belangstelling voor is. Liesker: ‘Ouderen redeneren vaak vanuit eenzaamheid en veiligheid. Ze hebben koudwatervrees als het om verhuizen gaat. Toch zijn er genoeg ouderen die de stap willen nemen. Wij hebben goed naar hun wensen geluisterd. Veel stadsveteranen willen niet alleen wonen maar ook iets doen voor een ander. We gaan samen met Woonzorg Nederland en AM in het Amstelkwartier het Friends-concept aanbieden.’ Bewoners delen een appartement, net zoals in de beroemde serie Friends. Ze sluiten een drie-partijen contract met elkaar: de verhuurder en de huurders. ‘Voor ouderen is het makkelijker de stap te nemen als je dit met zijn tweetjes doet. Maar niet iedereen wil dit, dus zorgen we ook voor andere appartementen waar je alleen kunt wonen.  Er komen grote en kleine appartementen.’

Terloopse ontmoetingen
In het gebouw is veel aandacht voor terloopse ontmoetingen. Dat willen ouderen graag en vindt Liesker zelf ook belangrijk omdat eenzaamheid volgens hem een groot probleem in onze samenleving is. De ‘verkeersruimte’ wordt zodanig ingericht dat bewoners elkaar op laagdrempelige wijze kunnen tegenkomen en een praatje kunnen maken. Dus komen er brede galerijen en een ruime hal waar je als je de lift uitkomt makkelijk een kletspraatje kunt maken. ‘Er komt ook een wasruimte, de wasbar,  want als je de was opvouwt kun je makkelijk een gesprek voeren. En een moestuin, een binnentuin, logeerkamers. O ja, en bij de entree komt ook veel reuring.’

Een beweging
Liesker en zijn collegae bij Heren 5 willen van Stadsveteranen een beweging maken. En vanuit empathie redeneren. Er is interesse in het concept Stadsveteranen in andere steden maar ook in dorpen. ‘Stadveteranen lopen tegen dezelfde dingen aan als dorpsveteranen.’ Het blijft volgens Liesker van belang om zowel in steden als in dorpen samen met ouderen woonconcepten te ontwikkelen om aan te sluiten bij de wensen van de diverse groepen. Liesker vindt het betrekken van ouderen bij het ontwerp belangrijk, ook in deze corona-crisis zoals bij de inrichting van openbare ruimte. ‘Let op brede stoepen,  maar ook op  grote gemeenschappelijke ruimten. Natuurlijk redeneren veel mensen vanuit de economie maar dat is niet altijd wenselijk. Terloopse ontmoetingen zijn zo belangrijk dus beknibbel niet teveel op de ruimte want anders maak je die ontmoetingen niet mogelijk. ‘

Beschaving
Alkemade benadrukt in zijn  essay ook de bijdrage die ouderen aan de maatschappij leveren. Dat spreekt Liesker enorm aan. ‘Van de stadsveteranen heb ik geleerd dat ouderen veel bijdragen aan de maatschappij en dat ook willen. Zij willen zelf ook blijven leren. Ik vind het van belang dat iedereen zich kan blijven ontwikkelen. Ik doe dat zelf ook: ik ben naast architect inmiddels ook buurtbakker geworden. En vind het fantastisch dat ik dat vak nog niet zo lang geleden heb geleerd. Ik vind de combinatie van architectuur en brood bakken erg leuk. En er is nog iets dat Liesker aansprak in het essay van Alkemade. ‘In het essay haalt hij het gedachtegoed van filosofe Simone de Beauvoir aan. Zij schreef dat men de graad van beschaving van een samenleving kan afmeten aan de manier waarop ze omgaat met haar ouderen. Dát is zo waar. En ik vind dat we met elkaar ouderen de plek moeten bieden die zij verdienen.’

Verbindingsfestival
Bas Liesker is één van de sprekers bij de ronde tafel over ouder worden in de stad, dat onderdeel is van het Verbindingsfestival: een gratis online evenement waar 2000 kennispartners samenkomen. Meer informatie over dit gratis Verbindingsfestival vind je op de website.

Ook interessant / voor u geselecteerd

Duurzame financiering van zorgzame gemeenschappen
9 juli 2025

Op veel plekken onderzoeken zorgorganisaties hoe beter aan te sluiten op…

Lees Verder »
Kamerbrief over Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen
8 juli 2025

Het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) is vorige week afgerond. Met dit programma is…

Lees Verder »
Alledaagse attentheid in de winkelstraat, ondernemers als bron van hulp en steun in de buurt
4 juli 2025

Het Ben Sajet Centrum heeft onderzoek gedaan naar alledaagse attentheid bij buurtwinkels. De onderzoekers,…

Lees Verder »
Verbinding en zorgzaamheid in de wijk? Van ideaalbeeld naar realiteit
2 juli 2025

‘We moeten minder vanuit ideaalbeelden kijken en meer vanuit de realiteit’. Deze…

Lees Verder »
SROI Eijsden: €6 winst per euro investering
2 juli 2025

Een euro geïnvesteerd in een krachtenbinder voor een zorgzame gemeenschap levert minimaal zes euro…

Lees Verder »
Herculeshof, kloppend hart van woonzorgzone Daalhof
26 juni 2025

Wonen op een plek waar je je thuis voelt, veilig en vertrouwd. En waar, als dat…

Lees Verder »
Woongeluk in Hugo's tuin
24 juni 2025

“Ik ben er een rijker mens van geworden”, zegt een bewoonster van Hugo’s tuin in…

Lees Verder »
Stimuleringsregeling Wonen en Zorg weer geopend
12 juni 2025

De Stimuleringsregeling Wonen en Zorg is weer geopend: vanaf 11 juni 9:00 tot en met 31 oktober 2025 17:00…

Lees Verder »
Betekenisvolle vriendschappen zijn buffer tegen eenzaamheid
12 juni 2025

Professor Anja Machielse, emeritus hoogleraar Humanisme en Sociale Weerbaarheid en bijzonder hoogleraar Sociale…

Lees Verder »
Deurne en Someren bundelen krachten voor integrale woon-welzijn-zorgvisie
6 juni 2025

Vergrijzing, toenemende zorgbehoeften en de krappe woningmarkt leggen een enorme druk op veel gemeenten.…

Lees Verder »
Mensen beseffen steeds meer dat we het met elkaar moeten doen
4 juni 2025

Een zorgzame straat begint met elkaar kennen en herkennen, stellen Yvonne Witter en Daniëlle Harkes, oprichters…

Lees Verder »
B&B De Uitwijk: Een warm bad van verbondenheid
2 juni 2025

Het krijtbord in de voortuin van B&B De Uitwijk verklapt dat er in het voormalige schoolgebouw in…

Lees Verder »
Blue Zone Festival 2025: De beweging groeit
28 mei 2025

Met tachtig deelnemers aan het pre-event en bijna 400 bezoekers op de festivaldag, overschrijdt het tweede Blue…

Lees Verder »
Dora: op naar structurele financiering van ontmoetingsruimten
26 mei 2025

Het eeuwige gesprokkel om publieke ontmoetingsplekken gefinancierd te krijgen,…

Lees Verder »
Collectief wonen als standaard
20 mei 2025
Lees Verder »
Zorgzame buurten in opbouw: hoe nu verder?
13 mei 2025

Hoe bouw je een zorgzame buurt waar mensen naar elkaar omzien? De eerste fase van Nonna’s programmalijn ‘Goed…

Lees Verder »
Lees het nu: Digimagazine #1 2025: Gemeenschappelijk Wonen
12 mei 2025

Bij ZorgSaamWonen brengen we een paar keer per jaar een digitaal magazine uit. Elk magazine gaat over een…

Lees Verder »
Met Buurtkracht samen verder bouwen aan vitale en bruisende gemeenschap
8 mei 2025

ENA en Woningstichting Barneveld (WsB) starten met project Buurtkracht. Zij gaan samen met bewoners verder…

Lees Verder »
80 jaar Vrijheid is inmiddels veel méér dan geen oorlog
2 mei 2025

Op 3 april mocht ik meedoen aan een overleg om deze gedachtesprong te maken: vrijheid is méér dan geen oorlog.…

Lees Verder »
Envida in podcast aflevering
4 april 2025

In nieuwste aflevering van de Impactmakers-podcast komt Petra Lamberts, directeur…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.