Nieuwe kansen voor woonboerderijen, knarrenhoven en erfdelen

woonboerderij

Ons persoonlijk lid Wim Kromwijk schrijft regelmatig blogs voor ons platform. Dit keer schrijft hij over Knarrenhoven en andere potentiële woonvormen van de toekomst. 

Stikstofbeleid
Door het stikstof- en klimaatbeleid van de Rijksoverheid kunnen we opnieuw kijken naar de bestemming van vrijkomende boerenerven. Waarschijnlijk zullen tientallen boeren zich laten uitkopen en zij zullen dan lang niet allemaal op hun vertrouwde erf willen blijven wonen. Rond de eeuwwisseling was ik projectleider bij de toenmalige Stichting Wonen van Senioren op Boerderijen (een voorloper van LaCoTA) en adviseerde ik initiatiefgroepen en gemeenten over het ombouwen van boerderijen tot woonboerderijen voor senioren. In een oorspronkelijke boerderij en eventueel in stallen en op het erf werden volgens dat concept clusters zelfstandige appartementen gerealiseerd.

Veel belangstelling
Totdat de financiële crisis in 2008 toesloeg was er veel belangstelling onder senioren voor deze woonvorm. De combinatie van gemeenschappelijk wonen op een erf, wonen in het groen, kunnen omkijken naar elkaar, maar toch een eigen appartement bewonen sprak tot de verbeelding. Er zijn enkele mooie voorbeelden gerealiseerd. Ook bij andere leeftijdsgroepen sprak het concept van meervoudige bewoning van boerderijen aan. Er kwamen eco-erven, ecodorpen en zorgboerderijen.

Het oorspronkelijke erf biedt soms ook ruimte voor enkele Tiny Houses of mantelzorgwoningen.

Herenboeren en nieuwe natuur
Omliggende agrarische grond van beëindigde boerderijen kan gebruikt worden voor de aanleg van nieuwe natuur, bos of nieuwe landgoederen. Of voor kleinschalige en klimaatvriendelijke vormen van landbouw, zoals bijvoorbeeld een coöperatie van herenboeren. In het concept Herenboer pak je een stukje regie terug op zoiets belangrijks als je eigen eten. Behalve lekker en gezond is dat ook leuk en leerzaam. Elke week verse groenten van het seizen, fruit, eieren en (voor wie wil) lekkere vleeswaren. En dat gewoon van je eigen boerderij, verzorgd door je eigen boer. Herenboeren zijn namelijk samen eigenaar van een boerderij zonder dat zij perse op het erf wonen. Je kunt gewoon in het dorp of de stad blijven wonen. Als huishouden investeer je eenmalig in je lidmaatschap. Verder delen de herenboeren alle kosten die nodig zijn om hun bedrijf te laten draaien. Hoeveel precies, daarover besluiten ze samen, maar een tientje per persoon per week is een aardig richtbedrag.

Remkes
De landelijke wet Ruimtelijke ordening, provinciale streekplannen en gemeentelijke bouwvoorschriften zorgden er destijds voor dat veel mooie initiatieven stuk liepen. Het paarse kabinet Kok (zittingsduur 3 augustus 1998 t/m 21 juli 2002) stelde onder verantwoordelijkheid van minister J.P. Pronk van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordering en Milieubeheer een nieuwe wet voor Ruimte op. Daarin werd bewoning van boerenerven door meer dan twee huishoudens ongeveer onmogelijk gemaakt. Ook provincies en gemeenten die wel positief waren konden vanaf dat moment geen kant meer op. Saillant detail is dat Johan Remkes staatssecretaris op datzelfde departement was en een heel positief voorwoord schreef bij de eerste brochure van de Stichting Wonen van Senioren op Boerderijen. Wellicht zouden ook de ouderenorganisaties nu alsnog moeten aanschuiven bij het stikstofdebat!

Nieuwe omgevingswet
Een van de meest onbegrijpelijke uitspraken vond ik destijds dat er meer verkeersbewegingen zouden komen op de rustige plattelandswegen. Hoe kreeg je dat destijds al gerijmd met zorgen over de leegloop van het platteland? En hoe met een tekort aan bouwlocaties (ook toen al!) voor onder andere seniorenhuisvesting? En alsof een actieve boerderij niet ook heel veel verkeersbewegingen van grote tractoren en vrachtwagens met zich meebrengt. Vanaf 1 januari 2023 wordt een nieuwe Omgevingswet van toepassing. In de Omgevingswet worden 26 verouderde wetten samengevoegd. Planningsprocedures worden bovendien minder tijdrovend. De nieuwe omgevingswet gaat ongetwijfeld nieuwe kansen geven voor Woonboerderijen.

Diversiteit
Ik hoop dat de nieuwe wet eraan bijdraagt dat ons platteland en het groene buitengebied voldoende divers blijft. Niet alleen ruimte voor commerciële boerenondernemingen, maar ook voor nieuwe woonvormen, meer kleinschaligheid, biodiversiteit en natuur.

Meer inspiratie

Zie voor meer inspiratie over Groen Wonen:  https://www.lacota.nl/netwerk-groen-wonen/actualiteit/

Ook interessant / voor u geselecteerd

Handreiking De Woonzorgchallenge
5 februari 2025

De Woonzorgchallenge is een  instrument voor veerkrachtige woonzorglocaties. De Woonzorgchallenge brengt…

Lees Verder »
Inspiratieboek Ontwerpen voor ontmoeting
3 februari 2025

Corporatie Woonin werkt aan buurten waar mensen zich thuis voelen en huurders elkaar kunnen ontmoeten. Spontaan…

Lees Verder »
Hoezo te oud?
30 januari 2025
Lees Verder »
Subsidieregeling ‘Langer Zelfstandig Wonen’ in Overijssel
29 januari 2025

Overijssel zet een belangrijke stap richting toekomstbestendig wonen. Met het openstellen van een nieuwe…

Lees Verder »
Nieuwe serie: Waar eindigt burenhulp en begint mantelzorg?
28 januari 2025

‘We gaan niet de billen van de buurman wassen!’. Dat hoor je vaak genoeg. Maar klopt…

Lees Verder »
Trots op Park Vossenberg!
9 januari 2025

Het eerste wat in Monique Kolmans opkomt als je haar vraagt naar Park Vossenberg is: '…

Lees Verder »
10 trends voor woningmarkt en leefomgeving 2025
7 januari 2025

Het kleine wint aan waarde…

Lees Verder »
Onderzoeksrapport naar inwonersinitiatieven voor woonzorgopgave in de provincie Groningen
20 december 2024

De provincie Groningen werkt aan het programma 'Een thuis voor iedereen'. In dit programma wordt specifiek…

Lees Verder »
Verslag excursie naar Woongroep Lavendelstraat Haarlem
16 december 2024

“Feest vieren is belangrijk”, zegt Johan de Kleuver van woongroep De Lavendelstraat…

Lees Verder »
ZorgSaamWonen telt af!
2 december 2024
Lees Verder »
De hoogtepunten van ZorgSaamWonen
28 november 2024

Het is feest, want ZorgSaamWonen bestaat vijf jaar. In ons nieuwste Digimagazine…

Lees Verder »
Brabants Netwerk Wonen-Zorg-Welzijn
18 november 2024

De provincie Brabant is - mede op initiatief van enkele maatschappelijke organisaties - gestart met het ‘…

Lees Verder »
Nieuwe inspiratiekaart online: Doe mee en deel!
5 november 2024

Overal in Nederland ontstaan goede initiatieven die wonen, welzijn en zorg voor ouderen combineren en bijdragen…

Lees Verder »
Leefvormen in een ouder wordende samenleving
28 oktober 2024

Als mensen leefruimte delen, verlicht dat de druk op de woningmarkt. Als mensen meer dingen samendoen,…

Lees Verder »
Collectieve woonvormen, inspirerende oplossingen voor actuele, maatschappelijke vraagstukken
21 oktober 2024

Groep, Gebouw, Geld, Grond en Gemeente. Dat zijn de factoren die bepalen of een collectieve woonvorm slaagt,…

Lees Verder »
De Podcast van Zorg naar Gewoon Leven
17 oktober 2024

“De oplossing van maatschappelijke opgaven ligt niet in de systemen, maar bij de mensen in de samenleving." We…

Lees Verder »
Excursie naar Gent: inspiratie voor coöperatief wonen
15 oktober 2024

Vrijdag 13 september 2024 gingen Cooplink en ZorgSaamWonen samen met zestien deelnemers op excursie in Gent,…

Lees Verder »
Volop leven in de brouwerij in woonzorgcentrum De Bloemendal
14 oktober 2024

Janny heeft het druk vandaag. Als bewoonster van woonzorgcentrum De Bloemendal in Deventer verzorgt ze de ene…

Lees Verder »
Park Vossenberg, een veilige en vertrouwde plek
10 oktober 2024

Op donderdag 31 oktober gaan we in samenwerking met onze partner Pellikaan op excursie naar Park Vossenberg in…

Lees Verder »
Het verhaal van Dekkerswald: Van sanatorium naar zorgzame buurt
9 oktober 2024

Het bosrijke, en ook zonnige instellingsterrein ‘Dekkerswald’, langs de weg van…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.