Hofje Wendakker, bijna net als thuis

Zorgorganisaties maken bijzondere tijden door. Zorgpersoneel werkt hard om ook in deze tijden veilige en goede zorg te bieden en het voor de bewoners ook nu in deze moielijke tijd het zo fijn mogelijk te maken.  Dit artikel over Hofje Wendakker is geschreven voor de corona-periode. Ook hier zijn er maatregelen genomen ter voorkoming van de verspreiding van het corona virus en de effecten daarvan voor cliënten, bewoners en hun naasten, vrijwilligers en medewerkers. Viattence volgt nauwlettend de berichtgeving en de aanwijzingen van de GGD en het RIVM in het kader van het corona virus.

Gewoon in de wijk kunnen wonen, ook al is er zorg nodig. Dit wil zorgorganisatie Viattence de komende jaren bereiken voor haar bewoners. In Heerde is het al gelukt. Daar heeft Viattence een verpleeghuis vervangen door kleinschalige woongroepen waar mensen in de wijk wonen. ‘We willen zwaardere zorg dicht bij de burger brengen, zodat mensen in een kwetsbare fase van hun leven in een gewone woonwijk kunnen wonen’, zegt Isabelle van der Wijk, manager zorg bij Viattence. ‘Wel is het concept wennen voor bewoners die verhuisd zijn vanuit een traditioneel huis naar een woonhuis’. ‘Dit geldt ook voor medewerkers, door dit woonconcept wordt namelijk afgestapt van geijkte routines en gewoontes die in een nieuwe omgeving niet maar aansluiten’. ‘Viattence heeft verschillende woonconcepten. ‘Ieder dorp heeft zijn eigenheid. In het ene dorp past een woonzorgcomplex, elders is er behoefte aan kleinschalig wonen of gemixt wonen, zegt Van der Wijk.  ‘De toekomstige zorgvraag zal zich vooral thuis afspelen. Wij zullen als zorgorganisatie netwerkzorg moeten bieden. Samen met welzijnsorganisaties, gemeenten, familie. De uitdaging is om het aanbod slim op elkaar aan te laten sluiten’, zegt Nathalie Steenge bestuurssecretaris bij Viattence. ‘We streven naar een inclusieve maatschappij. Dat mensen er mogen zijn, ook in hun kwetsbaarheid. Ook het sociale netwerk van bewoners moet zich prettig voelen in onze locaties en medewerkers moeten er fijn kunnen werken.’

Iedere voordeur een eigen kleur
Het vastgoed moet goed aansluiten op het doel: medewerkers een fijne werkplek bezorgen, bewoners prettig laten wonen en familieleden en mantelzorgers een welkom gevoel geven. Evelien van Veen is architect/eigenaar bij van Veen Architecten en heeft dit uitgangspunt verwerkt in Hofje Wendakker in Heerde. Het concept beneden wonen, boven slapen, een verticale programma opzet is het uitgangspunt . ‘Ik heb overnacht in de Nieuwe Anthoniehof om te ervaren wat een gebouw en de inrichting in deze verticale opzet zoals“thuis” met de medewerkers, bewoners, familie en mezelf doet. Dat was erg leerzaam. Zo zag dat het fijn is als je als medewerker goed overzicht hebt in een woonkamer.’ Ze heeft geleerd dat alles zo zijn voor- en nadelen heeft. ‘Je moet van alle voordelen het optimale eruit halen bij het ontwerp.’ Uit ervaring weet ze dat herkenbaarheid belangrijk is voor mensen met dementie. In het Hofje Wendakker heeft ze de voordeur van elk woonhuis een andere kleur gegeven. De plint heeft andere steenpatronen dan de rest. Verder heeft ze gelet op logische en veilige looproutes voor de bewoners en medewerkers.

Bijna net als thuis
De  locatie bestaat uit drie losse gebouwen rond een binnentuin, die ogen als hedendaagse gezinswoningen. ‘Elk gebouw bestaat uit vier zorgwoningen voor elk acht bewoners met nog een extra slaapruimte op de bg. En extra een gemeenschappelijke ruimte . Het zijn een soort eengezinswoningen maar dan met acht slaapkamers’, zegt Steenge. ‘Het hofje is in de zomer 2019 opengegaan. Minister de Jonge heeft het in november officieel geopend.  Voorheen stond hier een groot verpleeghuis. Nu staat er een nieuw gebouwd hofje in een nieuwe woonwijk.’ Het Hofje is gerealiseerd door ontwikkelaar Vitaal ZorgVast, bouwbedrijf BAM,  in samenwerking met de gemeente Heerde en belegger Apollo zorgvastgoedfonds. Viattence is huurder. ‘De prettige samenwerking met elkaar was fijn. We deelden allemaal dezelfde visie: bijna net als thuis wonen. Dat willen we bereiken voor de bewoners.’ Er wordt nog gebouwd door van Wonen aan de wijk rond Hofje Wendakker. Als dat stuk straks ook bewoond is, hoopt van Wijk op nog meer interactie met de wijk. ‘Een koffietentje in de buurt zou mooi zijn’.

Rust in de serre
Van Veen, de ontwikkelaar en Viattence hebben heeft intensief gesproken met de buurtbewoners en de medewerkers. ‘Dat kostte veel tijd maar leverde veel op. Het was leuk en het maakt dat medewerkers zich er nu ook thuis voelen en de buurtbewoners er trots op zijn.’ Zelf vindt ze de intimiteit van het hofje het mooiste. ‘In de zomer zit iedereen buiten en is het lekker druk. Maar als je de rust wilt opzoeken kan dat in de serres die ik tussen de woongroepen in heb geplaatst. Het leuke is dat die ook echt worden gebruikt.’ Op de kop is steeds een multifunctionele ruimte ingericht met een eigen entree. Daar vindt fysiotherapie plaats, daar komt de kapper en daar vinden de bijeenkomsten plaats. Er staat een orgel en er is ruimte voor een kerkdienst.’ De bewoners slapen boven en verblijven beneden in de woongroepen. Van Veen: ‘Bewoners kunnen van de ene huiskamer naar de andere wandelen.’ Iedere groep heeft een eigen karakter. Zo is de ene groep wat meer in plattelandssfeer aangekleed, de ander meer klassiek en de volgende ademt de sfeer uit van de fifties. ‘Medewerkers hebben meegedacht, ook met de inrichting.’ Domotica is er ook volop maar nauwelijks zichtbaar. Er is verlichting die het dag- en nachtritme ondersteunt en er is een gps-proef met leefcirkels.

Geïntegreerd in de wijk
Overal is de natuurlijke omgeving aanwezig. De dierenweide met kippen en eenden zorgt voor afleiding en trekt buurtbewoners. De binnentuin is besloten en is meer een belevingstuin: er staan fruitbomen, er is een moestuin, een veilige vijver. Overal staan planten die op verschillende hoogtes staan zodat ze voor mensen in een rolstoel ook aan te raken zijn. ‘Ook is er een zandbak. Dat is aantrekkelijk voor buurtkinderen maar ook voor kleinkinderen die op bezoek komen. Buiten staan kruiwagens om afval te vervoeren. Een speelse manier om het hofje een huiselijke uitstraling te geven’, zegt Steenge.  ‘Het grootste compliment dat kreeg ik was dat iemand tegen mij zei dat hij de instelling niet kon vinden’, vertelt van Wijk.’ ‘Dat klopt, want het zijn woonhuizen.’