'Ruimte voor mensen, dat is wat ons typeert'

Ontwerp Space-S (Eindhoven) stimuleert ontmoetingen van bewoners (van jong tot oud, van student tot gezin)

Ontwerp Space-S (Eindhoven) stimuleert ontmoetingen van bewoners (van jong tot oud, van student tot gezin)

Met INBO sluit een partner aan bij het platform ZorgSaamWonen die het werkveld mede vormgeeft. Want wie kent niet het Knarrenhof, waarvan dit collectief van gedreven architecten, bouwkundigen, adviseurs en stedenbouwers mede initiatiefnemer is? De architecten Frank Zewald en Trude de Vroomen (partner bij INBO) delen graag INBO’s zorgvisie ‘Wonen met Zorg’, ook om in gesprek te komen met betrokkenen in het werkveld.

Binnen INBO houdt het duo zich bezig met zorgplannen en met de trends in de zorgmarkt, zoals langer zelfstandig thuis wonen en het creëren van buurten waar mensen op een gezonde manier oud kunnen worden en niet vereenzamen. Daarbij richt INBO zich op het hele spectrum van zorghuisvesting, van woningen waar je - eventueel met zorg - zelfstandig kunt blijven wonen tot en met verpleeghuizen voor zware zorg (incl. psychogeriatrie en verstandelijk of lichamelijke beperking). Zo ontwikkelde INBO veel verschillende woonvormen, inclusief nieuwe vormen als het bekende Knarrenhof, Space-S en Wooncoöperaties.

Zorgvisie

Mede op basis van demografische ontwikkelingen komt INBO nu met haar zorgvisie, die is gestoeld op deze vijf thema’s:

1 In gesprek & samen.
2 Ruimte voor mensen.
3 Zorg altijd dichtbij.
4 Inclusief en gevarieerd.
5 Buurten gezonder maken.

“Een project begint bij ons altijd met een gesprek”, licht Frank punt 1 toe. “Wat zijn de bestaande initiatieven in een wijk, waar heeft een wijk behoefte aan en welke mensen nemen het initiatief, eventueel met ons samen? Verder moet de zorg altijd dichtbij zijn, maar welke eisen stelt dat aan de leefomgeving of aan de buurt?”

Over punt 4 uit de visie zegt Frank: “Dat gaat over de grote behoefte aan woningen voor eenpersoonshuishoudens. We zien nu veel wijken met grote gezinswoningen die niet aansluiten op de daadwerkelijke vraag en bovendien de gewenste flexibiliteit missen voor de toekomst. De groep met ouderen en jongere starters wordt steeds groter en door voor hen te bouwen, bevorder je de doorstroming op de woningmarkt en in de buurt. Zo maken we buurten veel inclusiever en gevarieerder, wat ook belangrijk is, want de sociale structuren binnen wijken worden steeds belangrijker. Hierdoor creëer je uiteindelijk een oplossing voor de woningnood en voor de zorgbehoefte.”

Wonen en zorg mixen

“Het aanpakken van de zorgbehoefte op buurtniveau”, gaat Trude verder, “verbetert de toegankelijkheid van zorg en creëert een ondersteunend netwerk waarbinnen mensen naar elkaar omkijken. Preventie, ondersteuning en behandeling zijn op deze manier binnen handbereik. Het resultaat is een veerkrachtige en samenhangende buurt, waarin de gezondheid en het welzijn van bewoners vooropstaan.”

Woonvormen die de zorgbehoefte op buurtniveau ondersteunen

Frank toont aan de hand van een schematische illustratie (afbeelding boven) met welke woonvormen je die ‘zorgbuurt’ kunt ondersteunen en sterker: "Er zijn al tal van projecten gerealiseerd die elk aspect uit de zorgvisie invullen". Ook schetst INBO zes nieuwe, toekomstige woonvormen (afbeelding onder) waarvan er ook al enkele in de praktijk bestaan. Van meer geclusterd en meer samen wonen tot uiteindelijk beschermd wonen in een zorggebouw. INBO bekijkt daarbij de juiste schaal, van individuele woningen tot een hele buurt. Zo laat het zien hoe je wonen en zorg in veel gradaties met elkaar kunt mixen en de zorg beter kunt opvangen in de wijk.

Zes nieuwe, toekomstige woonvormen uit de nieuwe zorgvisie van INBO

“Het is daarbij steeds van belang om te zorgen voor variatie en inclusiviteit”, vervolgt Trude. “Om zo een mix aan bewoners te krijgen, met zowel binnen als buiten plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Dat kan met een soort kas, hofhuis of hoftuin, waarbij mensen echt samen dingen kunnen gaan doen, zonder dat het allemaal kant en klaar is. De mensen moeten er zelf ook iets voor doen om zo eigenaarschap te ontwikkelen.”

“We hebben lang niet altijd hetzelfde antwoord”, gaat Trude verder. “Per project verschilt het wat mensen kunnen en willen delen. Dat hangt vooral af van de doelgroep die er gaat wonen. Zo is er een project met woningen voor starters en studenten, waar veel behoefte aan gezamenlijke ruimtes is, zoals een wasserette of een logeerplek. In een seniorenhofje gaat dat delen veel meer over samen tuinieren of klussen. De omgeving heeft ook invloed op de juiste mix. Bepaalde ingrediënten zitten er altijd wel in en met name een ontmoetingsplek, binnen én buiten.”

Minder aanspraak op Wmo

INBO onderzoekt of hierbij nog vormen ontbreken en welke specifieke eisen en wensen er voor bepaalde plekken zijn. Trude: “We onderzoeken ook of mensen door gemeenschappelijke woonvormen langer gezond blijven en daardoor minder aanspraak maken op de Wmo.” Een ander onderzoek betreft het tegengaan van vereenzaming. Trude: “Mensen die meer in contact zijn met anderen voelen zich gelukkiger, kunnen ergens heen met hun problemen en komen makkelijker in beweging. Dat is echt een soort vliegwieleffect. We stapelen dus meer dan alleen stenen.”

“Het voorkomen van vereenzaming”, gaat Frank verder, “begint met participatie en met elkaar in gesprek gaan. Daar ontstaan al de eerste contacten en dat bouw je uit gedurende de ontwikkeling van het project. Vaak gaat dat heel lang door, als wij allang weg zijn. De gemeenschappelijke tuin is vaak een goed startschot. Samen creëren ze de tuin en denken we na over het onderhoud. Hierbij hoort bijvoorbeeld een picknicktafel voor gezellig buiten eten, een moestuin, een klushok of een jeu-de-boulesbaan.”

ZorgSaamWonen

“De zorg ontwikkelt zich heel snel”, besluit Trude, “en daarom is het voor ons belangrijk dat je van elkaar leert en kennis deelt. ZorgSaamWonen organiseert op heel veel verschillende manieren, klein- en grootschalig, allerlei momenten waar je elkaar tegenkomt en kennis met elkaar kunt delen. Dat is ook een mooie manier om te laten zien wat INBO allemaal doet en om in gesprek te kunnen gaan. Heel waardevol is ook dat dit netwerk erg divers is. We nodigen andere partijen uit om ons te helpen met de visie en die zo mogelijk aan te scherpen. Daardoor kunnen we gezamenlijk een bijdrage leveren aan de zorg van de toekomst.”

Tekst: Ysbrand Visser
Beeld & Fotografie: INBO / Rufus de Vries

 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Nieuwe inspiratiekaart online: Doe mee en deel!
5 november 2024

Overal in Nederland ontstaan goede initiatieven die wonen, welzijn en zorg voor ouderen combineren en bijdragen…

Lees Verder »
Leefvormen in een ouder wordende samenleving
28 oktober 2024

Als mensen leefruimte delen, verlicht dat de druk op de woningmarkt. Als mensen meer dingen samendoen,…

Lees Verder »
Collectieve woonvormen, inspirerende oplossingen voor actuele, maatschappelijke vraagstukken
21 oktober 2024

Groep, Gebouw, Geld, Grond en Gemeente. Dat zijn de factoren die bepalen of een collectieve woonvorm slaagt,…

Lees Verder »
Excursie naar Gent: inspiratie voor coöperatief wonen
15 oktober 2024

Vrijdag 13 september 2024 gingen Cooplink en ZorgSaamWonen samen met zestien deelnemers op excursie in Gent,…

Lees Verder »
Volop leven in de brouwerij in woonzorgcentrum De Bloemendal
14 oktober 2024

Janny heeft het druk vandaag. Als bewoonster van woonzorgcentrum De Bloemendal in Deventer verzorgt ze de ene…

Lees Verder »
Park Vossenberg, een veilige en vertrouwde plek
10 oktober 2024

Op donderdag 31 oktober gaan we in samenwerking met onze partner Pellikaan op excursie naar Park Vossenberg in…

Lees Verder »
Het verhaal van Dekkerswald: Van sanatorium naar zorgzame buurt
9 oktober 2024

Het bosrijke, en ook zonnige instellingsterrein ‘Dekkerswald’, langs de weg van…

Lees Verder »
"Ook in de binnenstad kun je prima oud worden"
8 oktober 2024

De vergrijzing vindt wereldwijd plaats. Bij de architectuur voor ouderenwoningen…

Lees Verder »
Brokanthuis Hengelo: combinatie van studentenhuis, hotel en hofje
26 september 2024

Op een stralende donderdagochtend staat Caroline Coumans met de stofzuiger in haar…

Lees Verder »
Woongroep Haarlem, Lavendelstraat: "Niets is mooier dan met elkaar leven in een gedeelde droom"
10 september 2024

Het was 35 jaar geleden zijn droom: betekenisvol wonen in een woongemeenschap met…

Lees Verder »
Doorstroomtrein Floqz in de sociale huursector
9 september 2024

Provincie Gelderland zet zich actief in voor meer beweging op de woningmarkt. Een van de manieren waarop ze dit…

Lees Verder »
Top 10: van kerk of klooster naar nieuwe woonvorm
29 augustus 2024

Op diverse locaties in Nederland krijgen oude kerkgebouwen en kloosters een nieuwe bestemming. Na uitgebreide…

Lees Verder »
Transformatie Dekkerswald Groesbeek van zorgterrein naar zorgzame buurt
26 augustus 2024

Op 12 september gaan we in samenwerking met onze partner HevoFame op excursie naar Dekkerswald in Groesbeek.…

Lees Verder »
Zo willen wij wonen in de Pastoriebuurt in Vriescheloo
29 juli 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van Groningse wooninitiatieven die kennis en ervaringen delen. Het is een…

Lees Verder »
Tipgids Alternatieve Woonvormen
24 juli 2024

De woningmarkt zit op slot. Ook voor ouderen, omdat er niet voldoende seniorenwoningen zijn. Gelukkig komt er…

Lees Verder »
Creatieve oplossingen voor de ouderenzorg
17 juli 2024

Nederland geeft meer uit aan zorg dan de meeste andere geïndustrialiseerde landen. Ondanks de relatief hoge…

Lees Verder »
Gemengde woon-zorgomgevingen zijn de toekomst
10 juli 2024

“We zullen meer voor elkaar moeten zorgen”

Vanwege de steeds toenemende vergrijzing is de behoefte aan…

Lees Verder »
Meer woningen bouwen op de gezondste plekken
9 juli 2024

Meer woningen in een wijk terwijl de gezondheid van de inwoner erop vooruit gaat? Het klinkt tegenstrijdig,…

Lees Verder »
Bruishuis Arnhem: Verzorgingshuis wordt bruisend bewonersbedrijf
4 juli 2024

Ze worden wel ‘papa’ en ‘mama Bruis’ genoemd: Walter en Floor. Ze zijn gemiddeld 70…

Lees Verder »
Zuiderpark, van een Eindhovense ‘zorgplek’ naar een ‘gezonde’ buurt
25 juni 2024

De ‘beweging’ van traditionele woon- en verpleegzorg in de instellingen Gagelbosch en Fleuriade aan het…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.