Afgelopen tijd heeft ons persoonlijk lid Tjitske Zuidema het boek 'Vrolijkheid' van Ingrid Fettel Lee gelezen. Ingrid Fettel Lee vraagt zich af waar wij mensen vrolijk van worden en of hier een lijn in valt te ontdekken. Ze vindt haar antwoorden onder meer in de neurowetenschap en psychologie. 

Zelf ontdekte ze dat ze van bepaalde plekken in haar omgeving vrolijk werd en op de wat sombere dagen ging ze deze plekken opzoeken. Het hielp haar om haar stemming te verbeteren. Het ging dan vaak om hele kleine dingetjes; een bloemperkje, een gezellig verlicht buurtcafe of een wolwinkel. Bij navraag in haar omgeving bleek dit voor meer mensen zo te werken. De een werd blij van een mooi boeket op tafel, een ander genoot van de (nieuwe) kleur op de wand. Ook bleken mensen vrolijk te worden van herinneringen van bepaalde gebeurtenissen. Al gaandeweg begon ze patronen in de beelden te ondekken en ging ze ze categoriseren. Uiteindelijk kwam ze op 10 vrolijke esthetische elementen uit.

1. energie; sprekende kleuren en voldoende dag-/zonlicht
De kracht van kleur; mensen worden blij van vrolijke felle kleuren. Woonwijken waar eerst veel geweld is, worden leefbaarder door meer kleur in de wijken te gebruiken. In het boek gebruikt ze het voorbeeld van de stad Tirana waar de huizen op last van de burgemeester in vrolijke kleuren worden geschilderd, maar ik herinner me ook de foto's van een kunstenaar die in favela's huizen met vrolijke kleuren beschilderde. De kleuren zorgden ervoor dat mensen anders, positiever naar hun woonomgeving keken en zich er duidelijk prettiger voelden.

Er zijn verkwikkende vrolijke kleuren en er zijn sombere tinten, verzadigde kleuren (de kleur in zijn puurste vorm) en onverzadigde kleuren (met veel grijs toegevoegd). Een omgeving waar alleen maar onverzadigde kleuren zijn toegepast  is vaak een saaie en grauwe omgeving. De helderheid van een kleur wordt bepaald door de hoeveelheid zwart en wit die erdoor zit. Wit weerkaatst licht, zwart absorbeert het. Lichtroze en hemelsblauw geven meer energie dan bordeuxrood en marineblauw omdat ze meer licht reflecteren en de ruimte verlevendigen.

Vrolijke verkwikkende kleuren, ook als accentkleuren. Licht wordt beschouwd als een energiebron waar we vrolijk van worden, door voldoende blootstelling aan daglicht worden we allerter en energieker. Zonlicht geeft een boost; van daglicht worden we vrolijker, productiever en allerter; voldoende licht maar dan niet als een kantoor; de ruimte gelijkmatig verlichten maar door verschillende lichtintensiteit te creëeren wordt een ruimte gezelliger. Een goed verlichte plek is meestal de meest vrolijke en bruizende plek.

2. Overvloed; weelderigheid, verscheidenheid en variatie
We schijnen vrolijk te worden van overvloed, te denken valt aan hoe we ons voelen in een snoepwinkel, op de kermis of wanneer je in een pluktuin bent; een overvloed aan bloemen en daar mag je gewoon van plukken. Ik merk dat ik ook vrolijk word van een aanblik van stapels. Op mijn pinterestaccount heb ik ook een bord met stapels. Ook in de woonomgeving van mensen met dementie kun je werken met overvloed. En dan bedoel ik niet dat je je hele kamer vol moet zetten, maar dat je best een wand helemaal vol kunt hangen met bijvoorbeeld schilderijen wanneer je andere wanden in de kamer maar rustig houdt. Een andere ruimte waar overvloed kan zijn is de snoezel-/belevingsruimte. Hier worden door licht, geluid en geur de verschillende zintuigen gestimuleerd.

Tips:

- Behang

- Veel foto’s, schilderijen enz

1. vrijheid

landschapschilderijtjes

uitzicht op groen, op tuinen, vrij uitzicht, mogelijkheid om naar buiten te kunnen gaan, buiten kunnen zitten, (kamer)planten - ruw hout

1. Harmonie

een harmonieuze ruimte is het zichtbare bewijs dat iemand een plek belangrijk genoeg vindt om daarin te investeren. Een harmonische ruimte is een geordende en een opgeruimde ruimte, een vorm van symmetrie. In het verlengde hiervan wordt de cirkel genoemd

tips

symmetrische lijnen; soortgelijke voorwerpen bij elkaar plaatsen

5.spel

speelse vormen zoals een cirkel en ronde vormen, rond lopende gangen

Tips

ronde kussens, ronde salontafel

6. Verrassingen

harmonie in een inrichting is heel fijn voor het oog en dus het brein. Van iets onverwachts wat de harmonie verstoort kun je plotseling heel vrolijk worden

onverwachte dingen

Tips

ergens heel vrolijke kleuren toepassen waar je het niet verwacht, of iets pas kunnen zien waar je het opent. Mooi kastpapier in een la of een gehaakt randje langs een plank in een kast

een verzameling klokken aan 1 wand

opvallende lampen of doorsnee lampen met een mooie binnenkant

7. transcedentie

Ze beschrijft hier hoe mensen vrolijk kunnen worden van iets wat vliegt of zweeft, of van boomhutten, van naar boven kijken naar de wolken of de sterren

Tips:

Trek de aandacht naar boven, besteeds aandacht aan het plafond; verf deze in een prettige kleur, bevestig sierlijsten tegen het plafond of bevestig mooie rozetten. Hang mooie lampen op

Een sterrehemel maken in nisjes in de gang met natuurlijk een lekkere stoel

Of draaiende lichtkleuren ergens op projecteren

8.Magie

Magie is in tegenstelling tot trancedentie eigenlijk voortdurend om ons heen. Denk maar aan al die foto’s die gemaakt worden wanneer het heeft gesneeuwd of wanneer er rijp zit op de takken of wanneer je door een bos loopt wanneer de zon door de takken schijnt of wanneer we genieten van de wind. Wat te zeggen van regendruppels, Niet alleen kinderen maar ook volwassenen houden van sprookjes, denken maar aan het succes van Harry Potter

Tips

bewegende voorwerpen aan nylondraadje zodat het lijkt dat ze uit zichzelf bewegen

fonteinen in de buitenruimte

glas in lood waar de zon doorschijnt zodat er mooie kleuren op de vloer komen

9.Feestelijkheid

10.Vernieuwing

Hoewel structuur en voorspelbaarheid voor mensen met dementie belangrijk is, kan vernieuwing ook heel goed uitpakken

En vernieuwing hoeft niet heel groot te zijn, het kan ook een potje met narcisbolletjes zijn waar de eerste bloemetjes tevoorschijn komen. 

Lees de volledige blog op www.burohagelslag.nl