Het geluk van Vlaardingen: eeuwige vlammetjes

eeuwige vlammetjes

Kees Penninx van bureau ActivAge, en daarnaast expert van het platform ZorgSaamWonen, schrijft over gemeenschapsvorming in een 55+ wooncomplex van ouderen. Midden in de Coronacrisis van 2020 verrijst aan het Vlaardingse Erasmusplein uit het niets een bruisende 55+ woongemeenschap. Voor 74 senioren, variërend in leeftijd van 55 tot 92 jaar, gaat een ultieme woondroom in vervulling. Hoe is dat mogelijk? Je leest het in dit blog. Een verhaal in vier delen over gemeenschapsvorming, senioren-woongeluk en omzien naar elkaar in de 1,5 meter samenleving. Vandaag deel 4: eeuwige vlammetjes. 

Bron: Kees Penninx, ActivAge

Spontane acties
Even lijkt Corona de grote spelbreker, maar dankzij versoepelingen tijdens de zomer van 2020 grijpen bewoners hun kansen. Aangestoken door het enthousiasme van de initiatiefgroep en de gespreksgroep, ontstaan diverse spontane bewonersacties, zoals enkele tuinfeesten, een plantenbak-actie, een ideeënbus, een minibieb, een verjaardagskalender en zelfs een schoonmaakploeg voor het ontsmetten van de centrale ruimten. De hiervoor benodigde schoonmaakmiddelen worden gratis ter beschikking gesteld door woningcorporatie Waterweg Wonen.

Contact met de buurt
Zo zijn we flink op weg. Volgens de definitie van Studio BRUIS is een sociaal vitale woongemeenschap te herkennen aan vijf indicatoren:

1.       bewoners kennen elkaar;
2.       voelen zich verbonden voelen met elkaar;
3.       verlenen elkaar praktische hand- en spandiensten;
4.       doen mee aan activiteiten;
5.       organiseren zelf ook activiteiten.

Terugkijkend op het geheel zien we dat er op alle indicatoren flink meters zijn gemaakt. Het vuur blijft branden! Eén punt lijkt wat onderbelicht: contact met de buurt. De ‘Erasmussen’, zoals de bewoners zich inmiddels noemen, willen geen naar binnen gekeerde enclave zijn zonder contacten met de buurt. Met spijt in het hart hebben enkele ‘uithuizige’ clubs voorzichtigheidshalve hun activiteiten buitenshuis opgeschort. Zoals de uit-etenclub, de sportclub en de museumclub; deze komen als gevolg van Corona vooralsnog niet in de actiestand.

Ondanks deze moeilijke omstandigheden is op allerlei manieren overbruggend contact met de buurt gelegd. Zo is tijdens een wijkwandeling (zie deel 2) en een reeks van vijf gespreksbijeenkomsten (zie deel 3) onderzocht hoe de startende woongemeenschap de brug naar de buurt kan slaan. Complexbewoners zijn immers ook buurtbewoners. In de buurt kun je halen én brengen. Omdat de Erasmussen barsten van het talent en in korte tijd een sociaal veerkrachtige groep zijn geworden, kunnen ze écht iets betekenen voor hun buurtgenoten. Voor de Vlaardingse Westwijk, een buurt met veel lage inkomens, is dat een welkome verrijking. Een mooi voorbeeld is de Erasmus papierprikgroep. Heel concreet en zichtbaar draagt deze club bij aan een schone, hele en veilige buurt. Duimen van passanten gaan omhoog; er worden praatjes aangeknoopt: “Ach zijn júllie die bewoners van dat nieuwe flatgebouw?” Als blijk van waardering bezorgt de nabijgelegen Super alle bewoners van het wooncomplex een pakketje met lekkernijen.

Sociale kaart
Ook heeft een groepje bewoners een begin gemaakt met het inventariseren van instellingen, organisaties en bewonersinitiatieven in de buurt. Wat is er allemaal te doen op het gebied van gezondheid, welzijn, ontmoeting, sport, enzovoort? Het inkleuren van de sociale kaart is een vast onderdeel van de BRUIS methode. Die ziet uitwisseling met de omliggende buurt als een kenmerk van een krachtige woongemeenschap. Er zijn plannen om contact te leggen met de scholen, waar diverse Erasmussen zich verdienstelijk kunnen maken als voorleesopa’s en -oma’s, oversteekhulpen en groene adviseurs in de schooltuintjes. De initiatiefgroep sluit zich aan bij het regulier buurtoverleg van initiatieven in de Westwijk. Zo zetten de Erasmussen zich stap voor stap op de sociale kaart van de Vlaardingse Westwijk.

Consolidatie: van idee naar verhaal
In deze blogreeks hebben we gezien hoe de Erasmussen het centrale idee ‘omzien naar elkaar’ vorm hebben gegeven in een daadwerkelijk gepraktiseerd woonverhaal: het verhaal van appartementencomplex Erasmusplein. Een wooncomplex waar veel te doen is, waar het gezellig is, waar mensen elkaar kennen en naar elkaar omzien en waar iedereen een steentje bijdraagt, binnen én buiten de eigen gemeenschap. In een eigen Manifest leggen de Erasmussen vast wat samen ouder worden in een woongemeenschap voor hen betekent. Daarbij baseren ze zich onder meer op uitspraken van bewoners tijdens de laatste bijeenkomst van de gespreksgroep, begin september 2020.

Organisatievorm
In de laatste fase van het project – ruim een jaar na de start – krijgt de ontwikkelde bewonersbeweging meer structuur. Eind november 2020 draagt de initiatiefgroep het stokje over aan de dan gevormde Activiteitencommissie Erasmusflat, een bewonersorgaan met een eigen verenigingsstatus. De Activiteitencommissie maakt gebruik van reguliere ondersteuningsmogelijkheden die Waterweg Wonen biedt aan bewonersorganisaties in wooncomplexen, zoals advies en een potje voor de financiering van activiteiten. Voor de ‘tijdelijke buitenboordmotor’ Kees Penninx van bureau ActivAge is dit het moment om het stokje over te dragen aan de woongemeenschap die nu op eigen benen staat.

Gemeenschapsvorming: nooit af 
Zoals het gebouw professioneel fysiek onderhoud nodig heeft, zo heeft een woongemeenschap van huurders op gezette tijden professioneel sociaal onderhoud nodig. De opdracht van de nieuwe Activiteitencommissie is om het woonconcept Erasmusplein ook in de toekomst fris en fruitig te houden. De bewoners krijgen daarin enkele uren per week praktische en inhoudelijke ondersteuning van Carla Loos, bewonersconsulent in dienst van Waterweg wonen. Vanaf het begin is Carla bij Studio BRUIS betrokken geweest. Deze permanente steun in de rug geeft de bewoners ook in de toekomst het idee dat ze ergens op terug kunnen vallen als ze even niet verder komen. Ook bemiddeling en conflicthantering van buiten kunnen ooit wellicht nodig zijn, zoals de ervaring leert in sommige oudere wooncomplexen. Noem het waakvlamcontact. Gemeenschapsvorming is als het brandend houden van talloze kleine vlammetjes. Het is een boeiend fenomeen. Al was het alleen maar vanwege het feit dat het nooit af is.

Benieuwd naar het hele verhaal? Lees hier alle blogdelen Het geluk van Vlaardingen.

Ook interessant / voor u geselecteerd

Wooncoöperatie De Bonte Hulst vaart wel bij expertise
28 maart 2024

Wooncoöperaties zijn dé duurzame woonvormen voor de toekomst, zegt Thelma Boas, Zij is aangesloten bij de…

Lees Verder »
Kloostervelden: van instellingsterrein naar inclusieve woonwijk
19 maart 2024

De ‘Woondroom Kloostervelden’, een inclusieve woonwijk in het Brabantse Sterksel, is…

Lees Verder »
Burgerinitiatieven op het platteland
18 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Top 10 kerken en kloosters
15 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Samen onder één dak
14 maart 2024

Vorige maand ben ik begonnen als de kwartiermaker bij Stichting Thuis in Welzijn. Je weet wel: de organisatie…

Lees Verder »
De kracht van verbeelding bij herbestemming zorgvastgoed
14 maart 2024

"Iedereen kan een huis bouwen", aldus Noël Josemans. Hij bouwde zelf zijn eigen huis; geheel van afval. “Gewoon…

Lees Verder »
Haast maken met nieuwe woonvormen voor ouderen
11 maart 2024

Met het toegewijde team ‘senioren en zorg’ richt AM zich op het ontwikkelen van…

Lees Verder »
GeWoon Thuis in Blericks seniorencomplex Ruysdonck
4 maart 2024

Dat moet anders, dacht woningcorporatie Woonwenz bij het zien van zoveel…

Lees Verder »
Goud voor mekaar: eerste woongemeenschap in zicht!
29 februari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis…

Lees Verder »
Woonvormen senioren Zuid-Holland (SRW), subsidie
19 februari 2024

Alle gemeenten in Zuid-Holland kunnen een aanvraag indienen voor een bijdrage uit de Subsidieregeling…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
'Ruimte voor mensen, dat is wat ons typeert'
12 februari 2024

Met INBO sluit een partner aan bij het platform ZorgSaamWonen die het werkveld mede vormgeeft. Want wie kent…

Lees Verder »
Wonen met Meer, een zorg minder
7 februari 2024

Er ontstaat een enorm gat tussen thuis wonen en het verpleeghuis. Dat dacht Bart Bijlsma in 2014 meteen toen…

Lees Verder »
Woonwijk Kloostervelden: Een thuis voor iedereen!
24 januari 2024

Projectleider Hilke Huysinga, ambassadeur van Kloostervelden blikt in deze column terug op hoe voor…

Lees Verder »
Kamerbrief over voortgang programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO)
8 januari 2024

Vorig jaar heeft het ministerie van VWS het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) gestart…

Lees Verder »
10 trends voor woningmarkt en leefomgeving voor 2024
5 januari 2024

Benut het momentum en doe radicaal concessies

De brede volkshuisvesting staat in het midden van de…

Lees Verder »
Toekomstbestendig wonen in Gelderland-Zuid
2 januari 2024

Leren van het verleden, samen bouwen en zorgen voor morgen

Rabobank, partner van ZorgSaamWonen,…

Lees Verder »
Stadsveteraan 020, voedingsbodem voor een vitale leefgemeenschap
22 december 2023

Op 30 november was het eindelijk zover. We gaan naar de Stadsveteraan 020! Nadat de excursie begin november was…

Lees Verder »
Op weg naar een concrete en strategisch haalbare transformatiekalender
21 december 2023

Wordt 2024 het jaar van de oplossingen voor nieuwbouw?  

De opgave is inmiddels bekend: er is tot 2040…

Lees Verder »
Amandelpark in Zeist verbindt kwetsbare mensen met natuur én samenleving
15 december 2023

In Zeist ontwikkelt HevoFame in samenwerking met zorggroep Charim een nieuw, toekomstgericht woonconcept voor…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.