Hoe wil jij leven en wonen als je ouder bent? Hoe wonen ouderen uit jouw land en wat is hun droom? Corine van Maar sprak erover met deelnemers uit Japan, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Nederland tijdens digitale Inspiration Talks. Ze deelt haar ervaringen met ons in dit blog.

Wonen, blijkt wereldwijd een belangrijk onderdeel te zijn van ‘gezond oud’ worden. De verwachting is dat in 2050 in Japan, Nieuw-Zeeland en Nederland, één op de vijf mensen ouder is dan zestig jaar met een hoog percentage ouderen dat alleen woont. In Zuid-Afrika, is de gemiddelde leeftijd jonger en woont de meerderheid van ouderen bij hun kinderen of bij hun familie. 

We vroegen aan de deelnemers van de Talk hoe zij aankijken tegen het onderwerp wonen op oudere leeftijd. En de deelnemers interviewden een aantal ouderen uit hun eigen land.

Wat zijn International Inspiration Talks?

Sinds 2021 organiseer ik samen met Stephan Hermsen en Frans van Zoest, eens in de twee maanden digitale ontmoetingen met deelnemers uit Japan, Zuid-Afrika, Japan, Nieuw-Zeeland en Nederland.  

Dat is heel leuk! We praten anderhalf uur met elkaar. Het doel is kennisuitwisseling over het onderwerp ‘Healthy Ageing’, of terwijl gezond oud worden en elkaar inspireren in ‘hoe het ook anders kan’, want verschillen zien we zeker. Het idee van een talk is ontstaan tijdens de Coronapandemie. Als we straks weer wat meer mogen reizen willen we elkaar ook graag ontmoeten tijdens een studiereis.

Onze eerste bevindingen

“Ik zou graag op een plek willen wonen, waar ik in de tuin kan werken en buurtgenoten kan ontmoeten”, “Samen met verschillende generaties”, “Waar ouderen (weer meer) een doel hebben”, “Waar men elkaar natuurlijk helpt als dat nodig is”, zijn een aantal antwoorden van de deelnemers zelf.

Een aantal citaten van ouderen uit Japan in de leeftijd tussen 60-90 jaar oud op de vragen wat is belangrijk voor u bij gezond ouder worden en hoe zou u willen wonen?

• 'Laughter. Being able to keep smile on our (my wife and myself) faces.  Don’t let many things bother you or worry you.  We all need the sense of humor in our lives and always keep the optimistic view of everything' aldus een 60-jarige oudere man.
• 'Peace in mind. I do not stick to a material life and money', zegt een 70-jarige oudere.
• 'Living by myself is very important. Actually, we cannot live without anyone’s help, but too much relying on others could make it impossible.', vertelt een 80-jarige.
• 'It makes my day a good one, when my children or grandchildren visit us', (90-jarige).

Bij de volgende talk gaan we alle uitkomsten van de vragenlijst bespreken.

Twee voorbeelden van wonen over de grens

Hoe zijn zorg en wonen in andere landen georganiseerd en wat kunnen wij daarvan leren? Met veel plezier organiseer ik internationale studiereizen, waarbij ik bestuurders, managers, zorgverleners en beleidsmakers uit verschillende landen bij elkaar breng. Een ander land bezoeken levert zo veel inspiratie op. Je praat erover met je reisgenoten, waardoor je vaak concrete nieuwe ideeën en plannen krijgt voor je eigen werk.

1. Japan: bezoek Blue zone in Okinawa

Tijdens de Inspiratiereis naar Japan (link naar aftermovie) brengen we een driedaags bezoek aan Okinawa, een van de vijf Blue Zones in de wereld. Een gebied waar ooit de Tweede Wereldoorlog grote impact had en het leven niet altijd gemakkelijk was.

Men woont er in kleine huisjes, maar midden in de prachtige natuur met veel fruitbomen, moestuinen en een turquoise kleur zee op de achtergrond.


Op de foto met een 100-jarige bewoner van Okinawa, de Blue Zone in Japan.

Ik was enorm onder de indruk hoe men in die gemeenschap, met veel honderdjarigen, woont en vorm geeft aan het leven. Met oog voor elkaar, ieder vanuit een duidelijk eigen doel, aangepast aan de levensfase waar men in zit. Dat betekent onder andere goed voor je lichaam zorgen en om 6.30 uur opstaan en starten met oefeningen. Zorgen voor de (klein)kinderen, je hobby blijven uitoefenen, zoals zingen en/of werken in de tuin. En zeker ook samen lachen met je leeftijdsgenoten!

2. Zuid-Afrika: Bo-Kaap in Kaapstad

Nelson Gqwetha, een van de deelnemers van de Talk uit Zuid-Afrika, weet veel over de geschiedenis van het land en over de impact van de periode van de Apartheid. Ouderen leven inderdaad vaak met hun kinderen en familieleden om hen heen, waardoor eenzaamheid een minder groot issue is dan bij ons.

Een voorbeeld van wonen in Nederland

3. Nederland: geef bewoners een centrale rol

Hoe zorg je ervoor dat ouderen zo plezierig mogelijk in hun wijk kunnen blijven wonen, met de juiste zorg en ondersteuning? Ik help met veel plezier zes wijken in Nederland vanuit het ZonMw-programma Langdurige Zorg en Ondersteuning Thuis. Uit onderzoek uit 2021 van Lucia Thielman van de Leyden Academy, blijkt dat ouderen wensen zelfredzaam te blijven en op zoek zijn naar zingeving en verbinding.

Een mooi voorbeeld is de ‘Akropolis woontoren’ in Amsterdam.

Yvonne Witter van ZorgSaamWonen, gaf tijdens een van de studiereizen naar Nederland, informatie over wonen, tijdens ons bezoek aan  de Akropolistoren in Amsterdam waar, naast zelfstandig wonen, veel aandacht is voor ontmoeting en contact.

Turquoise kleur zee en contacten?
Hoe ik later zelf wil wonen, weet ik nog niet. De elementen die belangrijk zijn heb ik wel scherp. Te zien in Okinawa in Japan. Natuur, maar ook stad, gezelligheid en betrokkenheid van mensen om je heen. Zingeving, elkaar helpen en het zelf nadenken en vormgeven over wat je je graag wil.

Het is inspirerend om er bijvoorbeeld in een Talk, met elkaar over te praten. Er is niet een antwoord, iedereen is anders, maar de belangrijke elementen komen wel steeds terug.

Kennis erover helpt me, om in mijn werk als coach in verpleeghuizen en als programmamanager in wijkgericht werken, mee te denken met de ouderen en ervoor te zorgen dat hun stem wordt gehoord. Daar zet ik mij heel graag voor in!

Inspiration Talk en Tours voor wie?
Bestuurders, zorgverleners, managers en beleidsmakers in zorg, welzijn en wonen en iedereen die zijn of haar blik wil verruimen op het gebied van vraagstukken in de ouderenzorg.

Meer informatie of meedoen?
Neem gerust contact op met Corine van Maar, E: corine@vanmaaradvies.nl.

Ik organiseer samen met partners, regelmatig inspiratiereizen naar het buitenland. In 2022 gaan we, afhankelijk van de ontwikkelingen rondom COVID en van de vraag van deelnemers, weer op reis naar Japan, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Denemarken. Kijk op de website www.vanmaaradvies.nl voor de laatste updates.

Mijn partners zijn: Stephan Hermsen (Gezond Maatwerk), Frans van Zoest (Vilans), Katinka Visscher en Tabita Lamers (TL Producties).