(On)gewoon goed wonen: hoe ontwerp je een GGZ-vriendelijke wijk?

routekaart

De manier waarop de GGZ traditioneel is ingericht, sluit niet altijd aan bij de behoeften en de belevingswereld van de  cliënt. De verplaatsing van deze zorg van de kliniek naar de wijk kan worden aangegrepen als een kans om de invulling ervan beter af te stemmen op de wensen van de cliënten zelf.  GGz Centraal en Caro van Dijk, Oostwest, geloven dat het ruimtelijke ontwerp van woongebouwen, buurten en woonwijken hierbij een belangrijke rol kan spelen. Ze zijn daarom een onderzoek gestart om erachter te komen hoe de behoeften van de cliënt in relatie tot het ruimtelijk ontwerp van een wijk het beste ingevuld kunnen worden.

“Voor het onderzoek hebben we diverse wijken in Amersfoort en de Waterwijk in Lelystad als uitgangspunt genomen”, vertelt architect Caro van Dijk. “In de Lelystadse Waterwijk concentreren we ons binnen het onderzoek op het centrum. Het ideale in de Waterwijk is dat veel voorzieningen, zoals buurtcentrum De Waterbever, het Sociaal Wijkteam en het gezondheidscentrum, zich in één gebouw bevinden”, vertelt Van Dijk. Op deze manier kunnen huisartsen en het wijkteam gemakkelijk mensen naar elkaar doorverwijzen: laagdrempeligheid is een belangrijke factor.

Wat maakte de Waterwijk zo geschikt voor de uitvoering van dit onderzoek? “De Waterwijk heeft een heel interessante dynamiek”, vertelt Van Dijk. “Enerzijds de aanwezigheid van problematiek en sociale kwetsbaarheid en anderzijds de grote mate van sociale cohesie en voorzieningen voor kwetsbare mensen. Hoe mensen met een ernstig psychische aandoening zich hiertussen redden en hoe zij hun wijk ervaren, was de centrale vraag zijn die wij hebben onderzocht.”

Er zijn diverse thema’s die naar voren zijn gekomen in het onderzoek. “Neem bijvoorbeeld het thema woonvormen: hoe wonen mensen in de wijk, hoe is het contact tussen buren, hoe vinden begeleid wonen locaties hun plek in de buurt, en welke woonwensen kunnen een rol spelen bij beter herstel? Innovatieve woonvormen, waarbij je zelfstandig woont maar met nét iets meer aandacht, kunnen een mooie aanvulling zijn op het bestaande aanbod.”  

“Voor wat betreft de voorzieningen waren we benieuwd in hoeverre het brede aanbod ook daadwerkelijk aansluit bij de behoeften van de cliënten. Vinden zij aansluiting bij de aangeboden programma’s? Uit de gesprekken met cliënten en professionals kwamen heel concrete ideeën voor hun wijk naar voren: bijvoorbeeld het idee voor een centrum voor mentale gezondheid, open voor iedereen. Of meer zichtbare aanwezigheid van de GGz teams in de wijk, in de vorm van een laagdrempelig aanspreekpunt.”


ongewoon 1

 

Ook de openbare ruimte in de wijk speelt een rol in het herstelproces, zo bleek uit de gesprekken met GGz cliënten uit de wijk: de looproutes door de wijk en de verhouding tussen het drukke centrumgebied en de rustige groene parkgebieden blijkt van belang, met name voor die mensen die moeite hebben met naar buiten gaan of teveel prikkels op straat ervaren, maar toch hun dagelijkse boodschappen moeten doen.

Eén van de belangrijkste aspecten van dit onderzoek was het centraal stellen van de wensen van cliënten zelf: zij weten zelf het beste wat er in hun eigen wijk nodig is voor beter herstel. “We zijn heel blij met de input die we van GGz cliënten gekregen hebben via de interviews, omdat hier toch vaak een ander beeld uit kwam dan uit de gesprekken met professionals en hulpverleners uit de wijk. Het verhaal van de mensen zelf is een onmisbare leidraad in het ontwerpproces van beter herstel voor GGz cliënten in de wijk.”
ongewoon 2

Het onderzoek (On)Gewoon Goed Wonen gaat komend jaar verder in de Waterwijk in Lelystad met een aantal pilotprojecten, waarin de opgehaalde ideeën worden gerealiseerd en getest, voor en door GGz cliënten uit de wijk.

“Dit onderzoek werd mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en Agis Innovatiefonds binnen het programma Chronisch Gezond.”

De eerste publicatie van het onderzoek kun je hier lezen >> 

Verbindingsfestival Gezonde Stad 
Caro van Dijk verzorgt op het Verbindingsfestival Gezonde Stad, dat Acquire op 22 april organiseert, een sessie over dit onderwerp. Bemachtig je ticket >>
 

 

Ook interessant / voor u geselecteerd

ZorgSaamWonen Congres: Het geheim van community building in kwetsbare wijken
2 september 2025

In een sterke gemeenschap zetten bewoners zich in voor elkaar, waardoor de…

Lees Verder »
De fijne stad, een inspiratieboek voor de gezonde leefomgeving
27 augustus 2025

Vincent Luijendijk, schrijver, spreker en strateeg, toont in zijn boek ‘De fijne…

Lees Verder »
Het succes van de voorzorgcirkel: De oplossing zit bij de mensen zelf
26 augustus 2025

De voorzorgcirkel. Je komt het overal tegen. De bedenker, Henk Geene, psycholoog en…

Lees Verder »
AM Podcast 'Morgen begint vandaag'
11 augustus 2025

Hoe ziet onze leefomgeving er in de toekomst uit? Wonen we in huizen van hout? Delen…

Lees Verder »
Lessen uit Austerlitz
7 augustus 2025

Austerlitz is in de wereld van wonen, welzijn en zorg misschien wel het meest…

Lees Verder »
Vitale wijk in Midden-Delfland: met elkaar, voor elkaar
5 augustus 2025

In Den Hoorn, een kern in de gemeente Midden-Delfland, hebben bewoners zelf aan de basis gestaan van een ‘…

Lees Verder »
Zorgzame plekken gezocht!
22 juli 2025

Net als voorgaande jaren zijn we met de ZorgSaamWonen Award weer op zoek naar mooie…

Lees Verder »
Samenwerken met zorgzame gemeenschappen: 8 inzichten en 5 bouwstenen
21 juli 2025

Zorgzame gemeenschappen blijken een krachtig antwoord op een zorgsysteem dat piept en…

Lees Verder »
Hof van Jacob: Wonen in de wijk, zorg binnen handbereik
15 juli 2025

Een verre blik in de toekomst. Op het beeld dat zich daarbij ontvouwde – na het doortrekken van actuele trends…

Lees Verder »
Duurzame financiering van zorgzame gemeenschappen
9 juli 2025

Op veel plekken onderzoeken zorgorganisaties hoe beter aan te sluiten op…

Lees Verder »
Kamerbrief over Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen
8 juli 2025

Het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) is vorige week afgerond. Met dit programma is…

Lees Verder »
Alledaagse attentheid in de winkelstraat, ondernemers als bron van hulp en steun in de buurt
4 juli 2025

Het Ben Sajet Centrum heeft onderzoek gedaan naar alledaagse attentheid bij buurtwinkels. De onderzoekers,…

Lees Verder »
Verbinding en zorgzaamheid in de wijk? Van ideaalbeeld naar realiteit
2 juli 2025

‘We moeten minder vanuit ideaalbeelden kijken en meer vanuit de realiteit’. Deze…

Lees Verder »
SROI Eijsden: €6 winst per euro investering
2 juli 2025

Een euro geïnvesteerd in een krachtenbinder voor een zorgzame gemeenschap levert minimaal zes euro…

Lees Verder »
Herculeshof, kloppend hart van woonzorgzone Daalhof
26 juni 2025

Wonen op een plek waar je je thuis voelt, veilig en vertrouwd. En waar, als dat…

Lees Verder »
Woongeluk in Hugo's tuin
24 juni 2025

“Ik ben er een rijker mens van geworden”, zegt een bewoonster van Hugo’s tuin in…

Lees Verder »
Deurne en Someren bundelen krachten voor integrale woon-welzijn-zorgvisie
6 juni 2025

Vergrijzing, toenemende zorgbehoeften en de krappe woningmarkt leggen een enorme druk op veel gemeenten.…

Lees Verder »
Mensen beseffen steeds meer dat we het met elkaar moeten doen
4 juni 2025

Een zorgzame straat begint met elkaar kennen en herkennen, stellen Yvonne Witter en Daniëlle Harkes, oprichters…

Lees Verder »
B&B De Uitwijk: Een warm bad van verbondenheid
2 juni 2025

Het krijtbord in de voortuin van B&B De Uitwijk verklapt dat er in het voormalige schoolgebouw in…

Lees Verder »
Blue Zone Festival 2025: De beweging groeit
28 mei 2025

Met tachtig deelnemers aan het pre-event en bijna 400 bezoekers op de festivaldag, overschrijdt het tweede Blue…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.