Het coronavirus raakt ons allemaal, maar vooral de meest kwetsbaren en mensen die niet digitaal vaardig zijn. En zeker nu tot 1 juni bijeenkomsten niet door kunnen gaan en de maatregelen aangescherpt zijn. Hugo van den Beld, specialist in de aanpak van eenzaamheid en expert bij dit platform ZorgSaamWonen ziet toch ook kansen voor het thema eenzaamheid.

Ten eerste ziet hij nu enorme aandacht voor het voorkomen of verminderen van eenzaamheid. ‘De koning zei het al in zijn toespraak: het eenzaamheidsvirus kunnen we wèl bestrijden. Ik zie mooie initiatieven ontstaan van burgers, welzijnsorganisaties, ouderenbonden en het bedrijfsleven. Lokaal, in wijken en buurten, waar mensen bijvoorbeeld hulpkaarten bij buurtgenoten in de bus stoppen. Die zijn handig voor mensen die digitaal niet vaardig zijn. Maar ook landelijk.’ Hij wijst op het landelijke initiatief #Nietalleen. Met dit initiatief worden de talloze lokale hulpinitiatieven aan hulpvragers en aan elkaar verbonden. De hulpvraag en het hulpaanbod worden door één van de samenwerkende organisaties opgepakt en doorgestuurd naar een organisatie bij mensen in de buurt. NLvoorelkaar bestaat al langer, is inmiddels uitgegroeid tot het grootste platform voor vrijwillige inzet in Nederland en verbindt ook iedereen die iets wil betekenen met degenen die iets nodig hebben. De huidige aandacht biedt een goede basis voor een actieve, duurzame aanpak ná de coronacrisis.

Centrale plek
Ten tweede verwacht hij dat het grote taboe op eenzaamheid slinkt. ‘Het thema kent nu zoveel belangstelling dat het misschien makkelijker wordt om aan te geven dat je je eenzaam voelt.’ Ten derde hoopt Van den Beld dat door de aandacht voor eenzaamheid meer gemeenten zich zullen aansluiten bij het landelijke VWS-programma Eén tegen eenzaamheid. Van den Beld is adviseur bij dit programma: ‘Al 130 gemeenten zijn aangesloten. Maar nog niet allemaal.’ Een vierde kans ziet hij in het groeiend aantal burgerinitiatieven die nu opkomen in de strijd tegen eenzaamheid. ‘Als gemeenten en welzijnsorganisaties kijken hoe deze initiatieven ook na de crisis van waarde kunnen blijven zou dat geweldig zijn.’ Een laatste kans ziet hij in het creëren van één centrale online plek waar vraag en aanbod bij elkaar komen. ‘Overal in Nederland worstelen organisaties daarmee, terwijl nu zichtbaar wordt hoe belangrijk het is als informatie en vraag & aanbod op één centrale plek te vinden zijn. Het is een droom, maar dit zou eigenlijk op landelijk niveau gefaciliteerd moeten worden. Dan kun je iets heel moois én gebruiksvriendelijks opzetten, een plek die iedereen kent. Zoals Thuisbezorgd, Funda of Bol.com.’

Neerwaartse spiraal
Valkuilen zijn er ook. Want als het virus verdwijnt en het gewone leven weer begint dan bestaat de kans dat de aandacht voor eenzaamheid verslapt. ‘Dat moeten we voorkomen, want het is belangrijk om de aanpak te borgen en te versterken.’ Ook vraagt hij aandacht voor mensen die door het thuiszitten in een neerwaartse spiraal van eenzaamheid terecht komen. ‘Interventieteams zijn nodig om deze mensen op te sporen en uit die spiraal te houden of te trekken. Zo snel mogelijk, want uit onderzoek is gebleken dat mensen die in een neerwaartse spiraal komen er steeds lastiger uitkomen. Hoe dieper zij zakken, hoe langer de weg terug is.’ Gemeenten, welzijnsorganisaties en vrijwilligersorganisaties kunnen hierin samen optrekken; het is belangrijk dat zij de contacten die ze nú opdoen met eenzame mensen daarom blijven onderhouden.’ Van den Beld vindt het bijzonder dat er nu zoveel initiatieven ontstaan, hoe klein ze soms ook zijn. ‘Nu zijn mensen alert en letten we beter op elkaar. En vinden we het makkelijker om te vragen of iemand iets nodig heeft. Laten we deze alertheid ook na de coronacrisis vasthouden.’

Meer lezen:

https://aanpakeenzaamheid.nl/

https://www.eentegeneenzaamheid.nl/

https://nietalleen.nl/

https://NLvoorelkaar.nl

https://www.zorgsaamwonen.nl/artikel/zorg-voor-later-wie-zorgt-er-voor-mij