Austerlitz Zorgt; 'je moet het gewoon gaan doen'

Boekpresentatie ‘Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zijn zorg regelde’. Foto: Yvonne Witter

Het boek ‘Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zijn zorg regelde’ maakt duidelijk hoe met een flinke portie doorzettingsvermogen en enthousiaste vrijwilligers de wens van ouderen om in hun eigen dorp te blijven wonen, is gerealiseerd. 

(door Yvonne Witter)

Dat het boek ‘Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zijn zorg regelde’ is opgedragen aan de dorpsbewoners en met name aan de vrijwilligers kon ook niet anders. Het succes van zorgcoöperatie 'Austerlitz Zorgt' is ook te danken aan de inzet van ruim honderd vrijwilligers die actief zijn en aan de inwoners die lid zijn. Twee van de drijvende krachten achter Austerlitz Zorgt, Jan Snijders en Wim Oerlemans, schreven het boek. Het biedt niet alleen een gedetailleerde terugblik naar hoe de coöperatie ruim tien jaar geleden is ontstaan maar het zit ook boordevol anekdotes en bevat de nodige tips voor burgers die zelf aan de slag willen. Jan en Wim en de andere actieve burgers die de coöperatie hebben opgezet hebben zelf destijds veel gehad aan de informatie van de andere zorg- en dorpscoöperaties in ons land, zoals Hoogeloon en Elsendorp. Op hun beurt willen zij graag middels dit boek hun kennis delen. 

De belangrijkste boodschap van het boek is dat dit soort initiatieven overal kunnen en niet alleen in Austerlitz. "Het bestaat dus het kan", zegt Jan Snijders. "En nee, Austerlitz is geen elitair dorp. Je moet het gewoon gaan doen, resultaten tonen en vieren, de media opzoeken." Je hebt een flinke portie doorzettingsvermogen en enthousiastelingen nodig maar dan kan het overal slagen, is de ervaring van Jan. "In Amsterdam zijn er de stadsdorpen, in Utrecht zijn er onder meer Kracht van Zuilen en Oke Nu in Overvecht." En het is hard nodig ook dat er overal burgerinitiatieven ontstaan. Met de huidige maatschappelijke uitdagingen, zoals de vergrijzing, het toenemend personeelstekort in zorg en het langer thuis wonen van ouderen zijn alternatieve vormen van wonen en zorg nodig.  

Leefbaarheidsonderzoek

Austerlitz is een klein dorp en één van de kernen van de gemeente Zeist. Het dorp heeft 1750 inwoners. De helft van de volwassen inwoners is inmiddels lid van Austerlitz Zorgt. Het begon allemaal met een leefbaarheidsonderzoek waarin de vraag ‘Hoe willen mensen wonen en samenleven in Austerlitz?’ Daaruit kwam naar voren dat bewoners zich zorgen maakten over de toekomst en voorzieningen misten. De lokale belangenvereniging had genoeg ideeën om het dorp toekomstbestendig te maken en ging aan de slag, maar liep vast in de uitvoering. Een paar jaar later is Austerlitz Zorgt opgericht om de realisatie van de kern van de plannen alsnog af te dwingen. 

Weerstand overwonnen

De vrijwilligers zijn weerstand tegengekomen, maar hebben doorgezet. Ze hebben voorzieningen gecreëerd die nodig zijn om prettig te kunnen blijven wonen in het dorp. Maaltijden, vervoer, klusservice, eenzaamheidsbestrijding enz.. Allemaal gerund door vrijwilligers en met hulp van professionals waar nodig. En allemaal op basis van de vraag van de inwoners. De gemeente Zeist omarmt het initiatief en faciliteert waar nodig. "Dat heeft even tijd gekost maar inmiddels heeft de gemeente ons het vertrouwen gegeven dat wij de zorg zelf beter en goedkoper kunnen regelen."

De dorpsondersteuner speelt een centrale rol. Zij verbindt vraag en aanbod met elkaar, onderhoudt contacten, is het WMO-loket,  brengt mensen bij elkaar, verbindt formele en informele zorg, signaleert, informeert en is het centrale aanspreekpunt. "Dat hebben we geleerd van de coöperatie in Elsendorp. Een dorpsondersteuner is onmisbaar." Van de Brabantse coöperaties hebben de initiatiefnemers van Austerlitz Zorgt ook geleerd dat steun nodig is maar dat je wel zelf aan het roer moet blijven en partijen het niet van je over moeten gaan nemen. Blijf weg van het systeem.

Complexiteit zorg verminderen

Jan en Wim hebben inderdaad een robbertje gevochten met het systeem. Ze roepen dan ook op om de complexiteit in de zorg te verminderen. "Toen we in 2012 begonnen was de systeem- en leefwereld nog meer van elkaar gescheiden. Er is een hoop vooruitgang geboekt. Maar nog altijd staan de werelden tegenover elkaar. Dat moet anders", aldus Jan. Desondanks slaagden de dorpsbewoners erin om de multifunctionele accommodatie Hart van Austerlitz te realiseren en een flink aantal zorgwoningen via een aparte stichting  NuVoorStraks. Austerlitz Zorgt is nog lang niet klaar. ’We gaan ons  de komende jaren richten op het realiseren van meer levensloopbestendige woningen. We hebben op dit moment voldoende zorgwoningen. Maar is dit over een aantal jaar nog zo? Ik vermoed dat we meer nodig hebben. Ook willen we meer voor jongeren betekenen. We moeten aan de slag met een nieuwe dorpsvisie en deze elementen meenemen.’ Austerlitz zal zich blijven ontwikkelen en met zoveel gemeenschapskracht en energie zal dit dorp levendig en toekomstbestendig blijven. Austerlitz deed het zelf, doet het zelf en zal dit blijven doen.Boekcover Austerlitz doet het zelf
 

Informatie over het boek:

Uitgeverij SWP

Austerlitz doet het zelf - 9789085602644 - Uitgeverij SWP (swpbook.com)

Austerlitz doet het zelf! (austerlitzzorgt.nl)

 

 

Het boek is te koop in iedere boekwinkel:

 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Op naar één wijkwinkel
5 september 2023

Martin Bleijenburg, partner bij adviesbureau voor woningmarkt en leefomgeving Companen, heeft al in heel wat…

Lees Verder »
Huwelijk van wonen, zorg en welzijn – publicatie 3
4 september 2023

Dit jaar staat voor AAG volledig in het teken van dit thema: scheiden van wonen en zorg, (verpleeg)zorg thuis (…

Lees Verder »
Ideeënbundel Beproefde formules, gedurfde experimenten
19 juli 2023

Er zijn in het land talloze voorbeelden van sociaal werk, zorgorganisaties, woningcorporaties en andere…

Lees Verder »
Zorgzame gemeenschappen zijn een voorwaarde voor een houdbare samenleving
13 juli 2023

Zorgcoöperaties, zorgzame dorpen, noaberzorgpunten, stadsdorpen, allemaal voorbeelden van burgercollectieven…

Lees Verder »
Vergrijzing en ouderenzorg: stip op de horizon
10 juli 2023

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende…

Lees Verder »
Nieuw magazine Van Wijnen over heden en toekomst van zorgvastgoed
20 juni 2023

Samen bouwen aan ruimte voor een beter leven'. Dat is waar Van Wijnen, partner van ZorgSaamWonen, voor staat.…

Lees Verder »
Woonzorg Flevoland ziet belang van de community
1 juni 2023

Buiten Excel-bestanden om nadenken over en werken aan zogenaamde drempelloze zorgproducten. Dat is wat Woonzorg…

Lees Verder »
Het leven staat centraal, niet de zorg
23 mei 2023

Goed oud worden (in de regio) is een uitdaging waar jeugdliefdes Driezorg en Zonnehuisgroep IJssel-Vecht graag…

Lees Verder »
Ik zie je buiten!
17 mei 2023

Afgelopen maandag was het zover. De filmopnames bij Het 8ste Werk in Kampen zijn gemaakt. Dit prachtige concept…

Lees Verder »
Community building: geen doel of middel, maar werkwoord
16 mei 2023

Mensen willen samen wonen, samen zijn en samen dingen doen. Die context vereist ruimte, tijd en blijvende (…

Lees Verder »
LATT: waar kinderen en ouders buren worden
2 mei 2023

De ouders van de verstandelijk en meervoudig beperkte Simon hebben een eigen woonconcept uitgewerkt, LATT (…

Lees Verder »
Zorgzame woongemeenschappen cruciaal in transitie naar welzijnsmodel
24 april 2023

Een door NLZVE en NVTZ gezamenlijk opgestelde whitepaper verkent de manier waarop het samenspel tussen formele…

Lees Verder »
Het huwelijk van wonen en zorg en welzijn deel 2
21 april 2023

Hoe organiseren we betaalbare, effectieve en efficiënte zorg en houden we die toch persoonsgericht – dus…

Lees Verder »
Het Nonna-netwerk: de ouderenzorg van de toekomst in Nijmegen
14 april 2023

Wat heeft de ouder wordende mens nu en in de toekomst daadwerkelijk nodig? Hoe kunnen zorgorganisaties meer '…

Lees Verder »
Zorgverbeteraars, aanpakkers, loslaters en samenwerkers van Thebe bouwen verder
3 april 2023

"We leveren goede zorg aan kwetsbare mensen, zowel op onze woonzorglocaties als bij de mensen thuis. Als we dat…

Lees Verder »
Een jaar lang wonen in Aaron
29 maart 2023

Woon-zorgcomplex Aaron in Lent was het antwoord van wooncorporatie Talis op meerdere zorg/woonvragen die…

Lees Verder »
'Participatie is meer dan het afvinken van een checklist'
24 februari 2023

Peter Bisschop en Sabine Megens wilden iets concreets doen om ouderen langer thuis te laten wonen, ze wilden…

Lees Verder »
Betrek mantelzorgers en zorgvragers bij digitalisering van de zorg
20 februari 2023

Met de campagne Vliegwiel in de Wijk roept Patiëntenfederatie Nederland wijkverpleegkundigen op om met cliënten…

Lees Verder »
We leven in een wereld vol mogelijkheden
16 februari 2023

Op woensdag 1 februari kwamen ruim driehonderd bezoekers bij elkaar in TivoliVredenburg te Utrecht, ter ere van…

Lees Verder »
Meulenvelden haalt de buitenwereld naar binnen; 'dit is een klein dorp'
9 februari 2023
Hoe is het nu met woonservicegebied Meulenvelden in Didam? In deze rubriek van ZorgSaamWonen besteden we aandacht…
Lees Verder »

ik wil graag aandacht besteden aan het zolang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen in eigen wijk of buurt. gestippeld wonen kan volgens mij voor velen zo een goede aanvulling zijn om wonen,zorg en welzijn prettiger te laten zijn. ik wil mij extra verdiepen in deze materie en ga er veel over lezen en mijn kennis wil ik graag delen.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.