'Gemeenschappelijk Wonen Dag' verder uitbouwen

Shutterstock.com

Meer bekendheid rondom de open dag Gemeenschappelijk Wonen leidt tot meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Wim Kromwijk, directeur van Coöperatie LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie), is een persoonlijk lid van ZorgSaamWonen en schreef een blog over dit onderwerp. 

Woongemeenschappen die zijn aangesloten bij de Vereniging Gemeenschappelijk Wonen (voorheen LVCW) en de Landelijke Vereniging Gemeeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) zetten sinds 2009 jaarlijks hun deuren open om meer zichtbaarheid te geven aan gemeenschappelijk wonen in al haar vormen. Dit gebeurt ook dit jaar weer op de derde zaterdag van mei.

Dit jaar doen ook Ecodorpen van het Ecodorpennetwerk (GEN-NL) mee. De dag geeft belangstellenden de mogelijkheid een kijkje te nemen in een woongemeenschap. En met een betere bekendheid ontstaat ook meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Klik hier voor woongemeenschappen die in 2023 meedoen.

Sinds 2009 zijn er steeds meer varianten van Gemeenschappelijk Wonen en Wederkerig Wonen bijgekomen. Populair is het project 'Erfdelen' waarbij men samen een boerderij met erf bewoont. Ook populair zijn de 'Knarrenhofjes' die vooral binnen de bebouwde kom worden gebouwd vanwege de nabijheid van voorzieningen. Erfdelen en Knarrenhofjes zijn geen woongroepen en kennen geen ballotage op leeftijd. Wel zijn het gemeenschappen waar je van elkaars nabijheid, kennis/kunde en gezelschap profiteert. Dit is ideaal voor senioren die comfortabel willen wonen, en niet of weinig op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen. Men kan elkaar wijzen op allerlei dienstenverlening om langer comfortabel te wonen en men kan elkaar ondersteunen in het gebruik van Digi-zorg. Er staan duizenden belangstellenden op de wachtlijsten voor bestaande en nieuw te bouwen Knarrenhofjes. En ook voor Erfdelen staan inmiddels drieduizend belangstellenden op de wachtlijst.

Er zijn inmiddels ook meergeneratiehofjes waar starters, oudere jongeren, jongere ouderen en senioren met elkaar wonen in een levendige gemeenschap waar men elkaar kent. Men helpt elkaar als buren indien nodig. 

Te laat een keuze gemaakt

Veel 65plussers blijken te laat te zijn met nadenken over hoe zij na hun pensioen willen wonen. Daardoor ontdekken ze te laat dat ze niet meer kunnen kiezen voor een woongemeenschap van de LVGO. De doelgroep voor nieuwe bewoners ligt bij die woongemeenschappen namelijk meestal tussen 50 en 65 jaar. Dat is om de projecten vitaal te houden. LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie) heeft de afgelopen jaren honderden teleurgestelde mensen gesproken. Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven, meer varianten van wederkerig wonen.

Cirkelgroepen

Alternatieven voor als je niet kunt of wilt verhuizen maar wel in een woongemeenschap wilt wonen zijn er ook. Hiervoor zijn allerlei vormen van zogenaamde cirkelgroepen. Woonvormen die het omkijken naar elkaar ondersteunen. Het zijn vormen van wederkerig wonen en vormen van gemeenschappelijk wonen waarvoor je meestal niet hoeft te verhuizen.
Cirkelgroepen zijn groepjes buurtbewoners die met elkaar afspreken serieus 'om te kijken naar elkaar'. Het draagt bij aan het opbouwen van een veilig en zorgzaam netwerk. En daarnaast doet men vooral ook leuke dingen samen. Bijvoorbeeld: samen wandelen, samen hobby's doen en op gezette tijden elkaar ergens in de buurt te ontmoeten.

Rode Kruis-telefooncirkels waren ooit de eerste variant van cirkelgroepen. Er was toen nog geen computer en internet. Ook het project 'Gestippeld Wonen' is een vroege variant van flexibele cirkelgroepen. Rond 2000 gingen ook kleine dorpen zich revitaliseren om leegloop en veroudering tegen te gaan. Zij bundelden hun kennis in de landelijke vereniging voor kleine kernen (LVKK).

Met name in Amsterdam kwamen er 'stadsdorpen', eveneens met het doel te revitaliseren. En daarna kwamen er (ongeveer in chronologische volgorde):
•    Buurgemeenschappen gebundeld door “Mijn Buurtje”.
•    Kleinschalige zorgvoorziening (waaronder WoonZorgBoerderijen) met een open relatie naar de buurt. Ook Thuishuizen met een open relatie naar de buurt.
•    WoonZorgCoöperaties
•    Virtuele woongemeenschappen (app-groepjes)
•    VoorZorgCirkels
•    ZorgCirkelGroepen; groepen met een ondersteunende rol (meestal al vanaf de start) vanuit een zorgaanbieder.
•    Clusters Tiny-houses, cirkelgroepen van SeniorenChalets en Butterfly-projecten.
•    In coronatijd ontstonden de eerste cirkelgroepen om met beeldbelverbinding samen koffie te drinken.
•    En recent werden door BuurtZorg-Nederland projecten “BuurtWonen” aangekondigd

Een buurtverbinder of een medewerker van het plaatselijke welzijnswerk kan in de initiatieffase ondersteuning bieden, maar buurtbewoners kunnen ook zelf starten. Heel gemakkelijk beginnen met een Whatsapp-groepje met mensen uit de straat of directe omgeving. 

Verminderen druk op formele zorg

Projecten Wederkerig Wonen zijn ook belangrijk om de druk op de formele zorg te verlichten. Binnen cirkelgroepen kunnen mensen:
•    elkaar wegwijs maken in gebruik van tablet, app’s domotica en Digi-zorg
•    elkaar helpen bij het organiseren van sociale en formele personenalarmering en alarmopvolging
•    elkaar informeren over diensten die het wonen comfortabeler maken
•    elkaar helpen bij het bestellen van maaltijd aan huis (en eventueel samen eten)
•    vitale buren vragen soms een klusje te doen
•    elkaar wegwijs maken in zuinig omgaan met energie
•    vooral ook leuke dingen doen. Samen koffie drinken, samen hobby’s beoefenen, wandelen, de dag bespreken, samen koken (of maaltijd bestellen) en samen eten.

Het sterke netwerk dat kan groeien in een project 'Wederkerig Wonen' helpt om langer comfortabel thuis te wonen en geeft minder druk op de formele zorg. 

Uitbouwen naar Wederkerig Wonen

De omvang, de variatie en het publieke belang van het gemeenschappelijk wonen is sinds 2009 enorm toegenomen. Het tegengaan van eenzaamheid, het elkaar vitaal houden door samen activiteiten te ondernemen en het ontlasten van de formele zorg is een evident effect. Het verdient daarom aanbeveling gemeentelijke woonvisies hierop eens zorgvuldig te evalueren. Mogelijk dat door samenwerking met 'Coalities tegen Eenzaamheid' er bredere 'Coalities voor Wederkerig Wonen' kunnen ontstaan. Daarmee kan het maatschappelijk rendement van deze publieke investering flink stijgen. Wat mij betreft wordt vanaf 2024 niet allen op de derde zaterdag van mei, maar een hele week lang, het Wederkerig Wonen in al zijn facetten in de schijnwerper gezet.

Inspiratie - Buurgemeenschappen & WoonZorgCikels (lacota.nl)

Begin je eigen cirkelgroep

Lees meer over Voorzorgcirkels, belicht door ZorgSaamWonen.

Yvonne Witter schreef eerder een blog over collectieve woonvormen: Collectieve woonvormen inspireren de ‘woongemeenschap light’ | ZorgSaamWonen.  


 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Wooncoöperatie De Bonte Hulst vaart wel bij expertise
28 maart 2024

Wooncoöperaties zijn dé duurzame woonvormen voor de toekomst, zegt Thelma Boas, Zij is aangesloten bij de…

Lees Verder »
Landelijke campagne Praat vandaag over morgen van start
21 maart 2024

"Wat vind ik belangrijk voor later?" 1 op de 2 mensen tussen de 60 en 75 jaar praat over de toekomst, blijkt…

Lees Verder »
Efficiënte samenwerking voor valpreventie in Flevoland
20 maart 2024

Met een vergrijzende bevolking in Nederland worden de uitdagingen voor toekomstige zorg steeds duidelijker. Het…

Lees Verder »
Kloostervelden: van instellingsterrein naar inclusieve woonwijk
19 maart 2024

De ‘Woondroom Kloostervelden’, een inclusieve woonwijk in het Brabantse Sterksel, is…

Lees Verder »
Burgerinitiatieven op het platteland
18 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Top 10 kerken en kloosters
15 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Samen onder één dak
14 maart 2024

Vorige maand ben ik begonnen als de kwartiermaker bij Stichting Thuis in Welzijn. Je weet wel: de organisatie…

Lees Verder »
De kracht van verbeelding bij herbestemming zorgvastgoed
14 maart 2024

"Iedereen kan een huis bouwen", aldus Noël Josemans. Hij bouwde zelf zijn eigen huis; geheel van afval. “Gewoon…

Lees Verder »
Haast maken met nieuwe woonvormen voor ouderen
11 maart 2024

Met het toegewijde team ‘senioren en zorg’ richt AM zich op het ontwikkelen van…

Lees Verder »
Verdieping met de Toekomst is Grijs
5 maart 2024

Heb jij ook naar het debat gekeken over De Toekomst is Grijs? Na een podcast-serie over de effecten van de…

Lees Verder »
GeWoon Thuis in Blericks seniorencomplex Ruysdonck
4 maart 2024

Dat moet anders, dacht woningcorporatie Woonwenz bij het zien van zoveel…

Lees Verder »
Goud voor mekaar: eerste woongemeenschap in zicht!
29 februari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis…

Lees Verder »
Woonvormen senioren Zuid-Holland (SRW), subsidie
19 februari 2024

Alle gemeenten in Zuid-Holland kunnen een aanvraag indienen voor een bijdrage uit de Subsidieregeling…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
Petitie en advies overhandigd: 'Nu rust en ruimte voor ouderenzorg van morgen!'
14 februari 2024

Geef nu rust en ruimte voor de ouderenzorg van morgen! Dat is de kern van een advies aan de politiek, waaraan…

Lees Verder »
'Ruimte voor mensen, dat is wat ons typeert'
12 februari 2024

Met INBO sluit een partner aan bij het platform ZorgSaamWonen die het werkveld mede vormgeeft. Want wie kent…

Lees Verder »
Samen tegen Eenzaamheid onder oudere migranten
8 februari 2024

De interventie ‘Samen tegen Eenzaamheid’ gericht op het verbinden van ouderen met een migratieachtergrond met…

Lees Verder »
Wonen met Meer, een zorg minder
7 februari 2024

Er ontstaat een enorm gat tussen thuis wonen en het verpleeghuis. Dat dacht Bart Bijlsma in 2014 meteen toen…

Lees Verder »
Woonwijk Kloostervelden: Een thuis voor iedereen!
24 januari 2024

Projectleider Hilke Huysinga, ambassadeur van Kloostervelden blikt in deze column terug op hoe voor…

Lees Verder »
Praten met ouderen; een overzichtskaart en een goed gesprek
3 januari 2024

Movisie ontwikkelde de afgelopen jaren vele tools om ouderen te bereiken met initiatieven en om ze te betrekken…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.