'Gemeenschappelijk Wonen Dag' verder uitbouwen

Shutterstock.com

Meer bekendheid rondom de open dag Gemeenschappelijk Wonen leidt tot meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Wim Kromwijk, directeur van Coöperatie LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie), is een persoonlijk lid van ZorgSaamWonen en schreef een blog over dit onderwerp. 

Woongemeenschappen die zijn aangesloten bij de Vereniging Gemeenschappelijk Wonen (voorheen LVCW) en de Landelijke Vereniging Gemeeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) zetten sinds 2009 jaarlijks hun deuren open om meer zichtbaarheid te geven aan gemeenschappelijk wonen in al haar vormen. Dit gebeurt ook dit jaar weer op de derde zaterdag van mei.

Dit jaar doen ook Ecodorpen van het Ecodorpennetwerk (GEN-NL) mee. De dag geeft belangstellenden de mogelijkheid een kijkje te nemen in een woongemeenschap. En met een betere bekendheid ontstaat ook meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Klik hier voor woongemeenschappen die in 2023 meedoen.

Sinds 2009 zijn er steeds meer varianten van Gemeenschappelijk Wonen en Wederkerig Wonen bijgekomen. Populair is het project 'Erfdelen' waarbij men samen een boerderij met erf bewoont. Ook populair zijn de 'Knarrenhofjes' die vooral binnen de bebouwde kom worden gebouwd vanwege de nabijheid van voorzieningen. Erfdelen en Knarrenhofjes zijn geen woongroepen en kennen geen ballotage op leeftijd. Wel zijn het gemeenschappen waar je van elkaars nabijheid, kennis/kunde en gezelschap profiteert. Dit is ideaal voor senioren die comfortabel willen wonen, en niet of weinig op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen. Men kan elkaar wijzen op allerlei dienstenverlening om langer comfortabel te wonen en men kan elkaar ondersteunen in het gebruik van Digi-zorg. Er staan duizenden belangstellenden op de wachtlijsten voor bestaande en nieuw te bouwen Knarrenhofjes. En ook voor Erfdelen staan inmiddels drieduizend belangstellenden op de wachtlijst.

Er zijn inmiddels ook meergeneratiehofjes waar starters, oudere jongeren, jongere ouderen en senioren met elkaar wonen in een levendige gemeenschap waar men elkaar kent. Men helpt elkaar als buren indien nodig. 

Te laat een keuze gemaakt

Veel 65plussers blijken te laat te zijn met nadenken over hoe zij na hun pensioen willen wonen. Daardoor ontdekken ze te laat dat ze niet meer kunnen kiezen voor een woongemeenschap van de LVGO. De doelgroep voor nieuwe bewoners ligt bij die woongemeenschappen namelijk meestal tussen 50 en 65 jaar. Dat is om de projecten vitaal te houden. LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie) heeft de afgelopen jaren honderden teleurgestelde mensen gesproken. Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven, meer varianten van wederkerig wonen.

Cirkelgroepen

Alternatieven voor als je niet kunt of wilt verhuizen maar wel in een woongemeenschap wilt wonen zijn er ook. Hiervoor zijn allerlei vormen van zogenaamde cirkelgroepen. Woonvormen die het omkijken naar elkaar ondersteunen. Het zijn vormen van wederkerig wonen en vormen van gemeenschappelijk wonen waarvoor je meestal niet hoeft te verhuizen.
Cirkelgroepen zijn groepjes buurtbewoners die met elkaar afspreken serieus 'om te kijken naar elkaar'. Het draagt bij aan het opbouwen van een veilig en zorgzaam netwerk. En daarnaast doet men vooral ook leuke dingen samen. Bijvoorbeeld: samen wandelen, samen hobby's doen en op gezette tijden elkaar ergens in de buurt te ontmoeten.

Rode Kruis-telefooncirkels waren ooit de eerste variant van cirkelgroepen. Er was toen nog geen computer en internet. Ook het project 'Gestippeld Wonen' is een vroege variant van flexibele cirkelgroepen. Rond 2000 gingen ook kleine dorpen zich revitaliseren om leegloop en veroudering tegen te gaan. Zij bundelden hun kennis in de landelijke vereniging voor kleine kernen (LVKK).

Met name in Amsterdam kwamen er 'stadsdorpen', eveneens met het doel te revitaliseren. En daarna kwamen er (ongeveer in chronologische volgorde):
•    Buurgemeenschappen gebundeld door “Mijn Buurtje”.
•    Kleinschalige zorgvoorziening (waaronder WoonZorgBoerderijen) met een open relatie naar de buurt. Ook Thuishuizen met een open relatie naar de buurt.
•    WoonZorgCoöperaties
•    Virtuele woongemeenschappen (app-groepjes)
•    VoorZorgCirkels
•    ZorgCirkelGroepen; groepen met een ondersteunende rol (meestal al vanaf de start) vanuit een zorgaanbieder.
•    Clusters Tiny-houses, cirkelgroepen van SeniorenChalets en Butterfly-projecten.
•    In coronatijd ontstonden de eerste cirkelgroepen om met beeldbelverbinding samen koffie te drinken.
•    En recent werden door BuurtZorg-Nederland projecten “BuurtWonen” aangekondigd

Een buurtverbinder of een medewerker van het plaatselijke welzijnswerk kan in de initiatieffase ondersteuning bieden, maar buurtbewoners kunnen ook zelf starten. Heel gemakkelijk beginnen met een Whatsapp-groepje met mensen uit de straat of directe omgeving. 

Verminderen druk op formele zorg

Projecten Wederkerig Wonen zijn ook belangrijk om de druk op de formele zorg te verlichten. Binnen cirkelgroepen kunnen mensen:
•    elkaar wegwijs maken in gebruik van tablet, app’s domotica en Digi-zorg
•    elkaar helpen bij het organiseren van sociale en formele personenalarmering en alarmopvolging
•    elkaar informeren over diensten die het wonen comfortabeler maken
•    elkaar helpen bij het bestellen van maaltijd aan huis (en eventueel samen eten)
•    vitale buren vragen soms een klusje te doen
•    elkaar wegwijs maken in zuinig omgaan met energie
•    vooral ook leuke dingen doen. Samen koffie drinken, samen hobby’s beoefenen, wandelen, de dag bespreken, samen koken (of maaltijd bestellen) en samen eten.

Het sterke netwerk dat kan groeien in een project 'Wederkerig Wonen' helpt om langer comfortabel thuis te wonen en geeft minder druk op de formele zorg. 

Uitbouwen naar Wederkerig Wonen

De omvang, de variatie en het publieke belang van het gemeenschappelijk wonen is sinds 2009 enorm toegenomen. Het tegengaan van eenzaamheid, het elkaar vitaal houden door samen activiteiten te ondernemen en het ontlasten van de formele zorg is een evident effect. Het verdient daarom aanbeveling gemeentelijke woonvisies hierop eens zorgvuldig te evalueren. Mogelijk dat door samenwerking met 'Coalities tegen Eenzaamheid' er bredere 'Coalities voor Wederkerig Wonen' kunnen ontstaan. Daarmee kan het maatschappelijk rendement van deze publieke investering flink stijgen. Wat mij betreft wordt vanaf 2024 niet allen op de derde zaterdag van mei, maar een hele week lang, het Wederkerig Wonen in al zijn facetten in de schijnwerper gezet.

Inspiratie - Buurgemeenschappen & WoonZorgCikels (lacota.nl)

Begin je eigen cirkelgroep

Lees meer over Voorzorgcirkels, belicht door ZorgSaamWonen.

Yvonne Witter schreef eerder een blog over collectieve woonvormen: Collectieve woonvormen inspireren de ‘woongemeenschap light’ | ZorgSaamWonen.  


 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Samenwonen: het verhaal van Wooncoöperatie De Warren
29 november 2023

Er is een documentaire gemaakt over Wooncoöperatie De Warren in Amsterdam. De film begint bij KONIJN, een…

Lees Verder »
Het bereiken en betrekken van ouderen met de overzichtskaart van Movisie
16 november 2023

In de afgelopen jaren heeft Movisie, vaak in samenwerking met hun partners, verschillende praktische…

Lees Verder »
ORKZ: een samenleving in de stad
8 november 2023

Ooit gedacht dat je een popconcert kon bijwonen in een ziekenhuis en er ook naar de film kon gaan? In het ORKZ…

Lees Verder »
Samen werken aan woonplekken waar ontmoeting centraal staat
7 november 2023

We hebben te maken met een dubbele vergrijzing, zoals het zo mooi heet. Niet alleen neemt het aandeel van…

Lees Verder »
Het Hop-on Hop-off spel in een nieuw jasje
2 oktober 2023

Op het jaarlijkse ZorgSaamWonen Congres afgelopen donderdag 28 september is de tweede druk van het Hop-on Hop-…

Lees Verder »
Eerste bevindingen nieuw zorgconcept VanThuisUit
20 september 2023

Ouderenorganisatie TanteLouise en CZ zorgkantoor openden 1 juni 2022 het nieuwe zorgconcept VanThuisUit. Een…

Lees Verder »
Woningsplitsing door woningcorporaties in de praktijk
19 september 2023

Het splitsen van woningen draagt bij aan het oplossen van het woningtekort. In de nieuwe publicatie van…

Lees Verder »
Vernieuwend zorgconcept biedt verzorgingshuis weer toekomst
28 augustus 2023

Hoe verbouw je een verzorgingshuis, zodat het voldoet aan de wensen en eisen die tegenwoordig en in de toekomst…

Lees Verder »
Kennisagenda Woongemeenschap 50-plus
17 augustus 2023

De Landelijke Vereniging van Gemeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) zag een lacune tussen de kennis die…

Lees Verder »
Osdorperhof: naar een Lang Leven Thuisflat in Amsterdam
16 augustus 2023

Ans en Leo Schrader wonen sinds acht jaar in Osdorperhof, een appartementencomplex voor 55-plussers. Al gauw…

Lees Verder »
Richting geven aan gesprek over ouder worden
10 augustus 2023

Er wordt veel geschreven en gesproken over de vergrijzing en de uitdagingen die dit met zich meebrengt voor…

Lees Verder »
De NS nam de verkeerde afslag: de “ieder voor zich maatschappij”
7 augustus 2023

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende…

Lees Verder »
Woongemeenschappen over de grens
3 augustus 2023

ZorgSaamWonen bezoekt regelmatig woongemeenschappen in Nederland en maakt daar vervolgens een mooie…

Lees Verder »
Ideaal wonen in een duurzame meergeneratie woongemeenschap
2 augustus 2023

Eind 2021 sprak ZorgSaamWonen met Elma Borcheld-Nillesen over haar plannen om in de Woongaard in het Zeeuwse…

Lees Verder »
Samen komen we er wel
28 juli 2023

Over mensen, bouwstenen, samenwerken en volhoudbaarheid
 

Lees Verder »
Wozoco De Zes Molens draait door
25 juli 2023

Hoe is het nu met Woonzorgcomplex De Zes Molens in Hoornaar? In deze rubriek van ZorgSaamWonen besteden we…

Lees Verder »
Zelfdestructie van de verpleeghuiszorg
24 juli 2023

Gastblogger Henk Geene schreef eerder op de site van ZorgSaamWonen over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende…

Lees Verder »
De Maarle: wonen voor gevorderden in Cuijk
12 juli 2023

Het vergroten van hun levensgeluk en samen ouder worden. Dat is wat Ria en Olga wilden toen ze elkaar in 2018…

Lees Verder »
Partnerinterview Bloemen Architecten
11 juli 2023

ZorgSaamWonen is op bezoek geweest bij onze nieuwe partner Bloemen Architecten in Alphen aan den Rijn. Vanuit…

Lees Verder »
Buurthuis op Wielen: vervolg van de reis na de ZorgSaamWonen juryprijs
5 juli 2023

Stichting de Tijdmachine won vorig jaar de juryprijs met hun initiatief DumDum, een Ford Transit uit 1978. Met…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.