'Gemeenschappelijk Wonen Dag' verder uitbouwen

Shutterstock.com

Meer bekendheid rondom de open dag Gemeenschappelijk Wonen leidt tot meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Wim Kromwijk, directeur van Coöperatie LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie), is een persoonlijk lid van ZorgSaamWonen en schreef een blog over dit onderwerp. 

Woongemeenschappen die zijn aangesloten bij de Vereniging Gemeenschappelijk Wonen (voorheen LVCW) en de Landelijke Vereniging Gemeeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) zetten sinds 2009 jaarlijks hun deuren open om meer zichtbaarheid te geven aan gemeenschappelijk wonen in al haar vormen. Dit gebeurt ook dit jaar weer op de derde zaterdag van mei.

Dit jaar doen ook Ecodorpen van het Ecodorpennetwerk (GEN-NL) mee. De dag geeft belangstellenden de mogelijkheid een kijkje te nemen in een woongemeenschap. En met een betere bekendheid ontstaat ook meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Klik hier voor woongemeenschappen die in 2023 meedoen.

Sinds 2009 zijn er steeds meer varianten van Gemeenschappelijk Wonen en Wederkerig Wonen bijgekomen. Populair is het project 'Erfdelen' waarbij men samen een boerderij met erf bewoont. Ook populair zijn de 'Knarrenhofjes' die vooral binnen de bebouwde kom worden gebouwd vanwege de nabijheid van voorzieningen. Erfdelen en Knarrenhofjes zijn geen woongroepen en kennen geen ballotage op leeftijd. Wel zijn het gemeenschappen waar je van elkaars nabijheid, kennis/kunde en gezelschap profiteert. Dit is ideaal voor senioren die comfortabel willen wonen, en niet of weinig op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen. Men kan elkaar wijzen op allerlei dienstenverlening om langer comfortabel te wonen en men kan elkaar ondersteunen in het gebruik van Digi-zorg. Er staan duizenden belangstellenden op de wachtlijsten voor bestaande en nieuw te bouwen Knarrenhofjes. En ook voor Erfdelen staan inmiddels drieduizend belangstellenden op de wachtlijst.

Er zijn inmiddels ook meergeneratiehofjes waar starters, oudere jongeren, jongere ouderen en senioren met elkaar wonen in een levendige gemeenschap waar men elkaar kent. Men helpt elkaar als buren indien nodig. 

Te laat een keuze gemaakt

Veel 65plussers blijken te laat te zijn met nadenken over hoe zij na hun pensioen willen wonen. Daardoor ontdekken ze te laat dat ze niet meer kunnen kiezen voor een woongemeenschap van de LVGO. De doelgroep voor nieuwe bewoners ligt bij die woongemeenschappen namelijk meestal tussen 50 en 65 jaar. Dat is om de projecten vitaal te houden. LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie) heeft de afgelopen jaren honderden teleurgestelde mensen gesproken. Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven, meer varianten van wederkerig wonen.

Cirkelgroepen

Alternatieven voor als je niet kunt of wilt verhuizen maar wel in een woongemeenschap wilt wonen zijn er ook. Hiervoor zijn allerlei vormen van zogenaamde cirkelgroepen. Woonvormen die het omkijken naar elkaar ondersteunen. Het zijn vormen van wederkerig wonen en vormen van gemeenschappelijk wonen waarvoor je meestal niet hoeft te verhuizen.
Cirkelgroepen zijn groepjes buurtbewoners die met elkaar afspreken serieus 'om te kijken naar elkaar'. Het draagt bij aan het opbouwen van een veilig en zorgzaam netwerk. En daarnaast doet men vooral ook leuke dingen samen. Bijvoorbeeld: samen wandelen, samen hobby's doen en op gezette tijden elkaar ergens in de buurt te ontmoeten.

Rode Kruis-telefooncirkels waren ooit de eerste variant van cirkelgroepen. Er was toen nog geen computer en internet. Ook het project 'Gestippeld Wonen' is een vroege variant van flexibele cirkelgroepen. Rond 2000 gingen ook kleine dorpen zich revitaliseren om leegloop en veroudering tegen te gaan. Zij bundelden hun kennis in de landelijke vereniging voor kleine kernen (LVKK).

Met name in Amsterdam kwamen er 'stadsdorpen', eveneens met het doel te revitaliseren. En daarna kwamen er (ongeveer in chronologische volgorde):
•    Buurgemeenschappen gebundeld door “Mijn Buurtje”.
•    Kleinschalige zorgvoorziening (waaronder WoonZorgBoerderijen) met een open relatie naar de buurt. Ook Thuishuizen met een open relatie naar de buurt.
•    WoonZorgCoöperaties
•    Virtuele woongemeenschappen (app-groepjes)
•    VoorZorgCirkels
•    ZorgCirkelGroepen; groepen met een ondersteunende rol (meestal al vanaf de start) vanuit een zorgaanbieder.
•    Clusters Tiny-houses, cirkelgroepen van SeniorenChalets en Butterfly-projecten.
•    In coronatijd ontstonden de eerste cirkelgroepen om met beeldbelverbinding samen koffie te drinken.
•    En recent werden door BuurtZorg-Nederland projecten “BuurtWonen” aangekondigd

Een buurtverbinder of een medewerker van het plaatselijke welzijnswerk kan in de initiatieffase ondersteuning bieden, maar buurtbewoners kunnen ook zelf starten. Heel gemakkelijk beginnen met een Whatsapp-groepje met mensen uit de straat of directe omgeving. 

Verminderen druk op formele zorg

Projecten Wederkerig Wonen zijn ook belangrijk om de druk op de formele zorg te verlichten. Binnen cirkelgroepen kunnen mensen:
•    elkaar wegwijs maken in gebruik van tablet, app’s domotica en Digi-zorg
•    elkaar helpen bij het organiseren van sociale en formele personenalarmering en alarmopvolging
•    elkaar informeren over diensten die het wonen comfortabeler maken
•    elkaar helpen bij het bestellen van maaltijd aan huis (en eventueel samen eten)
•    vitale buren vragen soms een klusje te doen
•    elkaar wegwijs maken in zuinig omgaan met energie
•    vooral ook leuke dingen doen. Samen koffie drinken, samen hobby’s beoefenen, wandelen, de dag bespreken, samen koken (of maaltijd bestellen) en samen eten.

Het sterke netwerk dat kan groeien in een project 'Wederkerig Wonen' helpt om langer comfortabel thuis te wonen en geeft minder druk op de formele zorg. 

Uitbouwen naar Wederkerig Wonen

De omvang, de variatie en het publieke belang van het gemeenschappelijk wonen is sinds 2009 enorm toegenomen. Het tegengaan van eenzaamheid, het elkaar vitaal houden door samen activiteiten te ondernemen en het ontlasten van de formele zorg is een evident effect. Het verdient daarom aanbeveling gemeentelijke woonvisies hierop eens zorgvuldig te evalueren. Mogelijk dat door samenwerking met 'Coalities tegen Eenzaamheid' er bredere 'Coalities voor Wederkerig Wonen' kunnen ontstaan. Daarmee kan het maatschappelijk rendement van deze publieke investering flink stijgen. Wat mij betreft wordt vanaf 2024 niet allen op de derde zaterdag van mei, maar een hele week lang, het Wederkerig Wonen in al zijn facetten in de schijnwerper gezet.

Inspiratie - Buurgemeenschappen & WoonZorgCikels (lacota.nl)

Begin je eigen cirkelgroep

Lees meer over Voorzorgcirkels, belicht door ZorgSaamWonen.

Yvonne Witter schreef eerder een blog over collectieve woonvormen: Collectieve woonvormen inspireren de ‘woongemeenschap light’ | ZorgSaamWonen.  


 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Rabobank: 'We zijn bezig met een vitaliteitstransitie'
25 april 2025

Vorig jaar heeft de Rabobank de toekomstvisie op zorg geactualiseerd. De principes van Blue zone sluiten aan op…

Lees Verder »
Genegenheid en welzijn belangrijk voor oudere migranten
24 april 2025

Hoe kunnen we het leven van oudere migranten beter ondersteunen – met…

Lees Verder »
Zwols magazine ‘Iedereen een thuis’
23 april 2025

In het magazine ‘Iedereen een thuis’ staan inspirerende verhalen over wonen…

Lees Verder »
Seniorenwoningen waar ouderen samen leven steeds populairder
22 april 2025

Onlangs was er een nieuwsitem bij Eén vandaag over seniorenwoningen. Twee wooncomplexen kwamen in beeld: ‘…

Lees Verder »
Groen in de hoofdrol: De verrassende veelzijdigheid van groen
17 april 2025

Dat groen belangrijk is voor het welzijn van mens en dier staat niet meer ter…

Lees Verder »
Impuls voor Thuishuizen: 'Langer zelfstandig, maar niet in je uppie'
16 april 2025

Op naar 50 Thuishuisprojecten in 2030. Dat is de ambitie van een op 4 april…

Lees Verder »
Podcastaflevering: Zorg en collectief wonen
15 april 2025

Zorg is steeds vaker onderwerp van gesprek bij het collectief wonen. Reden voor Cooplink, kennisnetwerk…

Lees Verder »
WoonOnderzoek Nederland 2024 (WoON)
14 april 2025

"Tussen wensen en wonen" is de titel van het recent verschenen WoonOnderzoek. Voor het…

Lees Verder »
Top 10 Inspiratie Wonen & Zorg
9 april 2025

Voor Stedebouw & Architectuur heeft Yvonne Witter een top tien samengesteld van inspirerende projecten…

Lees Verder »
Blue Zone Festival: Hét festival voor de gezonde leefomgeving
7 april 2025

Op donderdag 15 mei 2025 vindt de tweede editie van het Blue Zone Festival plaats in Amersfoort. Het Blue Zone…

Lees Verder »
Maximale bewegingsvrijheid & veiligheid voor de bewoners van Verpleeghuis Hoogerwaard
28 maart 2025

In februari 2024 is in het hart van het Brabantse Hoogerheide verpleeghuis…

Lees Verder »
Podcastserie om uitdagingen bespreekbaar te maken
26 maart 2025

Vereen lanceert de vijfdelige podcastserie 'Een zorg voor later'. Hiermee wil zorgorganisatie Vereen, partner…

Lees Verder »
Oplossingen voor toekomstbestendige woningvoorraad
21 maart 2025

In een nieuwe studie van Atelier van Berlo staat de herverdeling van de beschikbare (woon-)ruimte centraal. De…

Lees Verder »
Ruimtelijk ontwerpen voor ontmoetingen in woonomgeving
20 maart 2025

In een themanummer van Stedebouw & Architectuur staat het faciliteren van ontmoetingen centraal. De…

Lees Verder »
Brochure De toekomstbestendige woning
18 maart 2025

Senioren aan zet heeft een brochure ontwikkeld met tips voor senioren om de woning toekomstbestendig(er) te…

Lees Verder »
Herbergier Bartlehiem: warme zorg in oude zuivelfabriek
17 maart 2025

Vanaf station Leeuwarden is het zo’n veertig minuten fietsen naar Bartlehiem. Door…

Lees Verder »
Inspiratiekaart: Dien jouw voorbeeld in!
13 maart 2025

Het Aanjaagteam WWZO en ZorgSaamWonen zijn aanwezig op het kennisplein op het landelijk congres Thuis in de…

Lees Verder »
Een gebouw moet zorgconcept niet dicteren, maar faciliteren
11 maart 2025

"We moeten weer leren ontwerpen voor collectieven", stellen Jeroen Osendarp en Joris te Witt (partners en…

Lees Verder »
Fontys werkt met bewoners aan wijk van morgen
10 maart 2025

Het is een bijzondere buurt die volop in ontwikkeling is: Buurtschap te Veld, in het…

Lees Verder »
De sociale meerwaarde van geclusterde woonvormen
25 februari 2025

In het nieuwe themanummer van Stedebouw & Architectuur, Gezondheid & Welzijn, koos gasthoofdredacteur…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.