'Gemeenschappelijk Wonen Dag' verder uitbouwen

Shutterstock.com

Meer bekendheid rondom de open dag Gemeenschappelijk Wonen leidt tot meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Wim Kromwijk, directeur van Coöperatie LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie), is een persoonlijk lid van ZorgSaamWonen en schreef een blog over dit onderwerp. 

Woongemeenschappen die zijn aangesloten bij de Vereniging Gemeenschappelijk Wonen (voorheen LVCW) en de Landelijke Vereniging Gemeeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) zetten sinds 2009 jaarlijks hun deuren open om meer zichtbaarheid te geven aan gemeenschappelijk wonen in al haar vormen. Dit gebeurt ook dit jaar weer op de derde zaterdag van mei.

Dit jaar doen ook Ecodorpen van het Ecodorpennetwerk (GEN-NL) mee. De dag geeft belangstellenden de mogelijkheid een kijkje te nemen in een woongemeenschap. En met een betere bekendheid ontstaat ook meer maatschappelijk draagvlak om nieuwe projecten te realiseren. Klik hier voor woongemeenschappen die in 2023 meedoen.

Sinds 2009 zijn er steeds meer varianten van Gemeenschappelijk Wonen en Wederkerig Wonen bijgekomen. Populair is het project 'Erfdelen' waarbij men samen een boerderij met erf bewoont. Ook populair zijn de 'Knarrenhofjes' die vooral binnen de bebouwde kom worden gebouwd vanwege de nabijheid van voorzieningen. Erfdelen en Knarrenhofjes zijn geen woongroepen en kennen geen ballotage op leeftijd. Wel zijn het gemeenschappen waar je van elkaars nabijheid, kennis/kunde en gezelschap profiteert. Dit is ideaal voor senioren die comfortabel willen wonen, en niet of weinig op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen. Men kan elkaar wijzen op allerlei dienstenverlening om langer comfortabel te wonen en men kan elkaar ondersteunen in het gebruik van Digi-zorg. Er staan duizenden belangstellenden op de wachtlijsten voor bestaande en nieuw te bouwen Knarrenhofjes. En ook voor Erfdelen staan inmiddels drieduizend belangstellenden op de wachtlijst.

Er zijn inmiddels ook meergeneratiehofjes waar starters, oudere jongeren, jongere ouderen en senioren met elkaar wonen in een levendige gemeenschap waar men elkaar kent. Men helpt elkaar als buren indien nodig. 

Te laat een keuze gemaakt

Veel 65plussers blijken te laat te zijn met nadenken over hoe zij na hun pensioen willen wonen. Daardoor ontdekken ze te laat dat ze niet meer kunnen kiezen voor een woongemeenschap van de LVGO. De doelgroep voor nieuwe bewoners ligt bij die woongemeenschappen namelijk meestal tussen 50 en 65 jaar. Dat is om de projecten vitaal te houden. LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie) heeft de afgelopen jaren honderden teleurgestelde mensen gesproken. Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven, meer varianten van wederkerig wonen.

Cirkelgroepen

Alternatieven voor als je niet kunt of wilt verhuizen maar wel in een woongemeenschap wilt wonen zijn er ook. Hiervoor zijn allerlei vormen van zogenaamde cirkelgroepen. Woonvormen die het omkijken naar elkaar ondersteunen. Het zijn vormen van wederkerig wonen en vormen van gemeenschappelijk wonen waarvoor je meestal niet hoeft te verhuizen.
Cirkelgroepen zijn groepjes buurtbewoners die met elkaar afspreken serieus 'om te kijken naar elkaar'. Het draagt bij aan het opbouwen van een veilig en zorgzaam netwerk. En daarnaast doet men vooral ook leuke dingen samen. Bijvoorbeeld: samen wandelen, samen hobby's doen en op gezette tijden elkaar ergens in de buurt te ontmoeten.

Rode Kruis-telefooncirkels waren ooit de eerste variant van cirkelgroepen. Er was toen nog geen computer en internet. Ook het project 'Gestippeld Wonen' is een vroege variant van flexibele cirkelgroepen. Rond 2000 gingen ook kleine dorpen zich revitaliseren om leegloop en veroudering tegen te gaan. Zij bundelden hun kennis in de landelijke vereniging voor kleine kernen (LVKK).

Met name in Amsterdam kwamen er 'stadsdorpen', eveneens met het doel te revitaliseren. En daarna kwamen er (ongeveer in chronologische volgorde):
•    Buurgemeenschappen gebundeld door “Mijn Buurtje”.
•    Kleinschalige zorgvoorziening (waaronder WoonZorgBoerderijen) met een open relatie naar de buurt. Ook Thuishuizen met een open relatie naar de buurt.
•    WoonZorgCoöperaties
•    Virtuele woongemeenschappen (app-groepjes)
•    VoorZorgCirkels
•    ZorgCirkelGroepen; groepen met een ondersteunende rol (meestal al vanaf de start) vanuit een zorgaanbieder.
•    Clusters Tiny-houses, cirkelgroepen van SeniorenChalets en Butterfly-projecten.
•    In coronatijd ontstonden de eerste cirkelgroepen om met beeldbelverbinding samen koffie te drinken.
•    En recent werden door BuurtZorg-Nederland projecten “BuurtWonen” aangekondigd

Een buurtverbinder of een medewerker van het plaatselijke welzijnswerk kan in de initiatieffase ondersteuning bieden, maar buurtbewoners kunnen ook zelf starten. Heel gemakkelijk beginnen met een Whatsapp-groepje met mensen uit de straat of directe omgeving. 

Verminderen druk op formele zorg

Projecten Wederkerig Wonen zijn ook belangrijk om de druk op de formele zorg te verlichten. Binnen cirkelgroepen kunnen mensen:
•    elkaar wegwijs maken in gebruik van tablet, app’s domotica en Digi-zorg
•    elkaar helpen bij het organiseren van sociale en formele personenalarmering en alarmopvolging
•    elkaar informeren over diensten die het wonen comfortabeler maken
•    elkaar helpen bij het bestellen van maaltijd aan huis (en eventueel samen eten)
•    vitale buren vragen soms een klusje te doen
•    elkaar wegwijs maken in zuinig omgaan met energie
•    vooral ook leuke dingen doen. Samen koffie drinken, samen hobby’s beoefenen, wandelen, de dag bespreken, samen koken (of maaltijd bestellen) en samen eten.

Het sterke netwerk dat kan groeien in een project 'Wederkerig Wonen' helpt om langer comfortabel thuis te wonen en geeft minder druk op de formele zorg. 

Uitbouwen naar Wederkerig Wonen

De omvang, de variatie en het publieke belang van het gemeenschappelijk wonen is sinds 2009 enorm toegenomen. Het tegengaan van eenzaamheid, het elkaar vitaal houden door samen activiteiten te ondernemen en het ontlasten van de formele zorg is een evident effect. Het verdient daarom aanbeveling gemeentelijke woonvisies hierop eens zorgvuldig te evalueren. Mogelijk dat door samenwerking met 'Coalities tegen Eenzaamheid' er bredere 'Coalities voor Wederkerig Wonen' kunnen ontstaan. Daarmee kan het maatschappelijk rendement van deze publieke investering flink stijgen. Wat mij betreft wordt vanaf 2024 niet allen op de derde zaterdag van mei, maar een hele week lang, het Wederkerig Wonen in al zijn facetten in de schijnwerper gezet.

Inspiratie - Buurgemeenschappen & WoonZorgCikels (lacota.nl)

Begin je eigen cirkelgroep

Lees meer over Voorzorgcirkels, belicht door ZorgSaamWonen.

Yvonne Witter schreef eerder een blog over collectieve woonvormen: Collectieve woonvormen inspireren de ‘woongemeenschap light’ | ZorgSaamWonen.  


 

Ook interessant / voor u geselecteerd

‘We moeten nu voldoende betaalbare woningen realiseren met zorg nabij’
26 mei 2023

Hans Adriani was jarenlang het gezicht van de Taskforce Wonen en Zorg. Sinds 1 mei 2023 is er een opvolger van…

Lees Verder »
Subsidie voor huisvesting kwetsbare groepen
24 mei 2023

Mensen in een kwetsbare positie kunnen bij het zoeken naar een woning vanaf 30 mei gebruik maken van de…

Lees Verder »
Het leven staat centraal, niet de zorg
23 mei 2023

Goed oud worden (in de regio) is een uitdaging waar jeugdliefdes Driezorg en Zonnehuisgroep IJssel-Vecht graag…

Lees Verder »
Strategisch adviseur Wonen Gemeente Almere
22 mei 2023

Strategisch adviseur Wonen Gemeente Almere

Lees Verder »
Bundel 'Zorgzame buurten' trotseert het systeem
17 mei 2023

De bundel ‘Zorgzame buurten’, met daarin vijftien inspirerende initiatieven die het systeem trotseren en…

Lees Verder »
Ik zie je buiten!
17 mei 2023

Afgelopen maandag was het zover. De filmopnames bij Het 8ste Werk in Kampen zijn gemaakt. Dit prachtige concept…

Lees Verder »
Community building: geen doel of middel, maar werkwoord
16 mei 2023

Mensen willen samen wonen, samen zijn en samen dingen doen. Die context vereist ruimte, tijd en blijvende (…

Lees Verder »
Digimagazine ZorgSaamWonen #1 2023
15 mei 2023

Preventieve gezondheid is essentieel om de opgaves waar we voor staan in de ouderenzorg behapbaar te maken en…

Lees Verder »
Fit en vitaal blijven met oefengids en andere praktische tools
12 mei 2023

Speciaal voor zorgprofessionals die anderen helpen meer te bewegen ontwikkelde Kenniscentrum Sport &…

Lees Verder »
Bouwen voor ouderen stimuleert doorstroming maximaal
10 mei 2023

Habion, een woningcorporatie voor ouderen, versnelt de transformatie en nieuwbouw van woningen voor ouderen op…

Lees Verder »
Kom van de bank af en ga op beweegvisite
9 mei 2023

Met een symposium ‘Beweegkansen in de leefomgeving van ouderen’ is de Nationale Beweegweek voor Ouderen in gang…

Lees Verder »
Aanjaagteam zet inspirerende voorbeelden in het licht
5 mei 2023

Het Aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen is op 1 mei van start gegaan. Dit initiatief maakt nieuwe…

Lees Verder »
Woningdelen kansrijk, maar benutten van ongebruikte woonruimte gaat niet vanzelf
2 mei 2023

Afgelopen januari organiseerde ZorgSaamWonen het webinar ‘Deelgenoten: woning- en zorgdelen kan!’ Een webinar…

Lees Verder »
LATT: waar kinderen en ouders buren worden
2 mei 2023

De ouders van de verstandelijk en meervoudig beperkte Simon hebben een eigen woonconcept uitgewerkt, LATT (…

Lees Verder »
'Veel kansen voor Leeuwarden Oost mits sociaal ruimtelijke visie'
28 april 2023

Na de zorgvisites van de dames THe aan woonzorcentra en verpleeghuizen zijn Hetti Willemse en Ad van Elzakker…

Lees Verder »
Prettig wonen voor iedereen in de Groene Metropool Arnhem-Nijmegen
25 april 2023

Creatieve oplossingen zoeken voor het woningtekort en die koppelen aan duurzaamheid…

Lees Verder »
Zorgzame woongemeenschappen cruciaal in transitie naar welzijnsmodel
24 april 2023

Een door NLZVE en NVTZ gezamenlijk opgestelde whitepaper verkent de manier waarop het samenspel tussen formele…

Lees Verder »
Het huwelijk van wonen en zorg en welzijn deel 2
21 april 2023

Hoe organiseren we betaalbare, effectieve en efficiënte zorg en houden we die toch persoonsgericht – dus…

Lees Verder »
'VPT in de wijk' gaat over meer dan zorg alleen
19 april 2023

Langdurige zorg in de eigen woning geleverd krijgen. Dat kan met het Volledig Pakket Thuis (VPT) in de wijk.…

Lees Verder »
Het Nonna-netwerk: de ouderenzorg van de toekomst in Nijmegen
14 april 2023

Wat heeft de ouder wordende mens nu en in de toekomst daadwerkelijk nodig? Hoe kunnen zorgorganisaties meer '…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.