Dementie is een veelvoorkomende volksziekte die veel lijden, angst en verdriet met zich meebrengt. Ruim 270.000 mensen lijden in Nederland aan dementie, mensen die zich langzamerhand zijn gaan realiseren dat hun eigen stuurmanskunst verdwijnt. Mensen die lijden aan dementie hebben het zwaar. Als de gebouwde omgeving goed op hen is afgestemd, is hun moeilijke leven wellicht iets te verlichten.

Waarneming
Op basis van onderzoek blijkt dat de manier hoe deze mensen de omgeving waarnemen gedurende hun ziekteproces verandert. We nemen die omgeving waar via onze zintuigen. Dat geldt voor iedereen. Elk mens heeft drie groepen zintuigen: met de lichamelijke zintuigen ervaren we bijvoorbeeld via de tastzin de omgrenzingen van het lichaam. Met de tweede groep, de gevoelszintuigen nemen we onder andere geur waar, warmte of kleur. De derde groep betreft de denkzintuigen waarmee we de omgeving herkennen en begrijpen. Met de identiteitszin bijvoorbeeld herkennen we een specifiek gebouw als de kerk of het dorpshuis.

Verwerking van informatie wordt moeilijker
Het blijkt dat de informatieverwerking via de zintuigen bij mensen die aan dementie lijden aan verandering onderhevig is. Zo kunnen deze mensen in de beginfase bedoelingen en betekenissen in een gebouw niet meer goed plaatsen. Ze begrijpen dus ook niet waar ze zich exact bevinden en wat voor gedrag daar passend is. In een volgende fase kunnen deze mensen niet meer goed ervaren wat de gevoelszintuigen vertellen, zoals het warmtezintuig. Als je hen vraagt of ze het koud hebben, ontkennen ze dat, ook al hebben ze het daadwerkelijk koud. Zelfs hun handen en voeten voelen koud aan. Ze voelen zich dan niet plezierig, maar zijn niet meer in staat te duiden dat ze het koud hebben en weten dus ook niet hoe ze hun situatie kunnen verbeteren. Dit uit zich door hun gedrag, gedrag dat als lastig wordt gezien, maar het is het enige instrument dat ze nog hebben.

Opleiding
Op basis van de veranderingen in het zintuiglijk systeem is een opleiding ontwikkeld die specifiek gericht is op het bouwen en inrichten voor mensen met dementie. In deze opleiding komt elk zintuig aan de orde, waarbij ingezoomd wordt op de verschillende faseringen die er zijn tijdens het ziekteproces. We kijken naar alle zintuigen, totaal 12, van warmtezin tot het gehoor, van de tastzin tot de evenwichtszin. Vervolgens kijken we naar mogelijke oplossingen die ervoor zorgen dat het gebouw en de inrichting als het ware een helpende hand kan zijn voor hen die zo moeten lijden aan deze ernstige ziekte.

De inzichten zijn volledig wetenschappelijk onderbouwd. Iris Bakker geeft de opleiding in de oude stekloods van De Verbeeldingstuin in Boskoop of bij u op locatie. Duur: een dagdeel. De komende opleiding staat gepland in de middag van 8 maart as. Deelnemers ontvangen de flyer ‘Bouwen voor mensen met dementie’.

Interesse? Zie www.levenswerken.eu  of mail naar iris.bakker@levenswerken.eu. Docent: dr ir Iris Bakker.