Alleen met nieuwe stenen heb je nog geen leeftijdsvriendelijke wijk.

We trekken voor deze derde buurtvisite naar West Brabant, Bergen op Zoom. Vanuit ons perspectief een flinke reis voordat we de wandelschoenen kunnen aantrekken om de wijk rondom woonzorgcentrum Stuijvenburgh op leeftijd vriendelijkheid, levensloopbestendigheid en sociale duurzaamheid te verkennen. We hebben in  het voorjaar van 2018 Stuijvenburgh zelf al met een zorgvisite vereerd.  Stuijvenburgh is onderdeel van zorgorganisatie Tante Louise, een gezellige naam. De zorgorganisatie, waar -voor haar aantreden- de huidige minister voor langdurige zorg Connie Helder als bestuurder de scepter zwaaide.

Zoek de hobby’s en talenten binnen- en buitenshuis

We zijn toe aan een kop koffie nadat we de auto aan de Van der Goesstraat hebben geparkeerd. Die halen we binnen bij Stuijvenburgh . Je moet wel als gewone bezoeker de drempel over te durven gaan. Nergens een uitnodiging of aanleiding om vooral als bezoeker of wijkbewoner naar binnen te gaan. Alle ogen in het druk bezette restaurant, waar de mensen van hun warme drie gangen maaltijd genieten zijn direct op ons, vreemde kostgangers, gericht.

Een kopje koffie, maar natuurlijk. Vriendelijk en attent personeel is altijd een visitekaartje. En dan is ook nog de koffie echt smakelijk. We kijken nog even snel of we ten opzichte van 2018 wezenlijke veranderingen op dit stukje van de begane grond zien, maar die zien we niet. En helaas zijn de plantenbakken die als afscheiding in het restaurant dienen nog steeds met kunstplanten gevuld, net als de vaasjes op de tafeltjes. Bij de lift is het druk met bewoners die na het genuttigde middagmaal weer naar boven willen. We kijken eens goed op het grote activiteitenoverzichtsbord, het staat bomvol activiteiten.

Maar wel vooral activiteiten door Stuijvenburgh georganiseerd voor bewoners. Wij hopen op  activiteiten in een wederkerigheid met de bewoners. Bij voorbeeld de vaasjes  gevuld met bloemen erin geschikt door bewoners zodat het een gesprekje en beleving oproept. ‘Wat leuk mijn boeketje staat er nog goed bij’. Of ‘Heb jij dat boeketje gemaakt mam?   De  nu leegstaande ruimte, goed in het zicht tegenover het restaurant, waarvan we ons denken te herinneren dat deze in 2018 een zgn. reminiscentie (herinnerings) kamer was, zien wij als een geweldige plek voor een open creatief atelier.

Het geeft  een gevoel van trots en betekenisvol zijn bij de bewoner en een contactmoment met de medebewoner of bezoek. En je kunt de buurt erdoor binnen halen door buurtbewoners te vragen hun hobby of talent uit te oefenen binnen de muren van het woonzorgcentrum. TIP

Bejaardenhuis of woonzorgcentrum

Het doel is niet een tweede review op Stuijvenburgh. Evenwel buiten valt het wel op: het is  een kale buitenentree is..  Het gebouw waarin Stuijvenburgh is gehuisvest staat al als een burcht (NB of had de architect de associatie met een fort omdat de wijk Fort- Zeekant heet, een fort wat wij later nergens ontdekken. Ook geen historische verwijzing ernaar) afstandelijk en hoog in de ruimte.

Maar je denkt wel dit zo zijnde, de entree en het voorplein kan wel (wind en wat regen) vriendelijk zijn. Als een buiten ontmoetingsruimte zijn ingericht: bv  op een elegante manier geplaatst wat overdekte  bankjes in een ronde kring, fleurig groen, een fonteintje, een wegwijzer waar wat op welke afstand in de buurt is, een hinkelbaantje in de tegels, een speel- en/of klimrekje voor (klein)kindertjes, vogelhuisjes. Nu zien we bewoners van de aanliggende serviceflat In de Fonteyne achter hun rollator rechtstreeks na de genuttigde middagmaaltijd weer naar hun eigen flat teruggaan.

Tussen de gestalde fietsen links voor de ingang maken we een praatje met een 75-jarige jong van geest, immobiele heer. Hij had zich bij het woonzorgcentrum iets geheel anders voorgesteld. Het is voor hem een bejaardenhuis. Zijn interesses staan ver af van de andere zeer oude bewoners. vrouw woont verderop in Bergen op Zoom, zij is herstellende. Maar wanneer hij naar huis en naar zijn vrouw kan?  Hij zegt hoop of perspectief te missen alsook nog van betekenis te zijn bv door zijn .  DJ talent van vroeger op braderieën en feesten in Stuijvenburgh te kunnen inzetten.. ‘Ah, bent u van de Van Elzakkers, bekend volk uit Halsteren.’ Dit spontane gesprekje illustreert de noodzaak actief nieuwsgierig vanuit de zorgorganisatie te zijn naar de achtergrond en talenten, hobby’s van de bewoners, hen daar actief naar te vragen, te stimuleren, mogelijk te maken er wat mee te doen. TIP Wij hebben natuurlijk niet het verhaal van de kant van  Stuijvenburgh gehoord, maar wij zien en horen het wel veel te vaak.

Lopen door een ‘volkse buurt’ met volop kansen voor ontmoetingspleken

We lopen en we lopen. Straat in straat uit: Jaren zestig laagbouw , meer recente nieuwbouw , nieuwe flats  oude (te slopen) Scheldeflat.

 

We kijken en we kijken. Zien we wat? Kunnen we iets ontdekken dat wij met  ontmoeting of een fijne openbare ruimte associëren? Helaas, op  enkele leuk met streetart opgefleurde elektriciteitkastje na, (nog) niet.

Geen sport en spel speelpleintjes voor jong en oud, geen aantrekkelijke plantsoentjes met fleurige en kleurige planten  tussen de straten, geen bankjes, geen vogelhuisjes, geen winkel, geen minibiebje, geen geveltuintjes, geen kiosk, geen bewegwijzering, geen overzichtskaart van de wijk. TIP  En ook geen enkele aanduiding waar dan wel iets is. Dan mag de lage nieuwbouw onder de naam Bergse Buren wel beschreven worden als een gezellige volkswijk met veel groen en plekken om te ontmoeten en te ontspannen, wij konden dat gevoel niet op kleine schaal vinden. Wij bevelen de gemeente Bergen op Zoom en de woningcorporatie Stadlander echt aan om als de wiederweerga, samen met het actieve bewonersplatform Fort Zeekant en alle andere wijkpartners, die er blijkens Fort-Zeekant Boeit zijn, en die  wij via de deskresearch ontdekten een duurzaam,  sociaal, levensloopbestendig  en op ontmoeting gericht plan voor de openbare ruimte te maken. En start daarbij met de kleine dingen die erop buurt- en straatniveau toe doen. TIP

Bewegwijzering die verleidt tot bewegen en nieuwsgierig zijn

Ja we horen u al denken. Verder lopen! En dat hebben we gedaan. Wat werden we blij verrast toen we eindelijk een groene vlakte ontdekte met een pittoreske kapel, de Sint-Gertrudiskapel.

Kansen te over voor fijne ontmoeting en bewegings initiatieven in deze vrij lege groene ‘vallei’ . En nog blijer werden we na de loopbrug  toen we zicht op de Schelde kregen en daar heerlijke uitspanningen zagen en een strandje.

Natuurlijk is dit Scheldebalkon, zoals de websites graag beschrijven van geweldig toegevoegde waarde. Maar (ver)leidt mensen er wel heen te gaan. Maak duidelijk hoe een rollator of scootmobiel  vriendelijke route is om die ene kilometer wel te kunnen overbruggen. TIP  Zet op veel plekken een rollator/rolstoelvriendelijk bankje  neer om de afstand te overbruggen. TIP

Ten zuidoosten van Stuijvenburgh wordt nog gebouwd. We zien als we google maps raadplegen  dat daar het Amaliapark ligt. Voor elke nieuwe baby die in de wijk Fort-Zeekant wordt gebouwd gaat daar een boom geplant worden. En voor elke wijkbewoner die bv de 90 jaar gaat passeren of echtparen die een gouden huwelijk vieren dan ook? Maak het een park van iedereen.

We lopen van het Scheldebalkon terug. We zien dat de  Scheldeflat in de sloopfase zit.

De Scheldeflat maakt plaats voor drie iconische appartementencomplexen lezen we op websites. We houden een beetje ons hart vast en hopen maar dat de complexen zich ook verbinden naar de wijk. En  een wijkgevoel gaan creëren waar wij naar op zoek zijn. We passeren het enige wat oudere, maar wel wat verwaarloosd aandoende gebouwtje.  Het staat er eenzaam te overleven bij. We ontwaren een uiting van een Chinees restaurant. Het blijkt geëxploiteerd te worden door de Tang dynastie lezen we in de Bergen op Zoomse media. De eigenaren maken zich zorg omdat de huiseigenaar blijkbaar weinig genegen is in het gebouw te investeren. Wij hopen  dat dit enige iconische pareltje het gaat redden in het geweld van de nieuwbouw.  Het natuurpark, waar voor de inrichting ervan tijdens de eerdere zorgvisite aan Stuijvenburgh zoveel hondendrollen lagen, is mooi. Een bord met toelichting staat erbij.

Wij vinden het  wel jammer dat de focus alleen op natuur er is. Juist voor de bewoners van het aanliggende Stuijvenburgh had een mix met kleine belevingsgerichte wandelroute, prieeltje, jeu de boules baantje van toegevoegde waarde kunnen zijn. TIP

Bondgenoten in en voor de wijk

Tijdens de deskresearch lezen we op de website van de gemeente Bergen op Zoom alleen maar goede intenties. Hoe kan dat ook anders als in een wethouder de portefeuilles Volksgezondheid en Wonen zijn verenigd. Ook woningcorporatie Stadlander wil wel. De -blijkens de foto- vier energieke mannen, die de bestuurder en het directieteam vormen staan er letterlijk voor: de missie/visie is het duurzaam huisvesten van mensen die niet zelfstandig in het wonen kunnen voorzien. Samen met partners werkt Stadlander aan duurzame wijken en kernen waar het prettig wonen is. En er staat ook: Stadlander zoekt bondgenoten.

Een bondgenoot die klaar staat is het bewonersplatform Fort-Zeekant dat we ontdekken. Eraan verbonden is een fraaie website Fort-Zeekant boeit gemaakt door bewonersplatfort Fort-Zeekant, Stadlander, Wij Zijn, Era Contour en alle -verder niet gespecificeerde- actieve organisaties in de wijk. Het Boei bulletin verschijnt blijkbaar vier keer per jaar  Of Stuijvenburgh/Tante Louise eraan deelneemt, dat hopen we maar. TIP

 

Wij hopen dat deze Zorg voor de buurtvisite en de eerdere zorgvisite aan Stuijvenburgh inspiratie biedt aan de bondgenoten om Fort-Zeekant niet zomaar een wijk te laten zijn, maar een wijk waar bewoners van oud tot jong elkaar in herkennen en op een natuurlijke manier kunnen omzien naar elkaar en elkaar ontmoeten.

Daarom sturen wij deze zorg voor de buurtvisite naar de wethouder Volksgezondheid en Wonen van Bergen op Zoom (J.vanAken@bergenopzoom.nl)  , naar het bewonersplatform Fort-Zeekant (bpfortzeekant@gmail.com), naar Tante Louise (info@tantelouise.nl) en naar Stadlander (bestuurssecretariaat@stadlander.nl).

De zorg voor de buurtvisite wordt gepubliceerd op www.zorgvsite.nl

Zie ook www.zorgsaamwonen.nl

Zorg voor de buurtvisite afgelegd op 26 oktober 2022

Stichting Thuis Voelen

Hetti Willemse hettiwillemse@publicarea.nl

Ad van Elzakker advanelzakker@publicarea.nl

Mogelijk gemaakt door de Facilicom Foundation www.facilicomgroup.nl/nl/facilicom-foundation