Van middelbaar naar gezond ouder worden

We zijn inmiddels decennia verder. Nieuwegein, ontstaan vanuit de dorpen Jutphaas en Vreeswijk, viert op 1 juli 2026 haar 55e verjaardag. Hoe heeft de tijd haar werk gedaan? Nieuwegein heeft als het ware nu een middelbare leeftijd. En een groot deel van de inwoners zal nu over de pensioengerechtigde leeftijd zijn. Hoe anticipeer je daarop, als stad die van oudsher op wonen en werken is ingericht, om je inwoners langer vitaal en gezond te houden via de buurt en wijk, via de ontmoeting, buitenlucht en beweging? Dat gaan we ontdekken.

Wij waren op Zorgvisite in Nieuwegein in 2013. We bezochten toen zorgorganisatie De Geinsche Hof, gelegen aan de Vuurse Schans 75 en 77. Nu richten we ons op de wijk waarin de Geinsche Hof ligt, maar doen eerst ons rondje om het verpleeghuis.

Entree de Geinsche Hof

Het ene bord is het andere niet

Het valt ons op dat er erg van borden wordt gehouden, zij het niet de borden die wij dan liever zien. Hier zijn het borden die alles wat níet mag voluit aangeven, terwijl het bord dat je dan wel graag ziet, als die van een belevingstuin die er ook moet zijn, niet zo opvalt en wegvalt.

 

De nauwelijks zichtbare verwijzing naar de Belevingstuin.

Je moet het ook maar verder uitzoeken hoe en wanneer je de tuin kan tegenkomen. Het pad ernaartoe is indifferent en als je ervoor staat kun je er van buiten niet in. Daar zijn vast goede redenen voor vanuit de zorgorganisatie gezien, aan de andere kant, als je ommetjes en beweging in de buurt wil stimuleren is deze kans om daar wat van te maken, ook in relatie tot het waterloopje en de vijver voor de Geinsche Hof, wel beter te benutten. We worden erin gesterkt door de, binnen handbereik, en voor de Geinsche Hof liggende, buurttuin Cirkeltje Rond, waar buurtbewoners lekker bezig zijn. Gekleurde borden waarop staat ‘Welkom in onze idylle’ enthousiasmeren je een klein, wat avontuurlijk wandelingetje te maken, waarbij veel te zien valt.

Welkom in buurttuin Cirkeltje Rond

Het contrast met de borden van de Geinsche Hof kan niet groter. Dus Geinsche Hof, ga met de buurttuiners in gesprek over hoe je jouw omgeving en belevingstuin in dezelfde plezierige sfeer kunt brengen. TIP en betrek je hele entreegebied erbij! Maak van het boven het water zwevende uitsteeksel een uitnodigende buurtontmoetingsplaats. TIP

Ontmoetingsplaats boven het water?

Naar buiten gaan en bewegen aantrekkelijk maken

We spreken met een buurtvrijwilliger. Ja, er is wel eens contact met Zorgspectrum, waar ook de Geinsche Hof onder valt. Zeggen en schrijven is er één keer een bewoner met dementie geweest die wel eens heeft kunnen meehelpen, horen we. Dat verbaast ons, waarom niet als Zorgspectrum medewerkers en/of naasten met de bewoners, de dagbesteding ook naar buiten verplaatsen en de mensen lekker laten scharrelen. Juist buitenlucht verkwikt lijf en geest en is beter voor de mentale gesteldheid en het dag/nacht ritme. TIP

Later worden we er vanuit Zorgspectrum op gewezen dat dit geheel wordt onderschreven en dat er al veelvuldige interactie is met (de tuin van) Cirkeltje Rond.

En er is meer. Rechts van de Geinsche Hof is de Parktunnel en erachter een prachtig park. Je moet het wel weten. Ook dat zou veel meer voor het voetlicht kunnen worden gebracht door goede bewegwijzering met afstanden van ommetjes en grotere en kleinere bezienswaardigheden en waar ook de zitgelegenheden cq ontspanningsmogelijkheden zijn. TIP

Parktunnel

De Parktunnel zou je wel aantrekkelijk moeten maken. Zet streetart aan het werk en succes is verzekerd. TIP Later zien we, onder andere bij het Oostplein in wijk De Batau, dat Nieuwegein daar al een traditie op aan het opbouwen is. Je zou wat in die wijk met buurtbewoners is gedaan, ook in deze wijk, en zeker bij deze tunnel kunnen, nee, moeten voortzetten. TIP

Art in wijk de Batau

Schansen

We lopen en lopen verder door vele straten met namen als Havelteschans, Muiderschans, Hoornseschans. Waarom de volgende wijk dan Fokkesteeg heet? Als buitenstaander denk je dat de wijk associëren met schansen, meer identiteit en inspiratie geeft. Vooral omdat het gebied van oorsprong en nu nog, onderdeel uitmaakt van de Hollandse Waterlinie en er ook forten zijn. TIP

In de vingers

En toch, als we zo lopen, worden we eigenlijk om de haverklap blij verrast door hoeveel aandacht er is voor een buitenruimte die het samenspel met het individuele wonen aan gaat. We zien uitdagende speelplaatsjes die geen middle of the road karakter hebben, fraai met beplanting aangelegde pleintjes waar enige levendigheid is, binnenhoven met muurschilderingen, hinkelbanen op de stoeptegels en een soort kinder verkeersroutes in een binnenhof.

Beplante pleintjes en een hinkelbaan in de stoep

Uitdagende speelplaatsjes

De ex-Nieuwegeiner in ons gezelschap, die na ruim dertig jaar Nieuwegein naar het oosten van het land is verhuisd, kijkt er ook blij verrast van op hoe deze, in zijn ogen, ‘mindere’ wijk van Nieuwegein een geheel ander imago heeft.

Is het valse bescheidenheid? Of nog een nawee van het opgeplakte etiket aan Nieuwegein? Wij zien eigenlijk voor het eerst sinds we onze Zorg voor de Buurtvisites afleggen, dat er in een hele wijk invulling is gegeven aan hoe de openbare ruimte kan meewerken aan ontmoeting etc. En ook al kwamen we weinig winkels tegen, de winkel die we zagen paste er ook in.

Natuurlijk is alles nog niet klaar en er is zeker nog meer om te etaleren op mooie bewegwijzering en overzichtskaarten, alsook de te maken ommetjes met afstanden. En alstublieft ook nog mininbiebjes (educatie en leesstimulering), tafeltennistafels, jeu de boules, her en der een fontein, wat waterbedriegertjes en kunst. TIPS Maar de basis is er.

Sentimental journey

We worden in deze conclusie gesterkt als we een kleine sentimental journey doen voor de vertrokken Nieuwegeiner. We bezoeken het terrein van de Componist in de wijk Zuilenstein. Ook daar treffen we een geslaagde combi van wonen en buiten.

Wonen en buiten

En zelfs bij het Munt- en Oostplein en het paradepaardje De Baten zie je de contouren van de wens om fysiek en sociaal tezamen meer dan de som der twee delen te laten zijn. Nog niet klaar, nog niet perfect, maar je ziet en voelt de goede intentie.

Papier en praktijk gaan hand in hand

In onze gebruikelijke digitale ronde stuiten we op het Nieuwegeinse Omgevingsprogramma Wonen 2024-2040; Een fijne woonplek voor iedereen. ‘Alle wijken leefbaar’ en ‘Het is goed samenleven in alle wijken’ zijn zomaar twee opgeschreven beleidsdoelstellingen van de gemeente. We lezen het oh zo vaak, maar hé, hier in de nota van Nieuwegein staat ‘ruimtelijke ordening en inrichting moeten bijdragen aan een leefbare en veilige stad’.

En daar blijft het niet bij. Het Omgevingsprogramma Nieuwegein Gezond zet in op Betere buurten en op Uitstraling van de woning. De ambitie is dat in 2040 alle wijken aantrekkelijk zijn om te wonen. Want wat de Nieuwegeiners willen is simpel (blz.17): een mix aan bewoners, ruimte voor ontmoeting, groen, mobiliteit en een goed onderhouden openbare ruimte. We treffen een prachtig kaartje op blz 14 aan hoe men Betere buurten en Verzorgd Wonen ziet, met ingetekend waar supermarkt, waar buurtplein, zorg, buurtkamer en tram-bushalte zijn. Natuurlijk kan daar en moet daar meer op komen te staan, zoals ommetjes, sport en spel, minibiebjes, horeca/kiosk, maar dat het er is, Chapeau.

Kaartje met invulling van Betere buurten en Verzorgd Wonen

Dat dan ook nog inwoners expliciet worden genoemd als samenwerkingspartners in het hele bekende rijtje van woningcorporaties, zorg en welzijn is ook een verademing (waarbij wij dan aantekenen dat hieronder toch ook hopelijk bewonersorganisaties, sport en spel en vrijwilligersorganisaties zullen vallen TIP).

Tot slot, ook de website van de gemeente Nieuwegein vinden wij erg toegankelijk en transparant. Zelfs de directe telefoonnummers en de 06 nummers van bijvoorbeeld de wijkcoördinatoren staan erop. Over vertrouwen en echt bereikbaar zijn gesproken. Tevens is er een handleiding voor bewonersinitiatieven Nieuwegein.

Meer tips in het magazine Thuis Voelen in de buurt. Meer Zorg voor de Buurtvisites op www.zorgsaamwonen.nl/stichtingthuisvoelenzorgvoordebuurtvisites

 

Deze Zorg voor de Buurtvisite afgelegd op 1 april 2025

Copyright stichting thuis voelen www.zorgsaamwone.nl/stichtingthuisvoelen

Hetti Willemse hettiwillemse@publicarea.nl

Ad van Elzakker advanelzakker@publicarea.nl