Ad en zijn partner hadden eerst een normale manier van wonen en leven. Toen hun zoon, zestien jaar geleden, geboren werd, wisten ze het zeker: ze wilden hem niet laten opgroeien in een wereld die onleefbaar wordt door de klimaatverandering. Ad werkte toentertijd bij een natuurbeschermingsorganisatie en kwam in contact met de VN. Daar hoorde hij over het smelten van de gletsjers en dat was de druppel die de emmer deed overlopen. Beide ouders startten het initiatief om een ecodorp te bouwen. Dat was in 2008. Sinds 2020, twaalf jaar later, wonen ze er dan ook eindelijk. Ad is al sinds 2013 fulltime met het ecodorp bezig, en nog altijd ontzettend enthousiast.

Hittebestendige woningen

Duurzaamheid is een belangrijke pijler voor ecodorp Boekel. Ad: “Weet je welk materiaal we het meest gebruikt hebben? Glasschuim! Dat is een afvalproduct van glas. Daar bovenop ligt Geopolymeer, dat is een goed en duurzaam alternatief voor beton.” Toch vindt hij nog iets anders het meest bijzondere van het ecodorp, namelijk het verwarmingssysteem. Ze hebben er 600 zonnepanelen die niet zijn aangesloten op het net, maar rechtstreeks op een grote cilinder van 400m3 staalslak. Door de energie van de zonnepanelen warmt de cilinder in de zomer op tot 450°C. Twee meter aan isolatie zorgt ervoor dat die warmte het hele jaar vastgehouden wordt. “Als het koud wordt, gaan we er onze huizen mee verwarmen.” 

Eigen voedsel

“Daarnaast gaan we gaan straks 60 procent van ons eigen voedsel zelf verbouwen”, vervolgt Ad. “Er komt namelijk een voedselbos; een groot deel staat er al.” De wijk bestaat volgens plan, uiteindelijk uit 30 klimaatadaptieve en klimaatpositieve huurwoningen en zes mantelzorgwoningen. 

SDG’s

Ad: “We dragen met ons wijkje oplossingen aan voor alle duurzame werelddoelen, de Sustainable Development Goals (SDG's). Dat zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken. We werken aan alles. We zijn bijvoorbeeld zelfvoorzienend qua energie. We hebben een permacultuurtuin.” Hagelbuien, droogte, hitte, regenbuien, het maakt niet uit in het ecodorp. De woningen en omgeving zijn bestand tegen alle weersextremen. Ad vindt het geweldig dat ze bewust innovatieve materialen werken. “Zo zijn we een soort living lab. We testen hier van alles uit.”

Vallen en opstaan

De totstandkoming van het ecodorp ging met vallen en opstaan. Ad vindt dat hij en zijn medebewoners veel geluk hebben gehad met de gemeente Boekel. De ambtenaren denken vanaf het begin al goed met de bewoners mee. “Zo wilden we graag zes extra woningen toevoegen aan de dertig die we in het bestemmingsplan hadden staan. Ik belde de burgemeester -want dat kan gewoon in zo’n kleine gemeente – en de volgende dag kon ik al bij het hoofd grondzaken terecht. De betreffende ambtenaar kwam op het idee om er mantelzorgwoningen van te maken. En dat hebben we gedaan. Zo hoefde het bestemmingsplan niet te worden aangepast.” 

Gemeente

Eén op de tien ecologische wooninitiatieven lukt maar, weet Ad. “Je moet volhardend zijn en je niet laten weerhouden als er iets niet meteen kan. Vaak zijn er toch mogelijkheden en alternatieven. Natuurlijk zijn er tegenslagen. Maar de ambtenaren bij deze gemeente zeggen letterlijk: ‘wij zijn ervoor jullie’. Dat is ook zo en die houding heeft ons enorm geholpen. Een medewerker is zelfs met ons gaan rondrijden om te zoeken naar geschikte locaties.” 

Bank

Net als bij zoveel andere initiatieven, was het ook voor Ecodorp Boekel niet eenvoudig om een bank te vinden die het project wilde financieren. Net als coöperatie De Warren in Amsterdam kon Ecodorp Boekel bij de Duitse bank GLS, Gemeinschaftsbank für Leihen und Schenke, terecht. “We passen niet in de gangbare risicomodellen en dan worden de Nederlandse banken wat huiverig. Maar de GLS heeft veel positieve ervaring met woongemeenschappen en durfde het aan.”

Sociale duurzaamheid

Het gaat in Ecodorp Boekel niet alleen over duurzame materialen maar ook over sociale duurzaamheid. Het omzien naar elkaar is belangrijk. De ecodorpers houden de leeftijdsopbouw in de gaten: er wonen 47 volwassenen en 15 kinderen. Er zijn relatief veel babyboomers en alleenstaanden. “Zij vinden het belangrijk om deel uit te maken van een gemeenschap. Jongeren hebben minder tijd om actief te zijn voor de gemeenschap,” stelt Ad. Geïnteresseerden voor een woning krijgen het projectplan toegezonden zodat ze weten wat ze kunnen verwachten. Vervolgens draaien ze een tijdje mee en dan besluit een commissie, bestaande uit acht personen, wie de woning krijgt toegewezen. Het is namelijk de bedoeling dat als je hier komt wonen, ook bijdraagt aan de gemeenschap. Er zijn vijftien werkgroepen waar bewoners aan mee kunnen doen. “Je kunt dus kiezen wat je leuk vindt om te doen. Er is altijd wel iets waarmee je kunt bijdragen. Iedereen doet wel wat hier”, zegt Ad. 

Kwetsbare mensen

In de mantelzorgwoningen wonen drie mensen met een psychische kwetsbaarheid, een oudere bewoner en twee statushouders. Inmiddels voelen de mensen met de psychische kwetsbaarheid zich stukken sterker. “Het wonen hier in het ecodorp heeft zeker bijgedragen aan hun herstel, daar ben ik van overtuigd. Dit is een gezonde woonomgeving. Bovendien, mensen bloeien op als ze worden aangesproken op hun talenten. Ze maken onderdeel uit van deze gemeenschap. Dat geldt ook voor de statushouders. Ze voelen zich welkom en ze voelen zich thuis.”

Innovatieve burgers

Ecodorp Boekel is nog lang niet klaar. “We willen nu graag een buurthuis bouwen. Ook willen we een Voedsel Koöperatie (VOKO)-winkel, een werkplaats, een ontmoetingsruimte en een kennis- en educatiecentrum opzetten. En een boomhut als logeerhuis. Het ontwerp is al deels af.” Ad heeft intussen zoveel interessante mensen ontmoet bij het oprichten en realiseren van het ecodorp; mensen met specifieke kennis, maar vooral ook mensen die iets willen, mensen met passie, mensen met ideeën. Burgerinitiatieven zijn vaak innovatief. Ad pleit ervoor meer burgerinitiatieven te betrekken bij het maken van overheidsbeleid. “Zij denken niet in hokjes en kaders, maar kijken verder. Mijn zoon wil al vanaf zijn vijfde jaar ook een ecodorp bouwen. Maar dan groter dan dit initiatief", lacht Ad.

Meer weten? Kijk op ecodorpboekel.nl.