Het geluk van Vlaardingen: de aanmaakblokjes

vuur
Foto: Kees Penninx

Kees Penninx van bureau ActivAge, en als expert verbonden aan het platform ZorgSaamWonen, schrijft over gemeenschapsvorming in een 55+ wooncomplex van ouderen. Midden in de Coronacrisis van 2020 verrijst aan het Vlaardingse Erasmusplein uit het niets een bruisende 55+ woongemeenschap. Voor 74 senioren, variërend in leeftijd van 55 tot 92 jaar, gaat een ultieme woondroom in vervulling. Hoe is dat mogelijk? Je leest het in dit blog. Een verhaal in vier delen over gemeenschapsvorming, senioren-woongeluk en omzien naar elkaar in de 1,5 meter samenleving. Vandaag deel 1. De aanmaakblokjes. Over hoe het vuur werd ontstoken.

Bron: ActivAge

Woningcorporatie Waterweg Wonen levert een splinternieuw  55+ wooncomplex op aan het Erasmusplein, gelegen in de Vlaardingse Westwijk. Het gebouw bevat 46 gelijkvloerse driekamerwoningen in de sociale huursector voor senioren huishoudens van 55 jaar en ouder. Waterweg Wonen wil niet zomaar een wooncomplex, maar een bruisend wooncomplex met een ziel. Een ziel die zegt: laten we samen prettig oud worden en omzien naar elkaar.

Hoe bewoners dat in de praktijk vormgeven is aan hen zelf, vindt de corporatie. Wel is er hulp. Op hun ontdekkingstocht naar de ziel van hun wooncomplex krijgen de bewoners assistentie van ActivAge gemeenschapsvorming. ActivAge zet een beproefde methode in: Studio BRUIS – samen buurten, hier verder BRUIS genoemd.

Daarin draait alles om sociale vitaliteit. Volgens de definitie van BRUIS is een sociaal vitale woongemeenschap te herkennen aan vijf indicatoren:

1.       bewoners kennen elkaar;
2.       voelen zich verbonden voelen met elkaar;
3.       verlenen elkaar praktische hand- en spandiensten;
4.       doen mee aan activiteiten;
5.       organiseren zelf ook activiteiten.

BRUIS stelt bewoners in staat om met elkaar zo’n sociaal vitale woongemeenschap te realiseren, op hun eigen manier, in hun eigen tempo. Dat levert veel op.

“Toen wij hier kwamen wonen voelde het al meteen als een ‘warm bad’. We zijn een hechte groep bewoners geworden. Het is goed leven hier.”

Bewoonster in de Whatsapp groep Erasmusflat, 17-10-2020

Vanuit het niets is binnen anderhalf jaar een bruisende, sociaal vitale woongemeenschap opgebouwd waar eenzaamheid zo veel mogelijk buiten de deur wordt gehouden en bewoners zich gelukkig prijzen met hun nieuwe woonsituatie. En dat in een tijd waarin Corona de nodige hindernissen opwerpt. Hoe is dat gelukt?

De methode BRUIS

De methode BRUIS is gericht op het aandrijven van een vliegwiel met behulp van twee motorblokken.

Het eerste motorblok stimuleert het elkaar ontmoeten tijdens collectieve, laagdrempelige, vrolijke activiteiten voor het hele complex.

Het tweede motorblok is gericht op elkaar vinden in kleine groepjes vanaf twee of meer personen die ‘micro-activiteiten’ ondernemen. Micro-activiteiten zijn kleinschalige, alledaagse activiteiten, gebaseerd op gedeelde interesses, hobby’s en talenten. BRUIS zet in op de ontwikkeling van een clubcultuur.

Diversiteit en democratie staan daarbij voorop. De bewoners leren om het wooncomplex niet te zien als één gemeenschap met een alles bepalend bewonersbestuur in het centrum. Een vitale woongemeenschap is vooral een verzameling van kleine, losse micro-gemeenschappen – clubs – die hun eigen plan trekken en elkaar soms raken. Geen ingewikkelde vergaderingen, maar doen wat je leuk vindt, op je eigen manier, in je eigen tempo, samen met anderen die er dezelfde interesse op nahouden. Dat verbindt.

BRUIS ontwikkelt deze clubcultuur van binnenuit en van onderop, op basis van wensen en  talenten van bewoners. Inspireren, ruimte maken, waarderen, faciliteren en improviseren zijn de belangrijkste taken van de community builder. Door zo te werken zijn het de bewoners zelf die hun eigen gemeenschap ontwikkelen. Vanuit dit gevoel van eigendom – het is ónze woongemeenschap – ontstaat motivatie en energie. Er staan (verborgen) talenten op, er ontstaat een veelheid van contacten en lang gekoesterde wensen worden opgespoord om in vervulling te gaan.

“Ik heb fotografie en filmen altijd heel leuk gevonden. Maar ik deed alles in mijn eentje, dus voor wie eigenlijk? Nu maak ik filmpjes van de verschillende bewonersactiviteiten. Die komen op de website. Ze bedanken mij daarvoor. Nu heb ik een doel!”

Bewoner tijdens een bijeenkomst van de BRUIS gespreksgroep


Woondromen 55+

Zoals een architect fysieke woonbeelden schetst van het gebouw, zo werkt BRUIS met sociale woonbeelden als basis voor gespreksvoering. Ook zet BRUIS in op de ontwikkeling van gemeenschappelijke waarden. Daarbij komen vragen aan de orde als wat bindt ons, waar gaan wij voor? Wie of wat willen wij zijn, wat verwachten wij van elkaar, hoe willen wij ouder worden en wat willen wij daarbij voor elkaar en voor de omliggende buurt betekenen?

Nomadisch leren

Bij de start van het project is het methodisch instrumentarium dus voorhanden. De aanmaakblokjes voor het te ontsteken vuur liggen klaar. Betekent dit dat op voorhand kan worden uitgetekend hoe het proces van gemeenschapsvorming eruit gaat zien? No way! Gemeenschapsvorming van onderop is maatwerk. De aanpak is gebaat bij een lerende, zoekende benadering ter plekke, waarbij de groep op weg gaat, onderweg meeneemt wat bruikbaar is en laat liggen wat niet werkt. We noemen dat nomadisch leren. Precies wat ook nomadenvolken doen, in hun tocht door ruige landschappen. Belangrijk is ook dat de community builder als tijdelijke buitenboordmotor het vlammetje aanblaast en bewaakt dat bewoners zo veel mogelijk zelf aan zet zijn. Vanaf dag 1. Het gaat erom dat zij groeien in hun ‘subject-zijn’ en in alle fasen eigenaarschap blijven ervaren over het proces.

Klinkt mooi allemaal, maar hoe pakt dat nou uit in de praktijk, wilt u weten. Lees er binnenkort meer over in deel 2 van deze blog: Het vuur wakkert aan.

Lees meer op www.activage.nl 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Zo Willen Wedde, Vriescheloo en Veelerveen Wonen
29 maart 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis en ervaring delen met elkaar…

Lees Verder »
Wooncoöperatie De Bonte Hulst vaart wel bij expertise
28 maart 2024

Wooncoöperaties zijn dé duurzame woonvormen voor de toekomst, zegt Thelma Boas, Zij is aangesloten bij de…

Lees Verder »
Toekomstbestendig wonen als gemeenschappelijke opgave
19 maart 2024

De community van ZorgSaamWonen bestaat uit verschillende soorten organisaties. Wat deze gemeen hebben is dat…

Lees Verder »
Kloostervelden: van instellingsterrein naar inclusieve woonwijk
19 maart 2024

De ‘Woondroom Kloostervelden’, een inclusieve woonwijk in het Brabantse Sterksel, is…

Lees Verder »
Burgerinitiatieven op het platteland
18 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Top 10 kerken en kloosters
15 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
De kracht van verbeelding bij herbestemming zorgvastgoed
14 maart 2024

"Iedereen kan een huis bouwen", aldus Noël Josemans. Hij bouwde zelf zijn eigen huis; geheel van afval. “Gewoon…

Lees Verder »
Samen onder één dak
14 maart 2024

Vorige maand ben ik begonnen als de kwartiermaker bij Stichting Thuis in Welzijn. Je weet wel: de organisatie…

Lees Verder »
Ontwikkeling van wooncirkels in Amsterdam
13 maart 2024

2023 besloten om het concept wooncirkel verder met elkaar te verdiepen. Het doel van dit project is onderzoeken…

Lees Verder »
SCP: Investeren in vitale ouderen
12 maart 2024

Een verklaringsmodel van veranderingen in hulpbronnen en participatie op welbevinden in de vergrijzende…

Lees Verder »
Haast maken met nieuwe woonvormen voor ouderen
11 maart 2024

Met het toegewijde team ‘senioren en zorg’ richt AM zich op het ontwikkelen van…

Lees Verder »
Ecodorp Boekel, een vitale zone in Brabant
7 maart 2024

Ecodorp Boekel is een ‘blue zone’, al noemen ze het in Brabant een vitale zone. Met Ecodorp Boekel willen de…

Lees Verder »
GeWoon Thuis in Blericks seniorencomplex Ruysdonck
4 maart 2024

Dat moet anders, dacht woningcorporatie Woonwenz bij het zien van zoveel…

Lees Verder »
Goud voor mekaar: eerste woongemeenschap in zicht!
29 februari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis…

Lees Verder »
Goed oud worden vraagt ook iets van de omgeving
28 februari 2024

Goed oud worden? Wat is het eigenlijk? En hoe doe je dat? In aanloop naar het Blue Zone Festival komt een…

Lees Verder »
Proeftuin d'Oude Raai: buurtgerichte aanpak helpt ouderen langer zelfstandig te worden
27 februari 2024

In Proeftuin d’Oude Raai; in Amsterdam-Zuid werken bewonersorganisaties, formele, en informele zorgorganisaties…

Lees Verder »
Woonvormen senioren Zuid-Holland (SRW), subsidie
19 februari 2024

Alle gemeenten in Zuid-Holland kunnen een aanvraag indienen voor een bijdrage uit de Subsidieregeling…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
'Ruimte voor mensen, dat is wat ons typeert'
12 februari 2024

Met INBO sluit een partner aan bij het platform ZorgSaamWonen die het werkveld mede vormgeeft. Want wie kent…

Lees Verder »
Wonen met Meer, een zorg minder
7 februari 2024

Er ontstaat een enorm gat tussen thuis wonen en het verpleeghuis. Dat dacht Bart Bijlsma in 2014 meteen toen…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.