Vertrouwen in de kracht van mensen

Vertrouwen in de kracht van de mensen. En loslaten. Dat moet je als professionals doen. Dat is de opvatting van Roeli Mossel, bestuurder van de Noord Nederlandse Coöperatie van Zorgorganisaties (NNCZ). ‘Wij kijken als zorgorganisatie altijd of er voorzieningen of burgerinitiatieven in wijken en dorpen aanwezig zijn die bij kunnen dragen aan de kwaliteit van leven van mensen. We zoeken constant de samenwerking op met de gemeenschap.’

De NNCZ steunt burger- en bewonersinitiatieven in haar werkgebied: Groningen en Drenthe. Woonzorgcentrum De Borgstee in Vledder is daar een goed voorbeeld van. Daar hebben de dorpsbewoners zelf de regie genomen en een woonzorgcentrum gerealiseerd. Zij hebben de NNCZ gevraagd zorg te leveren. ‘Dat doen we maar we hebben daarbij wel hulp nodig van dorpsbewoners. Vrijwilligers helpen 2 uur per dag mee. Zo krijgen we het personele en financiële plaatje rond. We weten zeker dat we op de vrijwilligers kunnen rekenen. Dat vertrouwen is er.’ In een ander dorp, Grijpskerk, werkt de NNCZ samen met de dorpscoöperatie. In het zorgcomplex is de algemene ruimte voor iedereen beschikbaar, ook voor dorpsbewoners. Het is inmiddels een multifunctioneel centrum geworden waar het hele dorp van geniet. In het gebouw zit de thuiszorg, er is dagbesteding en er zijn woningen voor mensen die zorg nodig hebben. ‘Als er al een andere voorziening voor het dorp was geweest, hadden we het anders gedaan. Dan zouden we van die bestaande voorziening gebruik hebben gemaakt. We gaan niet iets nieuws neerzetten als er al van alles is’, zegt Roeli. Zij waarschuwt er dan ook voor dat je niet kunt ‘stempelen’. Niet ieder project kan zomaar worden gekopieerd. De context is in iedere dorp of stad anders. ‘Je moet steeds de verbinding zoeken met burgers.’

Schots en scheef
De NNCZ biedt ook zorg aan andere doelgroepen, zoals aan mensen met lichamelijke beperkingen. ‘Neem Schots en Scheef. Ook zo’n mooi voorbeeld van burgerkracht. Mensen met zware lichamelijke beperkingen hebben zelf de voorziening tot stand gebracht. Als zij dat niet hadden gedaan, dan zouden ze op een reguliere zorginstelling aangewezen zijn. Nu wonen ze zelfstandig in een woonproject met 17 huurwoningen. Zij kopen zelf de zorg in.’ Ze ziet graag een gelijkwaardige relatie tussen de burgers en de professionals. ‘Het is vaak nog uit balans. Soms is er wantrouwen. Soms moeten wij als professionals leren om mét de burgers op te trekken. Dat vraagt ander gedrag: op je handen zitten, luisteren. Soms hebben burgers een traditioneel beeld van wat er nodig is. Het is de kunst met elkaar na te denken wat passend is en waar de behoefte is.’ Zorg is niet van de zorgorganisatie, het is van de gehele gemeenschap, vindt Roeli. ‘Met eigenaarschap geef je de mensen zeggenschap.’

Vangnet
Roeli haalt veel voldoening uit het werken met burgers. ‘Dankzij de zorgzaamheid van de dorpsbewoners kunnen mensen langer thuis wonen en in hun vertrouwde omgeving blijven. De burgers beseffen vaak niet hoe waardevol hun bijdrage is. Burgers denken vanuit de vraag. Professionals denken nog wel eens teveel vanuit de verschillende domeinen.’ In Hollandscheveld  doet de NNCZ mee met ‘domein overstijgende’ experimenten. Samen met de Dorpscoöperatie Hollandscheveld Verbindt, Zilveren Kruis, Icare, Buurtzorg, Beter Thuis Wonen en de gemeente Hoogeveen werkt de NNCZ bijvoorbeeld met één loket voor Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Wet langdurige zorg (WLZ) en Zorgverzekeringswet (Zvw). Hierbij werken professionals en burgers samen. ‘We kijken wat mensen voor elkaar kunnen betekenen. We zetten in op wederkerigheid. Samen creëren we een vangnet voor mensen. Hierbij moeten we met elkaar optrekken om zorg en ondersteuning toekomstbestendig houden.’ Roeli is niet bang dat er te weinig vrijwilligers zijn. Ze merkt dat er meer mensen zijn  die hulp willen geven dan mensen die hulp nodig hebben. ‘Ik maak me daar geen zorgen over. Wat ik wel zorgelijk vind, is dat het systeem vernieuwing vertraagt. Het duurt lang voordat initiatieven tot stand komen.’ Ze krijgt regelmatig de vraag of die nauwe samenwerking met burgers alleen in kleine dorpen kans van slagen heeft. ‘Het kan overal waar mensen in een gebied verbinding hebben en er voor elkaar willen zijn.’

Kijk voor meer informatie over NNCZ op de site >>

Meer informatie over Onderdak Vledder >>