Geef me de Vijf: Bernard Smits

geef me de vijf

Voor deze editie van de rubriek Geef me de Vijf is gesproken met Bernard Smits, bestuurder van de WBVG, Woningbouwvereniging Gelderland, die zich inzet voor collectief wonen in zelfbeheer. Hij is oprichter van Cooplink en als expert aan ons platform ZorgSaamWonen verbonden.
 

foto van bernard
Bernard Smits 

1. Welke rol spelen senioren in je werk?
Het bijzondere van onze werkwijze is dat mensen met ideeën rond kleinschalige collectieve woonvormen naar ons toekomen. En in de afgelopen jaren zijn dat in toenemende mate vitale ouderen. Wij kunnen wel denken dat we weten hoe mensen willen wonen maar dat weten ze natuurlijk zelf veel beter. Vooral ouderen hebben een beeld hoe zij de komende jaren willen leven en daarbij hechten zij meer geloof aan hun zelfredzaamheid dan aan afhankelijk te zijn van de zorg in Nederland.

Nederland is helemaal ingericht op individueel wonen en wij helpen ouderen samen zelfredzaam te zijn via collectieve woonvormen. Het mooie is dat ouderen niet alleen voor ogen hebben hoe ze willen wonen, maar ook een mening hebben over de rollen en verantwoordelijkheden van andere partijen. Ze nemen niet zomaar iets klakkeloos aan. Ze zijn door de wol geverfd en lang niet zo ‘kneedbaar’ als jongeren. Dankzij die houding is er meer sprake van gelijkwaardigheid tussen hen en professionals. Dat geeft een gezonde spanning en komt het resultaat uiteindelijk ten goede.

2. Wat is het verschil tussen wooncoöperaties, woongemeenschappen en community land trusts?
Het zijn variaties op een thema. Het verschil zit hem in een aantal kenmerken. Woongemeenschappen kunnen in eigendom zijn bij een woningcorporatie bijvoorbeeld. Bij Community Land Trusts zijn de woningen eigendom van het bewonerscollectief en is de grond in handen van een aantal stakeholders (de community, de buurt en de lokale overheid). Bij wooncoöperaties gaat het er uiteindelijk om dat het beheer en de exploitatie in handen zijn van het bewonerscollectief. Iedere variant zoekt een eigen construct om hetzelfde gedachtegoed tot uiting te brengen. Wat deze vormen gemeen hebben, is daarom veel interessanter. Al deze initiatieven willen zeggenschap over hun woning en woonomgeving en dat willen ze coöperatief en in solidariteit met elkaar organiseren. Zeggenschap is daarom eigenlijk te licht uitgedrukt; men wil eigenaarschap. Eigenaarschap in een collectieve, persoonsonafhankelijke vorm.

3. Komt er voor deze vormen een doorbraak aan?
Deze woonwens bestaat al minstens zolang ik bij de WBVG betrokken ben en dat is al ruim 35 jaar. Niets nieuws onder de zon. Maar sinds de rampzalige nieuwe Woningwet van 2015 zijn er enorme gaten in de woningmarkt ontstaan (niet alleen voor ouderen) en daar springen deze woonvormen in. Als je langs de reguliere weg geen passende woonruimte vindt, dan organiseer je het toch zelf? En groot gelijk hebben ze. En waar ik dan misschien nog wel het meest van geniet is dat deze collectieven precies datgene voor elkaar krijgen waar de overheid en de marktpartijen falen: passende woonruimte bieden, doorstroming op gang helpen en de zorgzame samenleving herstellen. Gelukkig zien steeds meer mensen dat in en samen worden de schouders eronder gezet. Corporaties, gemeenten, ontwikkelaars en een hele reeks experts, al dan niet in georganiseerd verband zoals bij Cooplink, VGW, LVGO etcetera, doen steeds meer hun best om deze woonvormen te laten slagen. Dat verdienen ze ook, omdat ze een wezenlijke bijdrage kunnen leveren in het laten kantelen van de huidige woningmarkt. Want dat is wat er nodig is: niet een leuk nieuw idee voor een beperkte groep, maar een ware verandering van de manier waarop we naar huisvesting kijken. Bewoners die met hun eigen gemeenschap centraal staan, verantwoordelijkheid dragen en tal van maatschappelijke problemen op het gebied van betaalbaarheid, duurzaamheid, zorg en eenzaamheid kunnen voorkomen. En wij professionals? Wij springen bij als het nodig is of gewenst. Zo zie ik de toekomst voor de volkshuisvesting.

4. Hoe houd je woongemeenschappen 'vitaal'?
Woongemeenschappen zijn uitstekend in staat zichzelf vitaal te houden. Daarvoor geldt wel dat er aan de voorkant onderlinge afspraken gemaakt zijn. Een heldere visie op het wonen, goede organisatorische afspraken, een zuivere besluitvorming en van tevoren weten wat je moet doen als er een conflict ontstaat. Om achteraf de vitaliteit te verbeteren, is een intensief proces nodig dat eigenlijk overbodig zou moeten zijn. In mijn dagelijkse praktijk zie ik al tientallen jaren dat woongemeenschappen enorm weerbaar zijn en flinke klappen kunnen opvangen. Leden die in de problemen terechtkomen worden er weer uitgeholpen; betalingsproblemen worden collectief opgevangen; stijgende inflatie wordt met gezamenlijke creativiteit bestreden. Om woongemeenschappen maak ik me geen zorgen. Het zijn de geïsoleerde individuen die in de problemen raken die onze aandacht nodig hebben.

5. Wat zou je in 2023 met ZorgSaamWonen samen willen doen?
Er moet veel meer aandacht komen voor collectieve woonvormen. Of het nu ouderen betreft, meergeneratiewonen of welke doelgroep dan ook: als deze woonvorm de kans krijgt zich door te ontwikkelen, zijn we zó uit de wooncrisis. Maar vooralsnog is de woonvorm bekend bij slechts een klein deel van de mensen die hieraan mee kunnen helpen. Daarom moeten de initiatieven die er al zijn en die zich dagelijks bewijzen, veel zichtbaarder worden. ZorgSaamWonen is een geweldige partner om dat te bewerkstelligen. Ik zie vele mogelijkheden om met ZorgSaamWonen samen te werken en krachten te bundelen. Ik kan me voorstellen dat we onze netwerken bij de bewonersprojecten aan elkaar knopen en een reeks excursies organiseren. Of een artikelenreeks. Of podcasts. Of…..

Ook interessant / voor u geselecteerd

Wooncoöperatie De Bonte Hulst vaart wel bij expertise
28 maart 2024

Wooncoöperaties zijn dé duurzame woonvormen voor de toekomst, zegt Thelma Boas, Zij is aangesloten bij de…

Lees Verder »
Landelijke campagne Praat vandaag over morgen van start
21 maart 2024

"Wat vind ik belangrijk voor later?" 1 op de 2 mensen tussen de 60 en 75 jaar praat over de toekomst, blijkt…

Lees Verder »
Efficiënte samenwerking voor valpreventie in Flevoland
20 maart 2024

Met een vergrijzende bevolking in Nederland worden de uitdagingen voor toekomstige zorg steeds duidelijker. Het…

Lees Verder »
Toekomstbestendig wonen als gemeenschappelijke opgave
19 maart 2024

De community van ZorgSaamWonen bestaat uit verschillende soorten organisaties. Wat deze gemeen hebben is dat…

Lees Verder »
Kloostervelden: van instellingsterrein naar inclusieve woonwijk
19 maart 2024

De ‘Woondroom Kloostervelden’, een inclusieve woonwijk in het Brabantse Sterksel, is…

Lees Verder »
Burgerinitiatieven op het platteland
18 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Top 10 kerken en kloosters
15 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Samen onder één dak
14 maart 2024

Vorige maand ben ik begonnen als de kwartiermaker bij Stichting Thuis in Welzijn. Je weet wel: de organisatie…

Lees Verder »
De kracht van verbeelding bij herbestemming zorgvastgoed
14 maart 2024

"Iedereen kan een huis bouwen", aldus Noël Josemans. Hij bouwde zelf zijn eigen huis; geheel van afval. “Gewoon…

Lees Verder »
Ontwikkeling van wooncirkels in Amsterdam
13 maart 2024

2023 besloten om het concept wooncirkel verder met elkaar te verdiepen. Het doel van dit project is onderzoeken…

Lees Verder »
SCP: Investeren in vitale ouderen
12 maart 2024

Een verklaringsmodel van veranderingen in hulpbronnen en participatie op welbevinden in de vergrijzende…

Lees Verder »
Haast maken met nieuwe woonvormen voor ouderen
11 maart 2024

Met het toegewijde team ‘senioren en zorg’ richt AM zich op het ontwikkelen van…

Lees Verder »
Ecodorp Boekel, een vitale zone in Brabant
7 maart 2024

Ecodorp Boekel is een ‘blue zone’, al noemen ze het in Brabant een vitale zone. Met Ecodorp Boekel willen de…

Lees Verder »
GeWoon Thuis in Blericks seniorencomplex Ruysdonck
4 maart 2024

Dat moet anders, dacht woningcorporatie Woonwenz bij het zien van zoveel…

Lees Verder »
Goud voor mekaar: eerste woongemeenschap in zicht!
29 februari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis…

Lees Verder »
Goed oud worden vraagt ook iets van de omgeving
28 februari 2024

Goed oud worden? Wat is het eigenlijk? En hoe doe je dat? In aanloop naar het Blue Zone Festival komt een…

Lees Verder »
Proeftuin d'Oude Raai: buurtgerichte aanpak helpt ouderen langer zelfstandig te worden
27 februari 2024

In Proeftuin d’Oude Raai; in Amsterdam-Zuid werken bewonersorganisaties, formele, en informele zorgorganisaties…

Lees Verder »
Woonvormen senioren Zuid-Holland (SRW), subsidie
19 februari 2024

Alle gemeenten in Zuid-Holland kunnen een aanvraag indienen voor een bijdrage uit de Subsidieregeling…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
Petitie en advies overhandigd: 'Nu rust en ruimte voor ouderenzorg van morgen!'
14 februari 2024

Geef nu rust en ruimte voor de ouderenzorg van morgen! Dat is de kern van een advies aan de politiek, waaraan…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.