'Robot gaat een oudere niet naar het toilet brengen'

Foto: Shutterstock.com

Foto: Shutterstock.com

Henk Geene schreef eerder over de voorzorgcirkels. Hij zal de komende tijd weer regelmatig publiceren over vergrijzing en ouderenzorg. De artikelen zijn verwant aan zijn laatste boek 'Voorzorgcirkels als antwoord op vergrijzing'. In deze aflevering gaat hij dieper in op de ontwikkelingen van 'high tech' in de zorg.

Er wordt de laatste jaren veel geschreven over 'high tech' in de zorg. De ontwikkelingen gaan op dat terrein ook razendsnel en zullen de komende jaren veel nieuwe toepassingen laten zien. Er mag terecht veel van verwacht worden.

De laatste tien jaar is de 'high tech' in de zorg vooral ontwikkeld binnen de cure, in en voor het ziekenhuis dus. De meeste techniek heeft te maken met genezing, want daarvoor ben je in het ziekenhuis.

Wat je sinds enkele jaren waarneemt is dat men denkt dat de in en voor de cure ontwikkelde techniek, zonder verder na te denken ook in de care (vooral de ouderenzorg) toegepast kan worden. Het is de vraag of de toepassingen in de cure zonder problemen ook in de care gebruikt kunnen worden. Laten we dat eens onderzoeken.

De cure is een zeer hoog ontwikkelde, gespecialiseerde en zeer complexe zorgaangelegenheid. Veel medewerkers zijn van universitair of HBO-niveau. Er wordt 'high tech' ontwikkeld op bijvoorbeeld diagnostisch gebied. Deze 'high tech' is doorgaans breed in het ziekenhuis inzetbaar. Er wordt daarnaast ook 'high tech' ontwikkeld, die alleen in een klein, specialistisch gebied inzetbaar is. In alle gevallen gaat het om complexe problematiek. Dat alleen al vereist personeel op universitair of HBO-niveau.

Het merendeel van de mensen die in een ziekenhuis terecht komt, ligt daar doorgaans maar enkele dagen. Een week in het ziekenhuis is tegenwoordig al lang.

Van ouderdom kun je niet genezen

Hoe anders is dit in de ouderenzorg, de grootste care-sector. Daar ligt enkel het accent op verzorging. Immers, van ouderdom kun je niet genezen. 'High tech' die is ontwikkeld voor de cure is hier veelal niet bruikbaar.

In tegenstelling tot het ziekenhuis, verblijf je lang in de ouderenzorg. Als we de start van verzorging leggen bij het moment van indicatiestelling voor thuiszorg, dan verblijf je doorgaans nog jaren in de ouderenzorg.

In de ouderenzorg, samengevat als thuiszorg en verpleeghuiszorg, werken weinig mensen van universitair niveau. De meesten zijn MBO of HBO geschoold.

Als we bruikbare techniek willen ontwikkelen voor de ouderenzorg, dan kunnen we ons het beste richten op de laatste twee jaar van het leven van de oudere. Daarvóór kunnen we volstaan met het vrijwillig en vrijblijvend helpen van elkaar: gezond en vitaal helpt zorgafhankelijk.

Omdat het de bedoeling is dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, iets wat ouderen zelf ook willen, richten we ons op de laatste twee jaar dat men nog thuis is. Ook omdat er lange wachtlijsten zijn voor opname in het verpleeghuis.

"Zeker wanneer er sprake is van beginnende dementie, is het omgaan met deze nieuwe technieken een groot probleem." Henk Geene

Zorgafhankelijkheid

Hoe ziet de thuissituatie er uit van ouderen in de laatste twee jaar van hun leven? We weten dat er maar weinig ouderen zijn die gezond en vitaal sterven. Dat betekent dat de meeste ouderen in de laatste fase van het leven te maken krijgen met een stevige mate van zorgafhankelijkheid. Hoe ziet die zorgafhankelijkheid er uit? Dat is per oudere verschillend, maar de volgende kenmerken zien we veel:

  • beginnende of al wat verder ontwikkelde dementie
  • niet meer zelfstandig kunnen lopen
  • moeilijk uit bed kunnen komen
  • zichzelf niet meer of moeilijk kunnen wassen en aankleden
  • eenvoudige apparaten in huis (tv, magnetron) niet meer kunnen bedienen.

Dit lijstje is met vele andere voorbeelden aan te vullen.

Ik zie niet hoe je dit soort activiteiten kunt vervangen door 'high tech', van welke aard dan ook. Ik zie niet hoe een robot hier het een en ander kan overnemen. De robot gaat een oudere niet naar het toilet brengen.

De huidige generatie ouderen heeft in zijn leven weinig te maken gehad met 'high tech'. Zeker wanneer er sprake is van beginnende dementie, is het omgaan met deze nieuwe technieken een groot probleem.

Handen aan het bed

Visionair Bakas schrijft in zijn nieuwste boek 'De toekomst van zorg', dat 'high tech', digitalisering en 'E-Health' een grote toekomst hebben. Persoonlijk geloof ik daar ook in zolang het gaat om de cure, maar in de care gelden andere wetten. Zonder het expliciet te noemen blijkt Bakas er ook zo over te denken: “Mensen zijn zoogdieren en de zorg voor elkaar is bij zoogdieren een ingeboren kwaliteit. Zoogdieren zijn zorgdieren. Zonder de mens raakt de zorg zijn ziel kwijt, dus we zullen een evenwicht moeten zien te vinden tussen de krachten van regulering, technologisering, financialisering enerzijds en humanisering anderzijds”. Tot zover Bakas.

Wat ouderen in de laatste twee jaar van hun leven nodig hebben, is handen aan het bed.

Men doet er verstandig aan om nieuwe technieken, die bedoeld zijn voor toepassing in de ouderenzorg, eerst te toetsen aan bruikbaarheid in de laatste paar jaar van het leven van de oudere.

Lees ook de eerder verschenen artikelen van Henk Geene

'Overdaad aan structuur leidt tot rampzalige situaties in verpleeghuiszorg' 

Alleenwonende ouderen zijn zeer kwetsbaar

Thuiszorg legt verbinding tussen informele en professionele zorg

Voorsorteren op de ouderdom is slim

De ontwikkeling van voorzorgcirkels op hoofdlijnen 

Voorsorteren op het ouder worden 

Langs drie wegen ontwikkelen we voorzorgcirkels 

Ook interessant / voor u geselecteerd

Grenzen aan de veiligheid in de ouderenzorg
16 oktober 2024

Met de rap voortschrijdende vergrijzing bereikt Nederland de grenzen op het gebied van geschikte huisvesting en…

Lees Verder »
Vindingrijkheid van ouderen
19 september 2024

Technologie om langer thuis te blijven wonen wordt steeds belangrijker. Veel ouderen zijn echter vindingrijk en…

Lees Verder »
Informele ontmoetingsplekken: Hoe kunnen we ouderen met dementie en een migratieachtergrond nog beter ondersteunen?
1 augustus 2024

Ongeveer 15 jaar geleden verschenen de eerste diversiteitsensitieve Alzheimer Cafés en Trefpunten: een…

Lees Verder »
Partner aan het woord: GEZE
25 juli 2024

‘Tel eens hoeveel deuren je opent en sluit op een dag’, zegt Ronald van Driel, salesmanager bij…

Lees Verder »
Woonzorg Nederland, Alzheimer Nederland en KAW lanceren toolkit Dementievriendelijk woongebouw
19 juli 2024

In opdracht van seniorenhuisvester Woonzorg Nederland en in samenwerking met Alzheimer Nederland en KAW is de…

Lees Verder »
Den Haag, stad van zorg en innovatie
5 juni 2024
Lees Verder »
Dementievriendelijke buitenruimtes in Wijk bij Duurstede
3 juni 2024

Wijk bij Duurstede is een ‘gecertificeerde’ dementievriendelijke gemeente. Dat wil…

Lees Verder »
Een toekomstbestendig thuis voor mensen met dementie
24 mei 2024

Het derde landhuis van QuaRijn in Doorn, genaamd Nieuw Leeuwenburg, is opgeleverd. Dit nieuwe landhuis,…

Lees Verder »
Ik ben er, zorg jij dat ik gezien word?
17 april 2024

In Nederland krijgt een op de vijf Nederlanders dementie, daarvan woont nog 79% thuis.…

Lees Verder »
"Ik ben Teun, wat fijn om u te zien"
8 april 2024

Met deze zin én een liefdevolle, open blik, stelt humanitair activist Teun Toebes (24) zich voor aan mensen met…

Lees Verder »
Duurzaam groeien doe je in kleine stapjes
6 maart 2024

Deze blog is geschreven door Moustafa Turky, commercieel directeur bij Comelit…

Lees Verder »
Het Nederlands Openluchtmuseum opent het Huis van Herinnering
1 maart 2024

Het Nederlands Openluchtmuseum opent het Huis van Herinnering: een uniek programma gericht op ouderen met…

Lees Verder »
Waardevol leven met dementie, het kan!
26 februari 2024

Het maakt verschil hoe je omgaat met mensen met dementie. Het maakt uit in wat voor gebouw of woning je woont,…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
Anders kijken naar dementie
30 januari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis en ervaring delen met elkaar…

Lees Verder »
Zorgrobot Tessa is steun in de rug
25 januari 2024

Wie kent haar niet? Tessa, de ‘pratende bloempot’?  Deze zorgrobot helpt mensen met dementie en hun…

Lees Verder »
Gemeente Amersfoort wordt stap voor stap dementievriendelijke gemeente
23 januari 2024

De gemeente Amersfoort is nog geen officiële dementievriendelijke gemeente maar is hard op weg er eentje te…

Lees Verder »
Slimme Zorg Estafette 2024 bijna van start!
19 januari 2024

Op 29 januari gaat de Slimme Zorg Estafette 2024 van start, een initiatief van het ministerie van VWS. De…

Lees Verder »
Aandacht staat voorop in Waardig Wonen huizen voor mensen met dementie
16 januari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis en ervaring delen met elkaar…

Lees Verder »
Dementievriendelijk wonen
9 januari 2024

Ieder uur komen er vijf mensen met dementie bij. 1 op de 3 vrouwen krijgt dementie en 1 op de 7 mannen. Nu zijn…

Lees Verder »

Maar zolang de politiek wil bezuinigen op de zorg, en mantelzorg het toekomst beeld is ie er dan nog zorg.
Of is geld belangrijk in de zorg: Geld is zorg, geen geld is armoeden en zonder zorg.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.