Vitale Woongemeenschappen vragen permanent onderhoud

woongemeenschap vitaal

Vitale woongemeenschappen zijn van groot belang. Professor Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek deed in opdracht van de gemeente Rotterdam onderzoek naar de sociale vitaliteit in Rotterdamse ouderencomplexen. ‘De urgentie is groot’, zegt Anja.

‘Ouderen wonen langer thuis en dat kan alleen als er een omgeving is waar zij zich prettig en veilig voelen, kunnen meedoen en waar mensen naar elkaar omkijken.’ Het is niet voldoende om een complex met ouderenwoningen neer te zetten. ‘Het vitaal houden van zo’n complex gaat niet vanzelf.’

Anja onderzocht samen met Sophie Bekkers, Janneke Jolink en Jeannelies Lof diverse complexen en zag de verschillen tussen en binnen de complexen. Zo zag zij bewoners die zelf iets willen organiseren, en bewoners die het organiseren graag aan anderen overlaten, maar wel mee willen doen. En bewoners die wel graag contact willen maar niet weten hoe.

Paradox
‘Iedereen heeft behoefte aan betekenisvolle contacten en om ergens bij te horen. De één heeft dit sterker dan de ander. Bij ouderen vallen mensen weg uit het netwerk. Met name het verlies van een partner is moeilijk te compenseren. Ouderen hebben ook op andere terreinen verlieservaringen. Op het gebied van gezondheid, participatie en werk. Dat kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.’ Zo is 66% van de 85-plussers matig eenzaam en 14% ernstig eenzaam. Eenzaamheid gaat vaak samen met een gebrek aan zingeving; het gevoel niet meer nuttig te zijn en er niet meer toe te doen. De belangrijkste bron van zingeving zijn sociale contacten en sociale participatie; het gevoel dat het leven zinvol is kan gevoed worden door de contacten die men heeft en de activiteiten die men doet. ‘Dat is paradoxaal. Aan de ene kant hebben ouderen toenemende behoefte aan sociale contacten, maar tegelijkertijd hebben zij een krimpend netwerk en minder mogelijkheden om contacten te leggen. Zij zijn aangewezen op de eigen woon- en leefomgeving.’

Niet overvragen
Het is daarom van groot belang dat zij in een omgeving wonen waar mogelijkheden tot contacten zijn en tot het meedoen aan activiteiten. Veel bewoners die zij sprak, zijn in het complex terecht gekomen omdat daar toevallig een woning vrij kwam. Weer andere bewoners hebben er juist bewust voor gekozen om naar een seniorencomplex te verhuizen, omdat zij daar anderen kenden of er al vrijwilligerswerk hadden gedaan. Sommige bewoners hebben behoefte aan laagdrempelige activiteiten, zoals een inloopcafé. Anderen doen liever mee aan kleinschalige activiteiten met groepjes bewoners, zoals een wandelclub. Er zijn ook bewoners die liever hun activiteiten liever buiten het complex hebben. De verschillende behoeften kunnen voor knelpunten zorgen als er geen gevarieerd aanbod is. Als de samenstelling te heterogeen is kan dat lastig zijn. Ook zag zij grote verschillen in het zelforganiserend vermogen. Zij waarschuwt dan ook: ‘Pas op met het overvragen van bewoners.’

Middelen en capaciteit
Permanente ondersteuning door professionals die weten hoe je een gemeenschap bouwt is geen overbodige luxe, is één van de conclusies uit het onderzoek van Anja. ‘Er is continuïteit nodig en verankering. In de beginfase is 6 tot 8 uur ondersteuning per week nodig. Daarna kan volstaan worden met 2 tot 4 uur ondersteuning per week, afhankelijk van de aard van het complex. Een professional die meedenkt, spanningen weghaalt en begeleiding biedt bij de organisatie. De professional kan bewoners motiveren, faciliteren, bemiddelen bij conflicten. Anja ziet ook een rol voor de corporaties. ‘De corporatie moet aandacht hebben voor het sociale aspect. Zij moeten middelen en capaciteit beschikbaar stellen en samenwerking met andere organisaties.’ Ook pleit Anja voor een goed toewijzingsbeleid ‘Kijk goed naar de samenstelling van het complex. Wie zijn de bewoners? Waar liggen de behoeften? Hoe sluit je daarop aan?”

Anja Machielse is de keynote speaker op ons landelijk ZorgSaamWonen congres. www.zorgsaamwonencongres.nl
Meld je aan voor het ZorgSaamWonen Congres

Meer informatie:

Het onderzoeksrapport "We hopen dat het leuker en gezelliger wordt" van Anja en de mede- onderzoekers is te downladen via de website van de Universiteit voor Humanistiek: https://www.uvh.nl/actueel/nieuws/professionele-ondersteuning-noodzakelijk-voor-vitaliteit-woongemeenschappen-ouderen

Ook interessant / voor u geselecteerd

Deurne en Someren bundelen krachten voor integrale woon-welzijn-zorgvisie
6 juni 2025

Vergrijzing, toenemende zorgbehoeften en de krappe woningmarkt leggen een enorme druk op veel gemeenten.…

Lees Verder »
'It takes a village to grow old'
5 juni 2025

Hoe bereiden we ons goed voor op een langer, actief en gezond leven? Deze vraag stond…

Lees Verder »
Mensen beseffen steeds meer dat we het met elkaar moeten doen
4 juni 2025

Een zorgzame straat begint met elkaar kennen en herkennen, stellen Yvonne Witter en Daniëlle Harkes, oprichters…

Lees Verder »
B&B De Uitwijk: Een warm bad van verbondenheid
2 juni 2025

Het krijtbord in de voortuin van B&B De Uitwijk verklapt dat er in het voormalige schoolgebouw in…

Lees Verder »
‘Lekker koken met draadjesvlees. Dan komen ze gelijk!’
2 juni 2025

Middenin de coronatijd werd in Amsterdam-Zuid een opmerkelijke, intramurale zorginstelling geopend. Vandaag…

Lees Verder »
Van woongroep tot verhuisadviseur
28 mei 2025

Lea is een ervaringsdeskundige ZorgSaamWonen blogschrijfster. Ze voelt een…

Lees Verder »
Blue Zone Festival 2025: De beweging groeit
28 mei 2025

Met tachtig deelnemers aan het pre-event en bijna 400 bezoekers op de festivaldag, overschrijdt het tweede Blue…

Lees Verder »
Intergenerationeel woonproject Haven Oost: samen redzaam
27 mei 2025

Onlangs kregen de bewoners van het intergenerationeel wooncomplex Haven Oost in…

Lees Verder »
Ouderen willen verzorgingshuis niet terug
23 mei 2025

Senioren hechten veel waarde aan behoud van zelfstandigheid en privacy bij het kiezen van de woonvorm van hun…

Lees Verder »
Collectief wonen als standaard
20 mei 2025
Lees Verder »
Betaalbaar Wonen Prijs Zuid-Holland
14 mei 2025

Werkte jij vanuit een gemeente, corporatie of projectontwikkelaar aan een betaalbaar woningbouwproject in Zuid-…

Lees Verder »
Zorgzame buurten in opbouw: hoe nu verder?
13 mei 2025

Hoe bouw je een zorgzame buurt waar mensen naar elkaar omzien? De eerste fase van Nonna’s programmalijn ‘Goed…

Lees Verder »
Lees het nu: Digimagazine #1 2025: Gemeenschappelijk Wonen
12 mei 2025

Bij ZorgSaamWonen brengen we een paar keer per jaar een digitaal magazine uit. Elk magazine gaat over een…

Lees Verder »
Met Buurtkracht samen verder bouwen aan vitale en bruisende gemeenschap
8 mei 2025

ENA en Woningstichting Barneveld (WsB) starten met project Buurtkracht. Zij gaan samen met bewoners verder…

Lees Verder »
80 jaar Vrijheid is inmiddels veel méér dan geen oorlog
2 mei 2025

Op 3 april mocht ik meedoen aan een overleg om deze gedachtesprong te maken: vrijheid is méér dan geen oorlog.…

Lees Verder »
Villa Bewust
30 april 2025

Lea is een ervaringsdeskundige ZorgSaamWonen blogschrijfster. Ze voelt een…

Lees Verder »
Kamerbrief over voortgang ouderenhuisvesting
28 april 2025

De ministers Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en Fleur Agema van Volksgezondheid…

Lees Verder »
Genegenheid en welzijn belangrijk voor oudere migranten
24 april 2025

Hoe kunnen we het leven van oudere migranten beter ondersteunen – met…

Lees Verder »
Zwols magazine ‘Iedereen een thuis’
23 april 2025

In het magazine ‘Iedereen een thuis’ staan inspirerende verhalen over wonen…

Lees Verder »
Seniorenwoningen waar ouderen samen leven steeds populairder
22 april 2025

Onlangs was er een nieuwsitem bij Eén vandaag over seniorenwoningen. Twee wooncomplexen kwamen in beeld: ‘…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.