Vitale Woongemeenschappen vragen permanent onderhoud

woongemeenschap vitaal

Vitale woongemeenschappen zijn van groot belang. Professor Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek deed in opdracht van de gemeente Rotterdam onderzoek naar de sociale vitaliteit in Rotterdamse ouderencomplexen. ‘De urgentie is groot’, zegt Anja.

‘Ouderen wonen langer thuis en dat kan alleen als er een omgeving is waar zij zich prettig en veilig voelen, kunnen meedoen en waar mensen naar elkaar omkijken.’ Het is niet voldoende om een complex met ouderenwoningen neer te zetten. ‘Het vitaal houden van zo’n complex gaat niet vanzelf.’

Anja onderzocht samen met Sophie Bekkers, Janneke Jolink en Jeannelies Lof diverse complexen en zag de verschillen tussen en binnen de complexen. Zo zag zij bewoners die zelf iets willen organiseren, en bewoners die het organiseren graag aan anderen overlaten, maar wel mee willen doen. En bewoners die wel graag contact willen maar niet weten hoe.

Paradox
‘Iedereen heeft behoefte aan betekenisvolle contacten en om ergens bij te horen. De één heeft dit sterker dan de ander. Bij ouderen vallen mensen weg uit het netwerk. Met name het verlies van een partner is moeilijk te compenseren. Ouderen hebben ook op andere terreinen verlieservaringen. Op het gebied van gezondheid, participatie en werk. Dat kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.’ Zo is 66% van de 85-plussers matig eenzaam en 14% ernstig eenzaam. Eenzaamheid gaat vaak samen met een gebrek aan zingeving; het gevoel niet meer nuttig te zijn en er niet meer toe te doen. De belangrijkste bron van zingeving zijn sociale contacten en sociale participatie; het gevoel dat het leven zinvol is kan gevoed worden door de contacten die men heeft en de activiteiten die men doet. ‘Dat is paradoxaal. Aan de ene kant hebben ouderen toenemende behoefte aan sociale contacten, maar tegelijkertijd hebben zij een krimpend netwerk en minder mogelijkheden om contacten te leggen. Zij zijn aangewezen op de eigen woon- en leefomgeving.’

Niet overvragen
Het is daarom van groot belang dat zij in een omgeving wonen waar mogelijkheden tot contacten zijn en tot het meedoen aan activiteiten. Veel bewoners die zij sprak, zijn in het complex terecht gekomen omdat daar toevallig een woning vrij kwam. Weer andere bewoners hebben er juist bewust voor gekozen om naar een seniorencomplex te verhuizen, omdat zij daar anderen kenden of er al vrijwilligerswerk hadden gedaan. Sommige bewoners hebben behoefte aan laagdrempelige activiteiten, zoals een inloopcafé. Anderen doen liever mee aan kleinschalige activiteiten met groepjes bewoners, zoals een wandelclub. Er zijn ook bewoners die liever hun activiteiten liever buiten het complex hebben. De verschillende behoeften kunnen voor knelpunten zorgen als er geen gevarieerd aanbod is. Als de samenstelling te heterogeen is kan dat lastig zijn. Ook zag zij grote verschillen in het zelforganiserend vermogen. Zij waarschuwt dan ook: ‘Pas op met het overvragen van bewoners.’

Middelen en capaciteit
Permanente ondersteuning door professionals die weten hoe je een gemeenschap bouwt is geen overbodige luxe, is één van de conclusies uit het onderzoek van Anja. ‘Er is continuïteit nodig en verankering. In de beginfase is 6 tot 8 uur ondersteuning per week nodig. Daarna kan volstaan worden met 2 tot 4 uur ondersteuning per week, afhankelijk van de aard van het complex. Een professional die meedenkt, spanningen weghaalt en begeleiding biedt bij de organisatie. De professional kan bewoners motiveren, faciliteren, bemiddelen bij conflicten. Anja ziet ook een rol voor de corporaties. ‘De corporatie moet aandacht hebben voor het sociale aspect. Zij moeten middelen en capaciteit beschikbaar stellen en samenwerking met andere organisaties.’ Ook pleit Anja voor een goed toewijzingsbeleid ‘Kijk goed naar de samenstelling van het complex. Wie zijn de bewoners? Waar liggen de behoeften? Hoe sluit je daarop aan?”

Anja Machielse is de keynote speaker op ons landelijk ZorgSaamWonen congres. www.zorgsaamwonencongres.nl
Meld je aan voor het ZorgSaamWonen Congres

Meer informatie:

Het onderzoeksrapport "We hopen dat het leuker en gezelliger wordt" van Anja en de mede- onderzoekers is te downladen via de website van de Universiteit voor Humanistiek: https://www.uvh.nl/actueel/nieuws/professionele-ondersteuning-noodzakelijk-voor-vitaliteit-woongemeenschappen-ouderen

Ook interessant / voor u geselecteerd

Burgerinitiatieven op het platteland
18 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Top 10 kerken en kloosters
15 maart 2024

Onlangs verscheen het vernieuwde digitale magazine van Stedebouw & Architectuur. In deze editie zijn…

Lees Verder »
Samen onder één dak
14 maart 2024

Vorige maand ben ik begonnen als de kwartiermaker bij Stichting Thuis in Welzijn. Je weet wel: de organisatie…

Lees Verder »
De kracht van verbeelding bij herbestemming zorgvastgoed
14 maart 2024

"Iedereen kan een huis bouwen", aldus Noël Josemans. Hij bouwde zelf zijn eigen huis; geheel van afval. “Gewoon…

Lees Verder »
Ontwikkeling van wooncirkels in Amsterdam
13 maart 2024

2023 besloten om het concept wooncirkel verder met elkaar te verdiepen. Het doel van dit project is onderzoeken…

Lees Verder »
SCP: Investeren in vitale ouderen
12 maart 2024

Een verklaringsmodel van veranderingen in hulpbronnen en participatie op welbevinden in de vergrijzende…

Lees Verder »
Haast maken met nieuwe woonvormen voor ouderen
11 maart 2024

Met het toegewijde team ‘senioren en zorg’ richt AM zich op het ontwikkelen van…

Lees Verder »
Ecodorp Boekel, een vitale zone in Brabant
7 maart 2024

Ecodorp Boekel is een ‘blue zone’, al noemen ze het in Brabant een vitale zone. Met Ecodorp Boekel willen de…

Lees Verder »
GeWoon Thuis in Blericks seniorencomplex Ruysdonck
4 maart 2024

Dat moet anders, dacht woningcorporatie Woonwenz bij het zien van zoveel…

Lees Verder »
Goud voor mekaar: eerste woongemeenschap in zicht!
29 februari 2024

‘Zo Willen Wij Wonen’ is een netwerk van wooninitiatieven in Groningen die kennis…

Lees Verder »
Goed oud worden vraagt ook iets van de omgeving
28 februari 2024

Goed oud worden? Wat is het eigenlijk? En hoe doe je dat? In aanloop naar het Blue Zone Festival komt een…

Lees Verder »
Proeftuin d'Oude Raai: buurtgerichte aanpak helpt ouderen langer zelfstandig te worden
27 februari 2024

In Proeftuin d’Oude Raai; in Amsterdam-Zuid werken bewonersorganisaties, formele, en informele zorgorganisaties…

Lees Verder »
Woonvormen senioren Zuid-Holland (SRW), subsidie
19 februari 2024

Alle gemeenten in Zuid-Holland kunnen een aanvraag indienen voor een bijdrage uit de Subsidieregeling…

Lees Verder »
DEEL deelt kennis over empathisch wonen in projectvideo en podcasts
15 februari 2024

DEEL is een afkorting voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Het is een initiatief van prof.dr.ir. Masi…

Lees Verder »
Petitie en advies overhandigd: 'Nu rust en ruimte voor ouderenzorg van morgen!'
14 februari 2024

Geef nu rust en ruimte voor de ouderenzorg van morgen! Dat is de kern van een advies aan de politiek, waaraan…

Lees Verder »
'Ruimte voor mensen, dat is wat ons typeert'
12 februari 2024

Met INBO sluit een partner aan bij het platform ZorgSaamWonen die het werkveld mede vormgeeft. Want wie kent…

Lees Verder »
Wonen met Meer, een zorg minder
7 februari 2024

Er ontstaat een enorm gat tussen thuis wonen en het verpleeghuis. Dat dacht Bart Bijlsma in 2014 meteen toen…

Lees Verder »
Goud voor Griffioen
31 januari 2024

Op een donderdagmiddag in januari zijn we bij Griffioen, de ontmoetingsplek in Nijmegen Oud-West waar iedereen…

Lees Verder »
Samenwerken aan ondersteuning Community-Care
26 januari 2024

Bouwen en zorgen zijn twee verschillende vakken. Vroeger leverde dat ook twee gescheiden werelden op. In de…

Lees Verder »
Woonwijk Kloostervelden: Een thuis voor iedereen!
24 januari 2024

Projectleider Hilke Huysinga, ambassadeur van Kloostervelden blikt in deze column terug op hoe voor…

Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.