Wonen, ontmoeten, werken en leven in 'Wij zijn Zuiderschans'

Wij zijn Zuiderschans

'Wij zijn Zuiderschans.' Foto: Butterfly Effect

Mede dankzij buurtverbinders komen ook buurtbewoners regelmatig binnenlopen bij het nieuwe wooncomplex in Den Bosch met de veelzeggende naam 'Wij zijn Zuiderschans'.

‘Wij zijn Zuiderschans’ is van en voor de bewoners. Het is een plek om te wonen, werken en leven met elkaar. Vroeger heette het zorgcentrum Zuiderschans. Veel buurtbewoners kennen het nog in die hoedanigheid. Nu is het een woonplek waar mensen met en zonder zorgvraag elkaar ontmoeten. Zij vormen met elkaar een levendige gemeenschap.

Het gebouw heeft 83 zelfstandige appartementen en 44 woningen voor mensen met dementie. In totaal wonen er zo’n 150 mensen. Corporatie Zayaz en zorgorganisatie Van Neynsel wilden een nieuwe invulling geven aan zorgcentrum Zuiderschans in Den Bosch. Janine van Heertum van woningcorporatie Zayaz geeft aan dat ze een toenemende interesse ziet bij ouderen om onderdeel te zijn van een gemeenschap, maar dan wel met zelfstandig wonen en zorg dichtbij. Van Neynsel oriënteerde zich op een toekomstbestendige invulling van de zorg. Sociale onderneming Butterfly Effect werd gevraagd om bij te dragen aan de gemeenschapsvorming door de werving en coaching van bewoners die actief zijn als buurtverbinder.

WK voetbal

Vanaf de zomer van 2022 wonen er acht buurtverbinders in ‘Wij Zijn Zuiderschans.’ Zij helpen bewoners met activiteiten, het ontbijt en zorgen ervoor dat tijdens belangrijke sportwedstrijden zoals de WK voetbal gezamenlijk gekeken wordt. Sommige buurtverbinders organiseren losse evenementen, anderen zijn meer van het één op één contact. Eén buurtverbinder is kok en heeft er plezier in om regelmatig voor een groepje bewoners te koken. "Buurtverbinders betalen de normale sociale huur, net als de andere bewoners, ze doen dit echt omdat ze willen bijdragen", zegt Janine. "We kijken goed naar hun motivatie." Het is niet moeilijk mensen te vinden. Stijn van Kreij van Butterfly Effect merkt dat veel mensen graag onderdeel willen zijn van een groter geheel. "Steeds meer mensen, van jong tot oud, willen iets betekenen voor een ander." De buurtverbinders zijn in eerste instantie bezig met het smeden van verbindingen tussen de bewoners van ‘Wij zijn Zuiderschans’. Buurtbewoners komen hier regelmatig binnen. Het is een actieve wijk waar al veel gebeurt. De wijkraad houdt hier de vergaderingen en buurtbewoners doen mee aan activiteiten. "Maar het is hier verder geen buurthuis", zegt Janine.

Wij zijn Zuiderschans
'Wij zijn Zuiderschans' heeft 83 zelfstandige appartementen en 44 woningen voor mensen met dementie. In totaal wonen er zo’n 150 mensen. Foto: Yvonne Witter.

Informeel karakter

Zayaz, Van Neynsel en Butterfly Effect hebben drie uitgangspunten geformuleerd: meedoen, aandachtig en improviseren. "Ieder kan vanuit zijn of haar talent bijdragen. Daarbij kijken we wat iemand nodig heeft om mee te doen. En dan moet je dingen soms net even anders doen", licht Janine toe. "Er staat in de huiskamer een flipover waar alle activiteiten op staan. Ieder kan met een stift dingen toevoegen. Dat draagt bij aan het informele karakter", vertelt Stijn.

Verbinder

Eric van der Hulst, wijkmanager van de locatie komt zelf uit de horeca en is de verbinder, de ‘dirigent’ die zorgt voor de verbinding van de bewoners met de medewerkers en de wijk. Medewerkers hebben niet altijd een zorgachtergrond, maar zijn afkomstig uit de horeca en dienstverlening. Bij de selectie van medewerkers is er vooral gekeken naar de motivatie en naar hetgeen iemand kan toevoegen. De mix aan medewerkers draagt bij aan het gevoel van het gewone leven. En dat willen de drie organisaties graag bereiken, dat ieder gewoon leeft, meedoet en zich thuis voelt. Alle medewerkers, zowel met als zonder zorgachtergrond, werken volgens het principe van de sociale benadering. Daarbij ligt de focus op de kwaliteit van leven en op wat er nog wel kan, ondanks beperkingen of aandoeningen zoals dementie.

Janine merkt dat het concept werkt. "We zien dat mensen elkaar graag helpen. Wij moeten als professionals leren loslaten en alleen ondersteunen als dat nodig is. Mensen kunnen met elkaar veel zelf." Stijn: “We willen als sociale onderneming uit de institutionele sfeer blijven. In een organisatie ben je meteen aan allerlei regels gebonden. Bewoners organiseren hier het kerstdiner zelf net zoals jij en ik dat doen, met vrienden en familie. Hier ben je niet aan allerlei regels gebonden. Als je bewoners de ruimte geeft dan komt er veel tot stand."

Buurtverbinder is geen opbouwwerker

Er is een leesclub, pannenkoeken op vrijdag, de Nachtwacht is op bezoek geweest. "De gemeenschap groeit. Dat gaat gepaard met vallen en opstaan", aldus Janine. Vanuit Butterfly Effect is er ondersteuning. In het begin was community-coach Sanne van der Hagen acht uur per week druk bezig en nu zo’n vier tot zes uur. "Het is nodig om structureel aandacht te houden voor wat er speelt in de gemeenschap", zegt Stijn. "Sanne ondersteunt de buurtverbinders, maar gaat ook in gesprek met zorgmedewerkers om de samenwerking te versterken. Een lichte ondersteuning voor de lange termijn is belangrijk om oog te houden voor wat er leeft. Buurtverbinders zijn geen opbouwwerkers, zij zijn vooral bewoners die hun eigen ding kunnen doen, maar ze moeten zich wel gesteund voelen." Janine beaamt dit: "Juist als je meer aan de gemeenschap wilt overlaten is het belangrijk dat je als professional nabij bent. Dat wil overigens niet zeggen dat je altijd iets doet. Soms is op je handen zitten het beste."

De drie organisaties hebben samen een maatschappelijke business case uitgewerkt. Daaruit blijkt dat als je investeert in de gemeenschap je bespaart op andere terreinen. "Je hebt bijvoorbeeld als corporatie minder beheerskosten", geeft Janine aan. De baten landen niet altijd bij de organisatie die investeert. Het bespaart ook enorm op wmo-kosten. De gemeente is vooralsnog niet betrokken. Dat vindt Stijn ook niet zo erg want de samenwerking tussen drie organisaties werkt soepel. "Eenvoud in de samenwerking is fijn. Daardoor konden we het relatief snel realiseren. Klein beginnen, iets laten zien en dan eventueel groeien", licht hij toe.

Andere locaties

Zayaz, Butterfly Effect en Van Neynsel blijven zeker samenwerken. Stijn: “We gaan het concept het komend jaar verder ontwikkelen.” Ook op andere locaties willen ze kijken wat ze kunnen met dit concept. Janine: “Bij sommige wooncomplexen staat de gemeenschap wat minder centraal, maar gaat het vooral om individueel wonen. Daar zou een buurtverbinder wellicht ook een rol kunnen hebben, maar dan meer in het één-op-één-contact.” Zo kijken ze telkens wat de behoefte is en hoe ze daar het beste aanbod op kunnen ontwikkelen.

Ook interessant / voor u geselecteerd

Werken aan een gezonde, sociale en vellige leefomgeving met BuurtSaam
20 maart 2023
Om ruimtelijke strategieën voor leefbare, sociale en levensloopbestendige buurten te ontwikkelen, heeft Platform31…
Lees Verder »
Hoe vertaal je waarde van sociale basis in cijfers?
16 maart 2023
Het versterken van de sociale basis is een belangrijk doel voor gemeenten, maar cijfers verzamelen over die…
Lees Verder »
'We kunnen meer van bewoners verwachten'
7 maart 2023
“Het zit tussen onze oren dat iedereen een eigen huis, auto en wasmachine moet hebben”, zo trapt Bernard Smits van…
Lees Verder »
Top 11 mooiste woongemeenschappen in Nederland
1 maart 2023
Voor het nieuwste nummer van Stedebouw & Architectuur, een editie gewijd aan Bouw & Zorg, maakte Yvonne…
Lees Verder »
Collectieve woonvormen centraal in nieuwste Stedebouw & Architectuur
28 februari 2023
Collectieve woonvormen zijn steeds vaker een onderwerp van gesprek, niet in de laatste plaats op het ZorgSaamWonen…
Lees Verder »
Het huwelijk van wonen en zorg en welzijn
27 februari 2023
Hoe organiseren we betaalbare, effectieve en efficiënte zorg en houden we die toch persoonsgericht – dus passend…
Lees Verder »
'Participatie is meer dan het afvinken van een checklist'
24 februari 2023

Peter Bisschop en Sabine Megens wilden iets concreets doen om ouderen langer thuis te laten wonen, ze wilden…

Lees Verder »
De Bloemendal: gelaagd, sociaal en maatschappelijk
22 februari 2023

Een paar prachtige oude bomen in de binnentuin trekken meteen de aandacht. Wooncentrum Bloemendal krult zich om…

Lees Verder »
Woon- en leefomgeving anders inrichten met toolkit 'Positieve gezondheid'
21 februari 2023

Het gedachtegoed van 'Positieve gezondheid' – niet focussen op ziekte en wat niet meer gaat, maar juist op de…

Lees Verder »
We leven in een wereld vol mogelijkheden
16 februari 2023

Op woensdag 1 februari kwamen ruim driehonderd bezoekers bij elkaar in TivoliVredenburg te Utrecht, ter ere van…

Lees Verder »
ZSW-partner AAG: van zorg en wonen naar vastgoed met zorg én welzijn
16 februari 2023
Ze praten graag over zorgvoorzieningen en vastgoed, senior adviseur Carolien Vermaas en haar collega, strateeg en…
Lees Verder »
Vrijwilligers maken modern woonzorgcentrum van oud klooster
14 februari 2023
Zo zouden de zusters Elisabetinnen het gewild hebben. Om ouderen in een zorgzame omgeving oud te laten worden is…
Lees Verder »
Meulenvelden haalt de buitenwereld naar binnen; 'dit is een klein dorp'
9 februari 2023
Hoe is het nu met woonservicegebied Meulenvelden in Didam? In deze rubriek van ZorgSaamWonen besteden we aandacht…
Lees Verder »
Pluim van het jaar voor van sloop gered zorggebouw
7 februari 2023
Jan Strating van AIG Care & Living en Remko van de Weerd van Bureau voor Harmonische Architectuur hebben de '…
Lees Verder »
ZSW-partner ‘Thuis Voelen’ wil een schatkist aan ervaringen borgen
3 februari 2023
Meer dan negentig procent van de ouderen woont thuis en blijft thuis, tegen zo’n zes procent van de ouderen die in…
Lees Verder »
Webinar Deelgenoten: woning- en zorgdelen kan! (vervolg)
31 januari 2023
Bestaande woningen delen of splitsen als oplossing voor zelfstandige seniorenhuisvesting én zorg. Met als…
Lees Verder »
Hernieuwde belangstelling voor intergenerationeel wonen
31 januari 2023
ZorgSaamWonen ziet overal in het land, en daarbuiten, wooninitiatieven ontstaan op het intergenerationele vlak en…
Lees Verder »
Webinar Deelgenoten: woning- en zorgdelen kan!
30 januari 2023
Bestaande woningen delen of splitsen als oplossing voor zelfstandige seniorenhuisvesting én zorg. Met als…
Lees Verder »
Bienvenido heet ouderen met migratie-achtergrond en smalle beurs welkom
27 januari 2023
ZorgSaamWonen organiseert een excursie naar woonzorgcentrum Bienvenido in Rotterdam en vooruitkijkend op dat…
Lees Verder »
Het Coornhert, een verticale stad in een levendige buurt
24 januari 2023
De kapsalon is een trekpleister geworden, bewoners genieten van (het uitzicht in) de gezamenlijke ruimte op de…
Lees Verder »

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.