In de Eenhoorn en in Buiksloterham in Amsterdam, twee nieuwe woonlocaties van zorgorganisatie Philadelphia, wonen bewoners met een (licht) verstandelijke beperking en andere huurders. Philadelphia wil er zo voor zorgen dat cliëntbewoners onderdeel worden van de buurt. Afra Groen, projectleider bij Philadelphia, licht het toe: ‘Wij willen dat bewoners daadwerkelijk in de wijk wonen, net als jij en ik. Zij huren zelfstandig een woning, doen volwaardig mee en zijn buurtbewoner. Gelijkwaardigheid en wederkerigheid zijn hierbij leidende principes.’ Beperkingen vallen weg, bewoners zetten hun talenten in.

ZorgSaamWonen en Philadelphia organiseren op 19 april een excursie naar de Eenhoorn en Buiksloterham in Amsterdam. Meld je aan voor de excursie >>

Valentijnsdisco
Dat vraagt een omslag in het denken en handelen van professionals. Het gaat om het zichtbaar maken van talenten van alle bewoners en het benutten van de kracht. Karen Elberse, community builder bij De Eenhoorn, geeft een voorbeeld. ‘We huren een dame in bij Albron die de maaltijden verzorgt. Er zijn wel bewoners die haar helpen snijden en voor de gezelligheid bij haar komen zitten. Ook maken zij een praatje met de buren die maaltijden afhalen.’ Vanwege Corona hebben mensen vaak de maaltijden afgehaald. Op sommige dagen worden de afhalers ook uitgenodigd om samen te eten beneden in de grote lobby. De beperking verdwijnt naar de achtergrond.’ Een andere bewoner is dj en draaide op Valentijnsdag de disco. ‘Hij bloeit hier helemaal op.’ In De Eenhoorn, opgeleverd in januari 2021, zijn rond de 45 woningen beschikbaar voor cliëntbewoners van Philadelphia. Ongeveer 15 zijn bestemd voor bewoners van HVO Querido, de organisatie voor maatschappelijke opvang. In de overige 330 sociale huurwoningen wonen huurders van corporatie Ymere: studenten, ouderen, kleine gezinnen. De woningen zijn duurzaam, compact en delen voorzieningen als de binnentuin en de wasmachines. Karen: ‘De mix van bewoners zorgt voor een inclusief gevoel.’ Professionals zijn ervoor om de talenten aan te boren en mensen te motiveren deze in te zetten. Professionals bieden hierbij ondersteuning.

Werkwijze
Achter deze werkwijze schuilt een sterke visie van Philadelphia. ‘We leiden intern professionals op tot community builders. Die verzorgen op hun beurt weer trainingen aan collegae. We hebben een systematiek ontwikkeld. Een training, die voor een groot deel is gebaseerd op de ABCD-methode. We hebben daarnaast interne bijeenkomsten en ieder seizoen een themabijeenkomst met buurtbewoners en met de organisaties waar we nauw mee samenwerken’, aldus Afra. Dit vraagt permanent onderhoud. De community builders werken nauw samen met professionals van andere organisaties. Karen trekt bijvoorbeeld veel op met de wijkbeheerder van de corporatie, Wouter van der Veldt. ‘De corporatie wil de buurt schoon, heel en veilig houden. Daar zit ook een sociaal aspect aan. Het werk van de wijkbeheerder en mij overlapt elkaar. Ik ben meer bezig met het sociale aspect.’

Persoonlijke aanpak
‘Ook bewoners kunnen community builder worden’, vertelt Karen. ‘Een bewoonster wil graag een ochtend in de week koffie schenken. Dat zijn we in gang gaan zetten. In haar eigen tempo. Het hoeft niet in één keer perfect te gaan.’ Naast het ondersteunen van bewoners vervullen de community builders ook een rol in de buurt. ‘Buurtbewoners komen regelmatig naar me toe en stellen vragen over Philadelphia, over de bewoners. Dan ga ik gewoon even langs op de koffie om het over hun ideeën of vragen te hebben.’ De persoonlijke aanpak werpt vruchten af. Mensen weten ons daarna te vinden.’ De medewerkers van Philadelphia zijn 24 uur per dag aanwezig. Op de Buiksloterham is er geen 24 uur begeleiding, maar alleen overdag. ’s Nachts kunnen bewoners terugvallen op een online service van Philadelphia, het zogenoemde Digi Contact. Afra: ‘Locaties die niet werken met community builders zijn vaak meer naar binnen gericht. Om ervoor te zorgen dat onze bewoners echt onderdeel gaan uitmaken van de buurt, heb je de buurtbewoners nodig.’

Rozengeur en maneschijn
Het is niet altijd rozengeur en maneschijn. Er zijn conflicten, misverstanden en soms veroorzaken bewoners overlast. Karen: ‘Een tijd terug was er een incident waar de politie aan te pas moest komen. We hebben daarna een buurtbijeenkomst over veiligheid georganiseerd. Het is belangrijk dat er ruimte is voor gesprek en mensen zich gehoord voelen.’ Communicatie is belangrijk. Er is een groepsapp en er is een nieuwsbrief die bewoners zelf maken. ‘Die nieuwsbrief voor en door bewoners is een effectief middel om samen te werken en buren podium te geven. Zo kunnen mensen elkaar weer vinden en samen bouwen aan die fijne buurt’, zegt Karen. Dat helpt volgens de Karen en Eline goed. Het samen activiteiten ondernemen is ook goed voor het contact. Zo is er een groepje bewoners die wekelijks zwerfvuil ophaalt. ‘De bewoners vinden duurzaamheid belangrijk en proberen zo duurzaam mogelijk te leven. Daarnaast gaat het ook om duurzaamheid in de zin van relaties opbouwen’, zegt Eline. Community Building is een duurzame werkwijze  om te werken aan een sterkere en socialere wijk. Buren bouwen aan duurzame relaties. ‘Het is dus niet zo dat professionals in de wijk komen om het probleem op te lossen en weer weggaan. Dit helpt vaak ook niet op de langere termijn.’

Zichtbaarheid
De inrichting van de omgeving draagt bij aan het creëren van sociale en veilige plekken. Volgens Eline  is het hebben van een gemeenschappelijke ruimte essentieel voor de binding tussen de bewoners.  Op de koffiekopjes van de ontmoetingsruimte staat niet voor niets de tekst: ‘Samen met je buren, dat is buurkracht’. Daar ontmoeten mensen elkaar, op een neutrale plek, daar ontstaat verbinding. ‘We zijn nog aan het bouwen en werken daarom met een ‘plein op wielen’ totdat het echte plein gereed is. Dat plein op wielen nodigt uit tot het organiseren van allerlei activiteiten. Buurtbewoners wilden er de kerstmarkt mee organiseren. Door corona ging het niet door.’ Volgens Karen maakt de schaal van een ruimte ook veel uit. ‘Een buurthuis is vaak te grootschalig voor onze bewoners.‘   Eline: ‘Een burger moet zelf het initiatief nemen om naar een buurthuis toe te gaan. Community Building kan ook binnen de eigen flat en is daarom laagdrempeliger.’ Afra, Karen en Eline zijn het eens over de ingrediënten die nodig zijn om dit te laten slagen: tijd, geduld, samenwerking met organisaties in de buurt en continuïteit. Afra: ‘Zorg ervoor dat je altijd zichtbaar bent, bouw vertrouwen op en benut kansen.’

Excursie naar de Buiksloterham op 19 april
ZorgSaamWonen en Philadelphia organiseren op 19 april een excursie naar de Eenhoorn en Buiksloterham in Amsterdam. Meld je aan voor de excursie >>

Meer informatie:

https://www.philadelphia.nl/locatie/buiksloterham

https://www.philadelphia.nl/locatie/de-eenhoorn

https://hvoquerido.nl/nooit-alleen-in-de-eenhoorn/

https://www.zorgsaamwonen.nl/artikel/philadelphia-lanceert-inspiratieboek-community-building

https://www.youtube.com/watch?v=opqZCAeIXBU